Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Oświęcim
Miejscowość
Poręba Wielka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Kościół
Św. Bartłomieja Apostoła
Miejsce przechowywania
łuk tęczowy
Identyfikator
DZIELO/24196
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XVII wieku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, złocone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Opis

Figura Jezusa Ukrzyżowanego na belce tęczowej przedstawia typ Cristo morte. Utrzymane w sinobladej kolorystyce ciało Jezusa, przybite trzema gwoździami, charakteryzuje wydatna, stosunkowo sumarycznie opracowana muskulatura z wyraźnie zaakcentowanymi układami ścięgien i żył. Opadającą na prawy bark głowę cechuje pociągła twarz o sumarycznie opracowanych rysach, z długim, szerokim nosem oraz krótkim, ciemnobrązowym zarostem. Falowane włosy opadają na plecy, z jednym puklem na prawym ramieniu. Głowę wieńczy szeroka korona cierniowa. Ukazane w asymetrycznym układzie ramiona są w głębokim, V-kształtnym zwisie. Wydatną klatkę piersiową akcentują wyraziste linie żeber. Nogi są lekko zgięte w kolanach, a stopy szerokie. Biodra osłania krótkie, złocone perizonium przewiązane sznurem na prawym boku. W prawym boku Jezusa widoczna jest wyrazista, krwawiąca rana, sylwetkę pokrywają drobne stróżki krwi. W górnej partii krzyża znajduje się romboidalny titulus z napisem „INRI”.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego na łuku tęczowym w kościele parafialnym w Porębie Wielkiej charakteryzuje stosunkowo realistyczny modelunek wychudzonego ciała, uwydatniający muskulaturę, linie ścięgien oraz żył. Pewien niepokój wnosi także asymetryczny układ ramion Jezusa o wyłamanych barkach.
Wspomniane cechy anatomiczne sylwetki Zbawiciela oraz wydatna korona cierniowa spleciona z grubych wiązek wskazują na silne jeszcze wpływy stylistyki krucyfiksów późnogotyckich, których modelunkiem akcentowano fizyczny aspekt cierpienia Chrystusa. Pewne zaś odejście od późnośredniowiecznej konwencji stanowi forma perizonium przewiązanego sznurem i odsłaniającego biodro i prawą nogę. Jest to przykład zabiegu kompozycyjnego charakterystycznego dla figur z XVII wieku, którego celem jest osiągnięcie swobodniejszego i mniej dramatycznego efektu przedstawienia. Chrystus ukazany jest w typie Cristo morte, więc jako umarły, w chwili gdy skonał na krzyżu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dobry.

Streszczenie

Krucyfiks tęczowy w kościele parafialnym w Porębie Wielkiej powstał najprawdopodobniej w pierwszej połowie XVII wieku. Jego stosunkowo zdynamizowana forma oraz wyrazisty modelunek stanowią przejaw wpływów plastyki późnogotyckiej, zaś kształt perizonium wskazuje na oddziaływanie nowych prądów sztuki XVII wieku.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-102

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności