Ołtarz Matki Boskiej Różańcowej powstał z inicjatywy budowniczego nowego kościoła w Osieku księdza proboszcza Jana Hajosty (1869-1926). Twórcą struktury ołtarza był artysta z Kęt Stanisław Jarząbek. Płaskorzeźbione przedstawienie Matki Boskiej Różańcowej ze św. Dominikiem i św. Katarzyną Sieneńską wykonał snycerz Jan Śleziak z Milówki, natomiast figury św. Wojciecha, św. Stanisława i św. Józefa sprowadzono z Tyrolu. Na przełomie roku 1950-1951 w ołtarzu na zasuwie umieszczono obraz św. Barbary namalowany przez Monikę Piwowarską z Bielska-Białej, ufundowany przez miejscowych górników, poświęcony przez księdza proboszcza Władysława Grohs de Rosenburg (1949-1964).
Neogotycki, przyścienny, jednokondygnacyjny ołtarz Matki Boskiej Różańcowej uzyskał architektoniczną strukturę ze zwieńczeniem. Kolorystyka ołtarza utrzymana została w tonacji ciemnego, bejcowanego drewna. Detale, ornamenty zostały wyzłocone, natomiast wypełnienia maswerków i ram wimperg są białe. Z kolei pole ramy głównego obrazu wykonano jako czerwone. Retabulum ustawiono na podwójnych gradusach zaokrąglonych od przodu. Stipes ołtarzowy uzyskał kształt prostopadłościanu z trzema czworobocznymi płycinami od frontu, ujętymi złoconymi i profilowanymi obramieniami. Płyciny rozdzielają półkolumienki na wysokich cokolikach. Dwie skrajne płyciny stipesu wypełniono u góry maswerkiem, natomiast w środkowej znalazł się równoramienny krzyż wpisany w czteroliść. Stipes podtrzymuje drewnianą mensę z portatylem. Ołtarz przylega do wysokiego, prostopadłościennego cokołu flankowanego po bokach kolumienkami, na którym wspiera się cała nastawa. Widoczne jego partie zdobią prostokątne płyciny w obramieniach. Na cokole wspiera się predella podzielona płytkimi, prostokątnymi płycinami zakończonymi ostrołukowymi arkadkami z noskami, wypełnionymi płaskorzeźbionym i złoconym ornamentem roślinnym. Pośrodku, w przerwie między płycinami predelli, usytuowano prostopadłościenne tabernakulum w formie kapliczki, zwieńczone łukiem siodłowym, flankowane dwoma pinaklami. Ostrołukowe drzwiczki tabernakulum zdobi skrzyżowana z krzyżem kotwica oraz wyobrażenie Boskiego Serca Pana Jezusa. Poniżej widoczna jest girlanda różana. Predella wspiera trójosiową kondygnację ze zwieńczeniem. Na osi środkowej usytuowano płytką, prostokątną wnękę zakończoną ostrołukiem z arkaturą. Flankują ją smukłe kolumienki na wysokich cokolikach wspierające wysokie pinakle. Ponad wnęką widoczna jest wimperga z maswerkiem dekorowana czołgankami i kwiatonem. We wnęce umieszczono płaskorzeźbione i polichromowane przedstawienie Matki Boskiej Różańcowej ze św. Dominikiem i św. Katarzyną ze Sieny, a na zasuwie obraz ze św. Barbarą. W osiach skrajnych, pod gotyckimi baldachimami z wimpergami, rozdzielonymi pinaklami, ustawiono w niszach na postumentach figury św. Wojciecha i św. Stanisława. Święci zostali podpisani na postumentach. Konchy nisz są jasnoniebieskie natomiast ich ścianki zielone. Boki baldachimów udekorowano małymi wimpergami rozdzielonymi smukłymi pinaklami z kwiatonami i czołgankami. Baldachimy przechodzą w smukłe, ażurowe fiale dekorowane pinaklami i czołgankami oraz kwiatonami. Zwieńczenie nastawy na osi środkowej uzyskało kształt otwartej kapliczki z niszą zakończoną smukłą fialą z iglicą, dekorowaną czołgankami i kwiatonem. Po bokach kapliczki znajdują się ażurowe przypory wypełnione maswerkiem, flankowane pinaklami. W niszy umieszczono figurę św. Józefa z Dzieciątkiem. Całość retabulum flankują uszaki w formie ażurowych przypór, wypełnionych maswerkami i zdobionych parą pinakli.
Osiecki ołtarz Matki Boskiej Różańcowej w swojej stylistyce nawiązuje do powstałego w tym samym roku ołtarza głównego. Jego struktura wyrasta z ducha historycyzmu oraz popularnych na terenie Galicji form inspirujących się stylistyką gotycką, powszechnie uważaną za najbardziej właściwą na przełomie XIX i XX wieku jako punkt odniesienia do tworzenia wyposażeń świątyń. Działo się tak za sprawą nurtów reformatorskich obecnych w Kościele po Soborze Watykańskim I oraz w czasach reform liturgii papieża Leona XIII oraz papieża św. Piusa X. W tym czasie także w sąsiednich parafiach sięgano do tych samych wzorów o czym świadczą ołtarze między innymi w sąsiednich Gierałtowicach, Jawiszowicach, Kętach (klasztor klarysek), Kozach, czy też Lipowej. Jednocześnie nastawa stanowi przykład powszechnej praktyki łączenia rożnych elementów dających w konsekwencji spójną całość pod względem estetycznym. Na miejscu wykonywano strukturę ołtarza korzystając z popularnych wzorników, do której sprowadzono rzeźby z Tyrolu, a u tańszego, lokalnego twórcy zamówiono większe przedstawienie centralne. Oczywiście w tym względzie ważną rolę odgrywały możliwości finansowe parafii.
Dobry. Ostatnią konserwację nastawy przeprowadzono w 1996 roku.
Z dziejów parafii Świętych Szymona i Judy Tadeusza w Kozach, red. T. Borutka, Kraków 1998, s. 411;
A. Hałatek, B. Jania, Świątynie Osieka, Osiek 2008, s. 16-22;
Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, red. S. Brzezicki, J. Wolańska, Warszawa 2016, s. 1028;
R. Kalinowski, Ecclesia Sancti Martini Jawiszowice, Kraków 2017, s. 89-90.
Ołtarz Matki Boskiej Różańcowej powstał z inicjatywy budowniczego nowego kościoła w Osieku księdza proboszcza Jana Hajosty (1869-1926). Twórcą struktury ołtarza był artysta z Kęt Stanisław Jarząbek. Płaskorzeźbione przedstawienie Matki Boskiej Różańcowej ze św. Dominikiem i św. Katarzyną Sieneńską wykonał snycerz Śleziak z Milówki, natomiast figury św. Wojciecha, św. Stanisława i św. Józefa sprowadzono z Tyrolu. Na przełomie roku 1950-1951 w ołtarzu na zasuwie umieszczono obraz św. Barbary namalowany przez Monikę Piwowarską z Bielska-Białej, ufundowany przez miejscowych górników.
ks. Szymon Tracz, "ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-matki-boskiej-rozancowej-5