Ukrzyżowanie

Dzieje zabytku

Obraz „Ukrzyżowanie” został namalowany w pierwszej ćwierci XX wieku przez nieznanego artystę. Umieszczono go w ołtarzu głównym, autorstwa krakowskiego rzeźbiarza Stycznia, powstałym z fundacji księdza Władysława Jettmara. Ołtarz pomalowano i pozłocono w latach 1948-1949. W polu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, a na zasuwie omawiane dzieło, od góry ujęte płaskorzeźbą przedstawiającą Boga Ojca.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający scenę Ukrzyżowania, powyżej płaskorzeźba Boga Ojca. W centrum kompozycji ukazany ukrzyżowany Chrystus na tle odległego pejzażu z Jerozolimą. Ciało łagodnie wygięte tworzące kształt litery „S”, głowa skierowana w prawą stronę. Twarz podłużna z długim i prostym nosem, dużymi oczami, okolona krótką brodą. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na ramiona i plecy. Na głowie korona cierniowa, a wokół niej złoty, świetlisty nimb. Chrystus ma założone wokół bioder białe perizonium, silnie drapowane. Krzyż prosty, jasnobrązowy, nad głową Chrystusa wisi tabliczka z napisem „INRI”. Kolorystyka obrazu ciemna. Powyżej płaskorzeźba w kształcie półkola. W centrum półpostać Boga Ojca, wyłaniającego się z obłoków, z szeroko rozłożonymi na boki rękami, z głową delikatnie pochyloną na prawo. Twarz podłużna o wyraźnie zaznaczonych kościach policzkowych, z dużymi oczami i długim oraz prostym nosem, okolona bujną, siwą brodą. Włosy długie z przedziałkiem na środku, siwe, opadające na plecy. Bóg Ojciec ubrany jest w złoconą suknię z długimi i szerokimi rękawami. Wokół głowy ma złoty, trójkątny nimb. Tło złocone, ułożone z promieni, obłoki srebrzone. Rama drewniana, profilowana, złocona. Wokół ramy wieniec z gałązek cierniowych.

Zarys problematyki artystycznej

Niestety nie jest znany autor obrazu. Biorąc jednak pod uwagę elementy pasyjne ołtarza głównego (ciernie oplatające ramę obrazu), a także płaskorzeźbę Boga Ojca z rozłożonymi szeroko rękami, którymi jakby ukazuje lub przyjmuje ukrzyżowanego Chrystusa można przypuszczać, że obraz mógł powstać w czasie bliskim wykonaniu ołtarza głównego (1914), czyli w pierwszej ćwierci XX wieku. Połączenie płaskorzeźby Boga Ojca oraz obrazu Chrystusa Ukrzyżowanego ma nawiązywać do średniowiecznego typu przedstawienia nazywanego Tronem łaski. Termin ten pochodzi z Listu do Hebrajczyków, w którym św. Paweł zapisał: „Przybliżmy się więc z ufnością do tronu łaski, abyśmy otrzymali miłosierdzie i znaleźli łaskę dla [uzyskania] pomocy w stosownej chwili” (Hbr 4, 16). Przedstawienie interpretuje się jako symbol wywyższenia Chrystusa przez Boga. Płaskorzeźbę Boga Ojca wykonał zapewne autor ołtarza głównego, krakowski rzeźbiarz Styczeń (nie jest znane jego imię) w 1914 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, płótno delikatnie sfalowane.

Streszczenie

Obraz „Ukrzyżowanie” został namalowany w pierwszej ćwierci XX wieku przez nieznanego artystę. Połączenie płaskorzeźby Boga Ojca oraz obrazu Chrystusa Ukrzyżowanego ma nawiązywać do średniowiecznego typu przedstawienia nazywanego Tronem łaski. Płaskorzeźbę Boga Ojca wykonał zapewne autor ołtarza głównego, krakowski rzeźbiarz Styczeń w 1914 roku.

Bibliografia