Św. Stanisław
Zdjęcie nr 1: Rzeźba całopostaciowa, zwrócona na wprost, w kontrapoście. Prawa ręka zgięta w geście błogosławieństwa, lewa przytrzymuje pastorał zakończony krzywaśnią w formie liścia akantu z małżowiną. Twarz pociągła, o na wpół przymkniętych oczach; włosy krótkie. Święty jest ubrany w złotą albę, srebrną komżę, zdobioną u spodu koronką oraz przykryty złotą kapą spiętą fibulą; na głowie ma infułę. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała.

Św. Stanisław

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Stryszawa
Miejscowość
Lachowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sucha Beskidzka
Parafia
Św. Piotra i św. Pawła
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/03229
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII/XVIII w.
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Rzeźba całopostaciowa, zwrócona na wprost, w kontrapoście. Prawa ręka zgięta w geście błogosławieństwa, lewa przytrzymuje pastorał zakończony krzywaśnią w formie liścia akantu z małżowiną. Twarz pociągła, o na wpół przymkniętych oczach; włosy krótkie. Święty jest ubrany w złotą albę, srebrną komżę, zdobioną u spodu koronką oraz przykryty złotą kapą spiętą fibulą; na głowie ma infułę. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Stanisław urodził się w Szczepanowie, po latach studiów został biskupem krakowskim, był również gorliwym duszpasterzem. Z powodu konfliktu z Bolesławem Szczodrym został, z polecenia króla, zamordowany w 1079 roku podczas mszy świętej w kościele św. Michała na Skałce. W kościele w Lachowicach został ukazany frontalnie, w uproszczony sposób, bez identyfikujących go jednoznacznie atrybutów, jedynie w infule na głowie i trzymając pastorał, które pozwalają ujrzeć w nim jednego z biskupów. Omawiana rzeźba powstała prawdopodobnie na przełomie XVII i XVIII wieku i została wtórnie użyta do dekoracji ołtarza, w którym się obecnie znajduje. Odpowiada umieszczonej po przeciwnej stronie figurze św. Wojciecha, również jednego z najważniejszych świętych patronów Polski.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, ubytki w strukturze złoceń i srebrzeń.

Streszczenie

Rzeźba św. Stanisława pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku i została umieszczona wtórnie w drugiej kondygnacji ołtarza głównego. Święty został ukazany frontalnie, w uproszczony sposób i odpowiada umieszczonej po przeciwnej stronie figurze św. Wojciecha.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna. Kosz na planie ośmioboku, na ściankach arkady z malowanymi przedstawieniami św. Walentego, św. Wincentego, św. Jana Nepomucena i bł. Jana Kanonika. Ścianki wydzielone kolumnami kompozytowymi na cokole, dźwigającymi pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Parapet w formie silnie wystającego, profilowanego gzymsu. Z prawej strony dostawione jednobiegowe schody z barierką zwieńczoną profilowanym gzymsem. Zaplecek wysoki, ujęty pilastrami dźwiganymi przez konsolki dekorowane liściem; w polu obraz św. Grzegorza Wielkiego. Baldachim na planie trójliścia z lambrekinem z ornamentu roślinnego; utworzony z czterech pałąków dekorowanych akantem, podtrzymujących cokół dla figury św. Michała Archanioła. Figura zwrócona frontalnie, z prawą nogą opartą na fragmencie skały. W lewej ręce trzyma włócznię, w prawej miecz. Ubrany w zbroję, z szeroko rozłożonymi skrzydłami. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona marmoryzowana w tonacji zielono-niebieskiej ze złoconymi detalami i ornamentami. św. Jana Kantego, św. Jana Nepomucena, św. Walentego i św. Wincentego św. grzegorz unoszący się nad rzymem
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica ustawiona podstawie z uskokiem. Trzon tworzy gruszkowaty nodus z pierścieniem. Czara puklowana, o wywiniętym wylewie. Pokrywa na planie koła, przechodząca w sześciobok ze ścianami dekorowanymi uskrzydlonymi główkami anielskimi. Na niej ustawiono sześć pałąków zdobionych wolutowo skręconymi liśćmi akantu, dźwigających podstawę dla grupy rzeźbiarskiej z przedstawieniem chrztu Chrystusa. Frontalnie ustawiony Jan Chrzciciel jest ubrany w melotę, w lewej ręce trzyma krzyż, w prawej przechyloną misę. Przed nim nieproporcjonalnie mała postać Chrystusa w kontrapoście, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca stojącego Chrystusa Zmartwychwstałego ustawiona na zielonej, owalnej podstawie i profilowanym, sześciobocznym cokoliku. Głowa zwrócona na wprost, twarz wydłużona, wzrok skierowany przed siebie, nos długi prosty, usta pełne. Twarz okala krótki brązowy zarost, włosy brązowe opadające na ramiona. Prawa ręka uniesiona w geście błogosławieństwa, lewa ugięta w łokciu na wysokość pasa, palce złączone. Na rękach, stopach i piersi widoczne ślady męczeństwa. Stopy nagie, biodra otacza złote, płasko sfałdowane perizonium. Płaszcz ciemnoczerwony ze złotą lamówką i białym podbiciem, rzeźbiony w głębokie fałdy.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie leżącego prostokąta z kutą, majuskułową inskrypcją „ZMARŁA WYKTORYA / Z MORSZTYNOW / WIELOPOLSKA / D(NIA) 26. STYCZNIA 1800 R(OKU) / PROSI O NABOŻNE / WESTCHNIENIE.„
płyta nagrobna
Epitafium Wiktorii z Morsztynów Wielopolskiej
Zdjęcie nr 1: Obraz o kształcie prostokąta stojącego z uszakami w narożach, zamknięty od góry łukiem nadwieszonym. W dolnej części dwóch aniołów z włóczniami trzyma drewniany krzyż w kształcie litery T. Na nim stoi w kontrapoście triumfujący Chrystus z uniesionymi rękami i głową przechyloną na prawe ramię. Ma młodą, owalna twarz, ciemne oczy, prosty nos i pełne usta; wokół głowy świetlisty nimb. Jest ubrany w czerwoną tunikę przepasaną cigulum, a błękitny płaszcz przechodzący przez prawy bark rozwiewa się za jego sylwetką. W górnej części przedstawiono grupy aniołów unoszące się na obłokach. Dwa w centrum kompozycji podtrzymują nad głową Chrystusa koronę cierniową z wpisanym w nią monogramem „IHS”. Po ich bokach, bliżej krawędzi obrazu dwie grupy po dwa anioły w dynamicznych pozach prezentują Arma Christi. W podłuczu cztery anioły pogrupowane na dwóch obłokach przygrywają na instrumentach muzycznych. Jeden z nich, ubrany w czerwoną tunikę ma na kolanach otwartą księgę, a prawą rękę unosi wysoko. Tło obrazu stanowią szarobłękitne obłoki. U góry przebijają się promienie ciepłego słonecznego światła. Rama drewniana, profilowana, pomalowana na kolor jasnobrązowy.
obraz
Arma Christi
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, przedstawiająca stojące na profilowanej podstawie Dzieciątko Jezus. Wzrok skierowany przed siebie, nos mały, prosty, usta pełne, kości policzkowe wydatne. Włosy brązowe, na głowie bordowa, zamknięta korona ze złotymi elementami. Prawa ręka wyciągnięta w geście błogosławieństwa, w lewej królewskie jabłko. Tunika biała z długimi rękawami, zdobiona monogramem IHS z promieniami na piersi, wicią kwiatową oraz złotą lamówką. Płaszcz bordowy ze złotym wykończeniem spięty pod szyją. Szaty płasko fałdowane. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Dzieciątko Jezus

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Św. Stanisław", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-stanislaw-1

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności