Tabernakulum z tronem wystawienia
Zdjęcie nr 1: Tabernakulum o kształcie prostopadłościennej skrzynki obitej blachą o wypukłym licu. Drzwiczki w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem kielicha z hostią w glorii promienistej oraz winnej latorośli z kłosami zbóż. Tabernakulum w drewnianej obudowie, z dostawionymi po bokach prostopadłościanami, o wklęsłych licach, z parą pilastrów o konsolach z kampanulami w miejscu trzonów, ujęte spływami wolutowymi. Tron wystawienia w formie sześcianu, o ściętych narożach, ujęty czterema kolumienkami podtrzymującymi imposty oraz gzyms wyłamujący się pośrodku na kształt łuku odcinkowego. W polu środkowym obrotowa nisza o wykroju stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. Na osiach bocznych płyciny z ornamentem roślinnym. Całość zwieńczona uskrzydloną główką anielską. Struktura polichromowana w kolorze białym, kolumienki, profile i ornamentyka złocone.
Zdjęcie nr 2: Tabernakulum o kształcie prostopadłościennej skrzynki obitej blachą o wypukłym licu. Drzwiczki w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem kielicha z hostią w glorii promienistej oraz winnej latorośli z kłosami zbóż. Tabernakulum w drewnianej obudowie, z dostawionymi po bokach prostopadłościanami, o wklęsłych licach, z parą pilastrów o konsolach z kampanulami w miejscu trzonów, ujęte spływami wolutowymi. Tron wystawienia w formie sześcianu, o ściętych narożach, ujęty czterema kolumienkami podtrzymującymi imposty oraz gzyms wyłamujący się pośrodku na kształt łuku odcinkowego. W polu środkowym obrotowa nisza o wykroju stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. Na osiach bocznych płyciny z ornamentem roślinnym. Całość zwieńczona uskrzydloną główką anielską. Struktura polichromowana w kolorze białym, kolumienki, profile i ornamentyka złocone.
Zdjęcie nr 3: Tabernakulum o kształcie prostopadłościennej skrzynki obitej blachą o wypukłym licu. Drzwiczki w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem kielicha z hostią w glorii promienistej oraz winnej latorośli z kłosami zbóż. Tabernakulum w drewnianej obudowie, z dostawionymi po bokach prostopadłościanami, o wklęsłych licach, z parą pilastrów o konsolach z kampanulami w miejscu trzonów, ujęte spływami wolutowymi. Tron wystawienia w formie sześcianu, o ściętych narożach, ujęty czterema kolumienkami podtrzymującymi imposty oraz gzyms wyłamujący się pośrodku na kształt łuku odcinkowego. W polu środkowym obrotowa nisza o wykroju stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. Na osiach bocznych płyciny z ornamentem roślinnym. Całość zwieńczona uskrzydloną główką anielską. Struktura polichromowana w kolorze białym, kolumienki, profile i ornamentyka złocone.

Tabernakulum z tronem wystawienia

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Zawoja
Miejscowość
Zawoja
Tagi
sztuka drugiej połowy XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/09847
Kategoria
tabernakulum
Ilość
1
Czas powstania
tron wystawienia, obudowa tabernakulum: druga połowa XVIII wieku; tabernakulum: 1959 rok
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie; metal, techniki złotnicze
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Tabernakulum z tronem wystawienia powstało zapewne w drugiej połowie XVIII wieku z przeznaczeniem do ołtarza głównego w dawnym kościele w Zawoi (Skawicy). Było przeniesione razem z ołtarzem głównym do nowego kościoła wybudowanego w 1888 roku. Zostało wymienione w inwentarzu sporządzonym przez księdza Adama Górkiewicz w 1919 roku. W 1959 roku zamontowano nowe tabernakulum (pancerne) „stylowo dostosowane do barokowego stylu ołtarza głównego”, wykonane w Krakowie. W lipcu tego samego roku zostało ono poświęcone.




