Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Stryszawa
Miejscowość
Hucisko
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sucha Beskidzka
Parafia
Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny
Tagi
architektura XX wieku Niepokalane Serce Najświętszej Marii Panny
Identyfikator
DZIELO/14613
Kategoria
kościół
Ilość
1
Czas powstania
1936-1939
Technika i materiał
cegła, techniki murarskie, tynkowanie, blacha
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Prace nad budową świątyni w Hucisku podjęto dopiero w latach trzydziestych XX wieku. W lutym 1937 roku krakowski Urząd Wojewódzki zatwierdził projekt kaplicy. Świątynię wybudowano w przeciągu trzech lat, jednak wybuch wojny przeszkodził w dalszych pracach nad organizacją parafii. Budowla ucierpiała podczas zaciętych walk o Przełęcz Hucisko w styczniu i lutym 1945 roku, w skutek umieszczenia wieży kościoła niemieckiego gniazda snajperskiego. Ostatecznie parafię erygowano dopiero w 1948 roku pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny. Do parafii należą niewielkie wsie i przysiółki zlokalizowane na górskich stokach: Hucisko, Pewelka, Olszkówka i Wytrzeszczon-Polana, gdzie znajduje się kaplica filialna Marii Królowej Polski. W świątyni znajduje się wyposażenie powstałe zapewne w trakcie lub tuż po drugiej wojnie światowej. W prezbiterium ustawiony jest współczesny ołtarz główny nawiązujący swoją formą do gotyckiego tryptyku. Ponadto w świątyni znajdują się dwa ołtarze boczne z obrazami św. Józefa z Dzieciątkiem oraz Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Opis

Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Hucisku usytuowany jest w południowo-zachodniej części wsi. Plac przykościelny otoczony jest żeliwnym płotem z murowanymi słupkami. Kościół skierowany jest na zachód, murowany, otynkowany z wieżą od wschodu. Wnętrze świątyni tworzy niewielkie, prostokątne, prezbiterium zakończone trójbocznie. Nawa jest szersza, na planie prostokąta, nakryta stropem, oddzielona od prezbiterium szeroką, półkoliście zamkniętą arkadą w ścianie tęczowej. Od południa do prezbiterium przylega założona na planie prostokąta niewielka zakrystia. Na wschodniej ścianie kościoła drewniany chór muzyczny, wsparty na dwóch filarach jest dostępny schodami od południowej strony nawy. Nawę oświetlają umieszczone w północnych i południowych ścianach prostokątne, zamknięte półkoliście okna, po trzy z każdej strony. Do świątyni prowadzą dwa wejścia: główne od strony wschodniej, drugie przez zakrystię. Wejście główne prowadzi poprzez dwuskrzydłowe drzwi z kruchty pod wieżą.

W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki, kamienny cokół, wykonany z regularnych ciosów kamienia. Prezbiterium jest niższe od nawy. Do wschodniej fasady kościoła dostawiono założoną na planie kwadratu dwukondygnacyjną wieżę-dzwonnicę, ustawioną na kruchcie na planie prostokąta. Kruchta została zamknięta trójkątnym szczytem; w jej polu znajduje się głęboka wnęka w kształcie stojącego prostokąta, zamknięta łukiem półkolistym. Poszczególne kondygnacje wieży rozdzielone są daszkami i przeprute otworami okiennymi. Całość zwieńczono wieloboczną latarnią oraz cebulastym hełmem z łacińskim krzyżem. Prezbiterium i nawa przykryte są oddzielnie, stromymi dachami dwuspadowymi. Na środku nawy znajduje się wieżyczka na sygnaturkę z latarnią i cebulastym hełmem.

Zarys problematyki artystycznej

W okresie międzywojennym na terenie gmin babiogórskich powstało kilka świątyń, m.in. w Palczy (1932-1935), Lipnicy Małej (1933-1941), Jachówce (1938), Skawicy (1938-1946) oraz w omawianym Hucisku. Budowle te w przeważającej mierze wywodzą się z tradycji zmodernizowanego historyzmu. Pomimo, iż skalą nie dorównują poprzedzającym je kościołom, powstałym na tym terenie w okresie późnego historyzmu harmonijnie wpisują się w lokalny krajobraz kulturowy.

Streszczenie

Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Hucisku wybudowano w latach 1937-1939. Budowla ucierpiała podczas zaciętych walk o Przełęcz Hucisko w styczniu i lutym 1945 roku, w czasie gdy w wieży kościoła Niemcy zorganizowali gniazdo snajperskie. Ostatecznie parafię erygowano dopiero w 1948 roku pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny. W świątyni znajduje się wyposażenie, powstałe zapewne w trakcie lub tuż po drugiej wojnie światowej. W prezbiterium ustawiony jest współczesny ołtarz główny nawiązujący swoją formą do gotyckiego tryptyku. Ponadto w świątyni znajdują się dwa ołtarze boczne z obrazami św. Józefa z Dzieciątkiem oraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. W okresie międzywojennym na terenie gmin babiogórskich powstało kilka świątyń, m.in. w Palczy (1932-1935), Lipnicy Małej (1933-1941), Jachówce (1938), Skawicy (1938-1946) oraz w omawianym Hucisku. Budowle te w przeważającej mierze wywodzą się z tradycji zmodernizowanego historyzmu. Pomimo, iż skalą nie dorównują poprzedzającym je kościołom, powstałym na tym terenie w okresie późnego historyzmu harmonijnie wpisują się w lokalny krajobraz kulturowy.

Bibliografia

Natanek Piotr, "Informator Archidiecezji Krakowskiej 2000. Parafie i kościoły", Kraków 2000

Jak cytować?

Maria Działo, "Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/kosciol-niepokalanego-serca-najswietszej-marii-panny

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności