Najświętsze Serce Pana Jezusa

Dzieje zabytku

Rzeźba powstała w pierwszej połowie XX wieku. Umieszczono ją w polu głównym ołtarza bocznego, który pierwotnie nosił wezwanie św. Jana Chrzciciela, zmienione w 1936 roku na Najświętszego Serca Pana Jezusa. W 1956 roku obecną rzeźbę umieszczono we wnęce, którą zaprojektował Wiktor Zin.

Opis

Rzeźba pełna, ustawiona frontalnie na niskim, zielonym postumencie. Chrystus stoi w delikatnym kontrapoście, lewą ręką wskazuje na gorejące na piersi serce, prawą opuszczoną w dół, ukazuje ranę na dłoni. Ma podłużną twarz, z delikatnie przymkniętymi oczami, długim i wąskim nosem, okoloną krótką brodą zakończoną w dwa pukle; włosy długie, z przedziałkiem na środku głowy, opadają na ramiona w postaci loków. Chrystus ubrany jest w długą, sięgającą stóp, białą i silnie drapowaną suknię, o szerokich rękawach, ze złotą lamówką pod szyją. Na ramiona ma narzucony czerwony płaszcz, podtrzymywany lewą ręką, z dekorowaną i złoconą bordiurą oraz zielonym podbiciem. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, detal stroju złocony.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba Najświętszego Serca Jezusa powstała w pierwszej połowie XX wieku. Kult Najświętszego Serca Pana Jezusa rozwinął się szczególnie już w XVII wieku. Na jego teologiczne ujęcie i liturgiczny kształt nabożeństwa miały wpływ objawienia siostry Marii Alacoque ze Zgromadzenia Sióstr Wizytek. Nabożeństwo do Serca Pana Jezusa zatwierdził papież Klemens XIII w 1765 roku. Wkrótce Pompeo Batoni namalował obraz „Najświętsze Serce Jezusa” dla kościoła Il Gesù w Rzymie. Wizerunek ukazywał Jezusa w półpostaci, który w lewej ręce trzyma swoje serce na dłoni, a prawą na nie wskazuje. Obraz stał się najczęściej reprodukowanym wzorem ujęcia tematu Najświętszego Serca Jezusa. Drugi obraz Batoniego, o zbliżonej ikonografii, w którym serce Jezusa goreje na tle jego piersi, a Jezus jedną ręką błogosławi, a drugą wskazuje na serce został w 1891 roku uznany za jedyne dopuszczalne przedstawienie tego tematu. W rzeźbie dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej prym wiodły dwa warianty przedstawienia: rozwinięty do pełnej postaci wizerunek Najświętszego Serca Jezusa według Batoniego oraz Venite ad me (Mt 11, 28), w którym Jezus ukazany jest w postawie stojącej, z szeroko rozłożonymi na boki rękami. Rzeźba z kościoła w Makowie Podhalańskim stanowi połączenie tych wariantów i ukazuje Jezusa w postawie stojącej, z lewą ręką wskazującą na gorejące serce, a drugą ukazującą ranę na dłoni.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania bardzo dobry.

Streszczenie

Rzeźba powstała w pierwszej połowie XX wieku. Umieszczono ją w polu głównym ołtarza bocznego, który pierwotnie nosił wezwanie św. Jana Chrzciciela, zmienione w 1936 roku na Najświętszego Serca Pana Jezusa. W 1956 roku obecną rzeźbę umieszczono we wnęce, którą zaprojektował Wiktor Zin. Stanowi przykład najpopularniejszego wariantu ikonograficznego tego tematu w sztuce, zwłaszcza na przełomie XIX i XX wieku.

Bibliografia