Opis

Tabernakulum o kształcie prostopadłościennej skrzynki obitej blachą o wypukłym licu. Drzwiczki w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem kielicha z hostią w glorii promienistej oraz winnej latorośli z kłosami zbóż. Tabernakulum w drewnianej obudowie, z dostawionymi po bokach prostopadłościanami, o wklęsłych licach, z parą pilastrów o konsolach z kampanulami w miejscu trzonów, ujęte spływami wolutowymi. Tron wystawienia w formie sześcianu, o ściętych narożach, ujęty czterema kolumienkami podtrzymującymi imposty oraz gzyms wyłamujący się pośrodku na kształt łuku odcinkowego. W polu środkowym obrotowa nisza o wykroju stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. Na osiach bocznych płyciny z ornamentem roślinnym. Całość zwieńczona uskrzydloną główką anielską. Struktura polichromowana w kolorze białym, kolumienki, profile i ornamentyka złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Zawojskie tabernakulum z ołtarza głównego przyjmuje typową dla XVIII wieku formę skrzynki rozbudowywanej o kolejne podpory i spływy wolutowe. Podobnie tron wystawienia z obrotową niszą. Tabernakulum jest to zamykana szafka umieszczana na ołtarzu głównym, w której przechowywany jest Najświętszy Sakrament.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia i ubytki polichromii.

Streszczenie

Tabernakulum z tronem wystawienia powstało zapewne w drugiej połowie XVIII wieku. W 1959 roku zamontowano nowe tabernakulum (pancerne) „stylowo dostosowane do barokowego stylu ołtarza głównego”, wykonane w Krakowie. Tabernakulum jest to zamykana szafka umieszczana na ołtarzu głównym, w której przechowywany jest Najświętszy Sakrament.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafialne w Zawoi, Inwentarz kościoła w Zawoji spisany w r. 1919 przez X. prob. Adama Górkiewicza, bs.;
Kronika parafialna, bs.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w postaci dobudowanych do kosza jednobiegowych schodów z podestem i pełną balustradą, po prawej stronie. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach, na cokole w formie spłaszczonego wałka, z podwieszeniem w postaci ostrosłupa o wklęsłych bokach dekorowanych liśćmi, w narożach ujętego taśmami, zakończonego szyszką. Kosz z pilastrami w narożach, których trzony przechodzą w spływy wolutowe, w partii cokołu przyjmując kształt cęgi, dekorowane są kampanulami i zwisami roślinnymi. Pilastry podtrzymują belkowanie, którego gzyms tworzy parapet kosza. Ścianki zdobione płycinami o kształcie zbliżonym do kwadratu o wklęsłych narożach, zwieńczonymi muszlami z kampanulami. Zaplecek wąski, wydłużony, flankowany lizenami zakończonymi konsolami, dekorowanymi akantem z podwieszonymi pąkami i tkaniną. W polu płycina o kształcie stojącego prostokąta o wklęsłych narożach. Baldachim na planie kwadratu o ściętych narożach, z dołączonymi w ich miejsce impostami z podwieszonymi chwostami. Na frontowej ściance zakończonej dwoma wolutowymi fragmentami gzymsu kartusz z malowanym wizerunkiem niezidentyfikowanego herbu (w czerwonym polu srebrny orzeł z gwiazdą nad głową). Na krawędzi kartusza sygle „K” i „PI”. Kartusz ujęty zwisami kwiatowymi. Na baldachimie cztery kabłąki podtrzymujące wazon, dekorowane kampanulami i ornamentem roślinnym. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze białym, profile i ornamentyka złocone, detal srebrzony.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Stopa na planie koła, spłaszczona, na cokole. Trzon w formie dwulalkowej tralki, z pierścieniem w kształcie skręconego sznura pośrodku. Czara półkolista, gładka, u jej podstawy pierścień w kształcie skręconego sznura. Pokrywa drewniana, na planie koła, w formie cokołu z czterema wolutami dekorowanymi rocaille'em, tworzącymi podstawę dla figurki Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. Maria ukazana frontalnie, w kontrapoście, stoi na globie, posadowionym na obłokach z uskrzydlonymi główkami anielskimi. Lewą ręką podtrzymuje Dzieciątko, prawą wyciąga w przód, prawą stopą depcze węża. Twarz ma okrągłą, o schematycznie zaznaczonych rysach. Ubrana jest w suknię przylegającą do ciała, przepasaną w talii oraz płaszcz zawiązany na prawym ramieniu, na głowie ma welon. Pokrywa polichromowana w kolorze białym, ornamentyka i strój Marii złocony, detal srebrzony, elementy anatomiczne malowane naturalistycznie.