Dzwonnica

Dzieje zabytku

Kościół parafialny w Janowicach wzniesiono w latach 1981-1993 (konsekracja odbyła się 13 września 1993), jednak prace wykończeniowe oraz wyposażanie świątyni były kontynuowane jeszcze w kolejnych dekadach. W latach 1998-1999 parafia zakupiła trzy dzwony odlane w przedsiębiorstwie ludwisarskim Wacława Felczyńskiego z Gliwic. Zawieszono je w nowo wybudowanej dzwonnicy parawanowej poświęconej przez biskupa Kazimierza Nycza 19 września 1999, w czasie odpustu parafialnego. W 2008 roku wyremontowane zostało ogrodzenie wokół kościoła i plebanii, a w czerwcu 2011 roku rozpoczęto renowację pokrycia dachu. W listopadzie podczas prac tynkarskich na dzwonnicy okazało się, że wszystkie trzy dzwony są uszkodzone, co zwiastowało kolejne wydatki. Nowe instrumenty zamówiono w firmie KAWMET w podprzemyskim Orłowie. Zostały one zawieszone w czerwcu 2012 roku i obecnie znajdują się na wyposażeniu dzwonnicy.

Opis

Dzwonnica typu parawanowego, wolnostojąca, murowana z cegły, częściowo tynkowana; trójosiowa. Obiekt wzniesiony na trzystopniowym podwyższeniu. Arkady przelotowe w połowie wysokości przedzielone murowanym gzymsem; od góry zamknięte w osi środkowej łukiem nadwieszonym, w osiach skrajnych dodatkowo ściętym. Dzwonnica nakryta jest czterospadowym dachem, krytym blachą, w osi środkowej ponad arkadą dodatkowo znajduje się trójkątny, wystający przed lico połaci dachowej tympanon oraz powyżej czworoboczna pseudowieżyczka nakryta spiczastym hełmem w kształcie ostrosłupa zwieńczonego prostym krzyżem osadzonym na kuli. W dzwonnicy zawieszone są trzy dzwony: pierwszy z odlewaną plakietą przedstawiającą św. Stanisława i napisem „ŚW(IĘTY) STANISŁAW / BISKUP I MĘCZENNIK” oraz odlewaną plakietą przedstawiającą Matkę Boską z Dzieciątkiem i napisem „MARYJA / KRÓLOWA POLSKI”; drugi z napisem „CHRISTUS / REDEMPTOR HOMINIS / CHRYSTUS / ZBAWICIEL CZŁOWIEKA” oraz „DAR WIERNYCH / PARAFII JANOWICE / DLA UCZCZENIA / JUBILEUSZU ROKU 2000”; trzeci z napisem „TYSIĄCLECIE DIECEZJI KRAKOWSKIEJ / 1000-2000 / DAR UFUNDOWALI: / MARIA I JÓZEF TURCZYŃSKI / TERESA, JÓZEF I AGNIESZKA ŻOŁNIERCZYK / STANISŁAWA I EDWARD KAPUSTA / MARIA I JÓZEF WOŹNIAK” oraz „PEREGRYNACJA OBRAZU / MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ / 22-23.02. 2000 ROKU / KIEDY PROBOSZCZEM BYŁ KS(IĄDZ) JAN BYRSKI / DAR RODU KACZORÓW - STANISŁAWA KACZORA / MARII I JANA JĘDRZEJCZYKÓW / ZOFII SOSIN, EWY I KAZIMIERZA CYGANÓW”.

Zarys problematyki artystycznej

Omawiany obiekt reprezentuje typ dzwonnicy parawanowej tj. najczęściej murowanej konstrukcji, w postaci ściany z kilkoma (zazwyczaj trzema) arkadami, z których każda mieści dzwon. Dzwonnice takie wznoszono pierwotnie w formie nadbudowy nad frontową ścianą kościoła, jako rozwiązanie tańsze w wykonaniu od wieży. Dotyczyło to zwłaszcza prowincjonalnych, mniej zasobnych parafii. Trójosiowość konstrukcji takiej dzwonnicy miała nawiązywać do Trójcy Świętej. Na terenie Polski najczęściej występują dzwonnice parawanowe wolnostojące umiejscowione w obrębie wydzielonego ogrodzeniem terenu przykościelnego. Często były one wznoszone przy starszych kościołach, które albo nie posiadały wież, albo konstrukcje tych wież były zbyt słabe, by unieść obciążenia od kołyszących się dzwonów. Kościół w Janowicah posiada czworoboczną wieżę w osi fasady, nie pełni ona jednak funkcji dzwonnej – znajduje się na niej taras widokowy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 2011 roku dzwonnicę otynkowano.

Streszczenie

Omawiany obiekt reprezentuje typ wolnostojącej dzwonnicy parawanowej o trzech osiach. Wzniesiono ją w 1999 roku – została uroczyście poświęcona przez biskupa Kazimierza Nycza w trakcie odpustu parafialnego 19 września tego roku. Wcześniej parafia dysponowała tymczasową dzwonnicą, w której zawieszone były trzy dzwony odlane w przedsiębiorstwie Wacława Felczyńskiego z Gliwic. Po wzniesieniu obecnie istniejącego obiektu, dzwony zostały do niego przeniesione. W listopadzie 2011 roku podczas prac tynkarskich nowej dzwonnicy okazało się, że dzwony są uszkodzone, wobec czego wymieniono je na nowe instrumenty zamówione w przemyskim przedsiębiorstwie KAWMET. Zostały one zawieszone w czerwcu 2012 roku i obecnie znajdują się na wyposażeniu dzwonnicy.

Bibliografia