Krucyfiks

Dzieje zabytku

Dzieje krucyfiksu nie są znane.

Opis

Rzeźba Chrystusa przybita do krzyża czterema gwoździami w głębokim zwisie na ramionach. Sylwetka szczupła o podkreślonej anatomii, głowa przechylona delikatnie na prawe ramię, dłonie silnie zaciśnięte, kolana rozdzielone, stopy złożone obok siebie, przebite oddzielnie. Twarz szczupła z szerokim, trójkątnym nosem, małymi oczami, okolona krótką brodą. Włosy długie, bujne i ciemnobrązowe, spływające na oba ramiona, rzeźbione w grube pasma; na głowie złocona korona cierniowa. Perizonium zawieszone na sznurze, z przodu z jednym końcem przewieszonym przez sznur, a z drugim zawiązanym na prawym boku, silnie drapowane. Z boku, dłoni, stóp i spod korony cierniowej spływają strużki krwi. Polichromia ciała naturalistyczna. Krzyż gładki, prosty i malowany na czarno; nad głową Chrystusa titulus w formie poziomej banderoli z napisem „I.N. / R.I.”.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba z XX wieku o nieustalonej atrybucji i dokładnym czasie powstania przedstawiająca ukrzyżowanego Chrystusa. Nawiązuje do zapoczątkowanego już w średniowieczu sposobu ukazywania martwego ciała Zbawiciela podkreślającego cierpienie i śmierć poprzez eksponowanie ran i opuszczonej bezwładnie głowy. Krucyfiks to krzyż z figurą Chrystusa, będący obowiązkowym wyposażeniem każdego kościoła. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Rzeźba w kościele w Zakliczynie powstała w XX wieku, na co wskazuje sposób rzeźbienia figury, a także sposób rzeźbienia w partii włosów i twarzy. Przedstawia Chrystusa w typie Cristo vivo, czyli zanim Chrystus skonał na krzyżu. Nad jego głową znajduje się titulus – tabliczka z napisem winy, skróconym do liter INRI (łac. Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum), czyli Jezus Nazarejczyk Król Żydów. Zgodnie z opisem w Ewangelii św. Jana: „Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: «Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski». Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: «Nie pisz: Król Żydowski, ale że On powiedział: Jestem Królem Żydowskim». Odparł Piłat: «Com napisał, napisałem»” (J 19, 19-22).

Streszczenie

Rzeźba z XX wieku o nieustalonej atrybucji i dokładnym czasie powstania przedstawiająca ukrzyżowanego Chrystusa. Nawiązuje do zapoczątkowanego już w średniowieczu sposobu ukazywania martwego ciała Zbawiciela podkreślającego cierpienie i śmierć poprzez eksponowanie ran i opuszczonej bezwładnie głowy. Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”.

Bibliografia