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Figura pełnoplastyczna. Anioł ukazany frontalnie, z ugiętą prawą nogą. Obie ręce ma wyciągnięte w bok, w prawej trzyma włócznię z gąbką, w lewej drabinę. Twarz ma owalną, o pełnych policzkach, dużych oczach, zadartym nosie i rozchylonych ustach; okoloną falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Ubrany jest w srebrzoną suknię spodnią, sięgającą ziemi, odsłaniającą prawą nogę oraz krótszą szatę wierzchnią, złoconą, o szerokich rękawach, przepasaną w talii. Skrzydła ma srebrzone, rozłożone na boki. Polichromia ciała naturalistyczna, włosy brązowe.
rzeźba
Anioł z arma Christi
Zdjęcie nr 1: Na podstawie na planie prostokąta, dekorowanej przy brzegach wicią roślinną umieszczona figura na wpółleżącego Chrystusa, opartego na kolanach i łokciach. Twarz ma szczupłą, o schematycznie zaznaczonych rysach, dużych oczach i nosie, szerokich ustach. Twarz okolona krótką brodą i włosami opadającymi na kark. Na głowie ma koronę cierniową. Ubrany jest w niebieską tunikę, przylegającą do ciała i przepasaną w talii sznurem. Polichromia ciała bladożółta, włosy brązowe.
rzeźba
Chrystus upadający pod krzyżem
Zdjęcie nr 1: Płyta kamienna w formie kwadratu, ujęta drewnianą, profilowaną ramą, pomalowaną na czarno. W polu złocona inskrypcja: „Ś(więtej) P(amięci) / Ks(iądz) KANONIK BRONISŁAW NIKLEWICZ / DZIEKAN MAKOWSKI / NIEODŻAŁOWANY PROBOSZCZ w ZAWOI / UR(ODZONY) 1848 R(OKU) w ŻYWCU, ZM(ARŁ) w 38 R(OKU) KAPŁAŃSTWA 7/8 1911. / PERŁA KAPŁANÓW I CHLUBA RODZINY, / PO ZNOJACH PRZESZEDŁ DO WIECZNEJ KRAINY. / RODZINA ZMARŁEGO KŁADZIE TEN KAMIEŃ, POLECAJĄC DUSZĘ JEGO MODŁOM.” Nad inskrypcją krzyż łaciński.
płyta nagrobna
Epitafium księdza Bronisława Niklewicza
Zdjęcie nr 1: Figura pełnoplastyczna. Anioł ukazany frontalnie, z ugiętą lewą nogą. Obie ręce ma rozłożone na boki, w prawej trzyma włócznię. Twarz ma owalną, o pełnych policzkach, dużych oczach, zadartym nosie i rozchylonych ustach; okoloną falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Ubrany jest w srebrzoną suknię spodnią, sięgającą ziemi, odsłaniającą lewą nogę oraz krótszą szatę wierzchnią, złoconą, o szerokich rękawach, przepasaną w talii. Skrzydła ma srebrzone, rozłożone na boki. Polichromia ciała naturalistyczna, włosy brązowe.
rzeźba
Anioł z arma Christi

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego owalu. W centrum kompozycji Dzieciątko Jezus stojące na monogramie IHS, które lewą ręką przytrzymuje krzyż, a prawą, uniesioną do góry błogosławi. Ma okrągłą twarz i krótkie, jasne włosy, skośnie przez pierś i między nogami biegnie biało-czerwona szarfa, która rozwiewa się za jego plecami. Poniżej monogramu serce Jezusa otoczone koroną cierniową, z płomieniami. Przedstawienie adorowane przez dwa, symetrycznie klęczące anioły z kadzielnicami w rękach. Anioł z prawej strony spogląda w dół, anioł z lewej unosi wzrok w kierunku serca. Oba ubrane są w białe suknie z dużym dekoltem, o szerokich rękawach spiętych złotymi klamrami na wysokości łokci oraz ramion. Każdy ma narzucony niebieski płaszcz i rozpostarte, tonące w mroku skrzydła. Tło wypełniają skłębione chmury w złotobrunatnym odcieniu, które rozjaśniają się za postacią Dzieciątka.
obraz

Adoracja Imienia Jezus

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Tabernakulum z tronem wystawienia", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-z-tronem-wystawienia-3

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności