Św. Katarzyna Sieneńska
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna figura stojącej św. Katarzyny Sieneńskiej ustawiona została na niskim prostopadłościennym postumencie o ściętych narożach. Święta została przedstawiona w lekkim kontrapoście jako młoda kobieta. W uniesionej prawej ręce trzyma złocony krucyfiks, a w lewej przyciśniętej do piersi zamknietą księgę. Ma owalną, pełną twarz o jasnej karnacji. Charakteryzują ją małe usta, prosty nos oraz wydatny podbródek. Katarzyna ubrana jest w biały habit dominikański z kremowym szkaplerzem, lamowanym złotą taśmą. Na ramionach ma narzucony ciemnoszary płaszcz lamowany przy krawędziach złotą taśmą. Na głowie ma zakonny kornet z podwiką i szaroczarny welon oraz złoconą koronę cierniową.
Zdjęcie nr 2: Pełnoplastyczna figura stojącej św. Katarzyny Sieneńskiej ustawiona została na niskim prostopadłościennym postumencie o ściętych narożach. Święta została przedstawiona w lekkim kontrapoście jako młoda kobieta. W uniesionej prawej ręce trzyma złocony krucyfiks, a w lewej przyciśniętej do piersi zamknietą księgę. Ma owalną, pełną twarz o jasnej karnacji. Charakteryzują ją małe usta, prosty nos oraz wydatny podbródek. Katarzyna ubrana jest w biały habit dominikański z kremowym szkaplerzem, lamowanym złotą taśmą. Na ramionach ma narzucony ciemnoszary płaszcz lamowany przy krawędziach złotą taśmą. Na głowie ma zakonny kornet z podwiką i szaroczarny welon oraz złoconą koronę cierniową.
Zdjęcie nr 3: Pełnoplastyczna figura stojącej św. Katarzyny Sieneńskiej ustawiona została na niskim prostopadłościennym postumencie o ściętych narożach. Święta została przedstawiona w lekkim kontrapoście jako młoda kobieta. W uniesionej prawej ręce trzyma złocony krucyfiks, a w lewej przyciśniętej do piersi zamknietą księgę. Ma owalną, pełną twarz o jasnej karnacji. Charakteryzują ją małe usta, prosty nos oraz wydatny podbródek. Katarzyna ubrana jest w biały habit dominikański z kremowym szkaplerzem, lamowanym złotą taśmą. Na ramionach ma narzucony ciemnoszary płaszcz lamowany przy krawędziach złotą taśmą. Na głowie ma zakonny kornet z podwiką i szaroczarny welon oraz złoconą koronę cierniową.

Św. Katarzyna Sieneńska

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Brzeszcze
Miejscowość
Jawiszowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
nawa kościoła, ołtarz boczny lewy Matki Boskiej Różańcowej
Identyfikator
DZIELO/13021
Kategoria
rzeźba
Dookreślenie zabytku
Figura
Ilość
1
Czas powstania
przed 1877 rokiem
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Bielsko
Technika i materiał
gips polichromowany
Wymiary podstawowe
wysokość – około 115 cm
Wymiary szczegółowe
Wymiar podstawy – 35 x 27 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Katarzyny Sieneńskiej wraz z rzeźbą św. Dominika stanowią dopełnienie neogotyckiej nastawy bocznego ołtarza Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jawiszowicach, wykonanego w pracowni Gottlieba Mireckiego w Bielsku w 1877 roku.

Opis

Pełnoplastyczna figura stojącej św. Katarzyny Sieneńskiej ustawiona została na niskim prostopadłościennym postumencie o ściętych narożach. Święta została przedstawiona w lekkim kontrapoście jako młoda kobieta. W uniesionej prawej ręce trzyma złocony krucyfiks, a w lewej przyciśniętej do piersi zamknietą księgę. Ma owalną, pełną twarz o jasnej karnacji. Charakteryzują ją małe usta, prosty nos oraz wydatny podbródek. Katarzyna ubrana jest w biały habit dominikański z kremowym szkaplerzem, lamowanym złotą taśmą. Na ramionach ma narzucony ciemnoszary płaszcz lamowany przy krawędziach złotą taśmą. Na głowie ma zakonny kornet z podwiką i szaroczarny welon oraz złoconą koronę cierniową.

Zarys problematyki artystycznej

Gipsowa rzeźba św. Katarzyny Sieneńskiej, podobnie jak towarzysząca jej statua św. Dominika, stanowią lokalną próbę naśladowania popularnych na przełomie XIX i XX wieku figur masowo produkowanych w Tyrolu. Święta Katarzyna została tutaj przedstawiona zgodnie z jej tradycyjną ikonografią i atrybutami, stąd też trzyma krucyfiks i księgę, zaś na głowie ma cierniową koronę, co odnosi się do noszonych przez nią wewnętrznych stygmatów.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Rzeźbę konserwowano wraz z ołtarzem na początku XXI wieku w pracowni Doroty i Bogusława Krówków w Krakowie.

Literatura

W. Pleister, Katharina (Caterina) von Siena, [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, Bd. 7, Ikonographie der Helligen. Innozenz bis Melchisedech, Hrgs. E. Kirschbaum, Rom-Freiburg-Basel-Vien 1994, kol. 300-306;
R. Kalinowski, Ecclesia Sancti Martini Jawiszowice, Kraków 2017, s. 89-90.

Streszczenie

Rzeźba św. Katarzyny Sieneńskiej wraz z rzeźbą św. Dominika stanowią dopełnienie neogotyckiej nastawy bocznego ołtarza Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jawiszowicach, wykonanego w pracowni Gottlieba Mireckiego w Bielsku w 1877 roku.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Grupa Ukrzyżowania składa się z pełnoplastycznych, całopostaciowych figur ustawionych na belce tęczowej. Pośrodku zamocowano polichromowany na ciemnobrązowo krzyż z realistycznie rzeźbioną figurą Chrystusa o plastycznie opracowanym modelunku muskulatury ciała. Postać do krzyża przytwierdzono za pomocą trzech gwoździ. Zbawiciel ma głowę pochyloną i złożoną na prawym barku. Posiada szeroką, owalną twarz o sumarycznie opracowanych rysach, półprzymknięte oczy, lekko rozchylone usta i krótki, ciemnobrązowy zarost. Długie, ciemnobrązowe, falowane włosy opadają mu na plecy i na prawy bark. Na głowie znajduje się zielona, cierniowa korona, spod której ciekną stróżki krwi. Nieproporcjonalnie długie ramiona ułożone zostały w płytkim, U-kształtnym zwisie z zaznaczonymi ścięgnami i żyłami na przedramionach. Dłonie o zaciśniętych palcach przybito dwoma gwoździami, spod których ciekną strużki krwi. Klatkę piersiową ukształtowano z wyraziście zaznaczoną linią żeber i raną w boku ze strugami krwi. Na biodrach umiejscowiono krótkie, złocone perizonium z festonem przy prawym boku. Jego zwichrowane draperie zostały ułożone horyzontalnie. Chrystus ma zgięte w kolanach nogi z założoną prawą stopą na lewą przybite jednym gwoździem. W górnej partii pionowej belki krzyża zawieszono biały titulus w formie banderoli z napisem: "INRI". U stóp krzyża, po lewej stronie, na niskiej, prostopadłościennej podstawie, ustawiono rzeźbę klęczącej św. Marii Magdaleny. Święta jest zwrócona profilem w prawo. Jej owalną twarz charakteryzują sumarycznie opracowane rysy. Ma długie brązowe, lekko falowane włosy opadające na plecy. Ubrana jest w długą, srebrzystobłękitną, drobno fałdowaną suknię związaną srebrnym paskiem. Oburącz ujmuje pionową belkę krzyża. Tuż obok niej, na lewo, na niskiej, prostopadłościennej podstawie ustawiono figurę stojącej frontalnie Matki Boskiej Bolesnej. Jej nieznacznie odchyloną głowę charakteryzuje owalna, szeroka twarz o sumarycznie opracowanych rysach i wzroku skierowanym ku górze. Maria ubrana jest w długą srebrzyścieczerwoną suknię przewiązaną złotym paskiem i osłaniający głowę, plecy i prawe ramię, drobnofałdowany srebrzysty płaszcz. Ręce trzyma złożone w geście modlitwy. Po prawej stronie krzyża na niskiej, prostopadłościennej podstawie zamocowano stojącą figurę św. Jana Ewangelisty, ujętego frontalnie w nieznacznym kontrapoście. Święty ma lekko odchyloną do tyłu, zwróconą w trzech czwartych w lewo głowę. Charakteryzuje ją owalna, szeroka twarz o sumarycznie opracowanych rysach. Na plecy opadają mu długie, falowane, brązowe włosy. Jan ubrany jest w długą, srebrzystozieloną tunikę i przerzucony przez prawe ramię i podtrzymywany lewym przedramieniem złocistoochrowy płaszcz. Ręce trzyma skrzyżowane na piersiach. Z tyłu titulusa widnieje napis: Malował Jan i Ludwik, bracia Stankiewicze 1913. Napis widoczny jest także na górnej płaszczyźnie z tyłu krzyża: Malował 1913. Belka tęczowa jest prostopadłościenna, o profilowanych dolnych narożach. Polichromowano ją w odcieniach zieleni, czerwieni i żółci. Na środku widnieje flankowany parą złoconych krzyżyków złocony z przodu napis: + OTO BARANEK BOŻY KTÓRY GŁADZI GRZECHY ŚWIATA +; z tyłu: RENOVATUM A[nno] D[omini] 1913 + 1953 + 1983 + 2013
rzeźba
Grupa Ukrzyżowania
Zdjęcie nr 1: Na niebieskim, drewnianym krzyżu o ramionach wykończonych profilowanymi, złoconymi listwami zawieszono pełnoplastyczną rzeźbę ukrzyżowanego Chrystusa. Ponad jego głową przytwierdzono złocony titulus w formie krótkiej, wygiętej, podłużnej banderoli z inskrypcją "IN / RI". Ukrzyżowany Chrystus o jasnej karnacji ciała ma ukośnie wyciągnięte, sztywne ręce o przybitych do krzyża dłoniach oraz założoną nogę prawą na lewą, przytwierdzone jednym gwoździem. Jego ciało jest szczupłe. Ukrzyżowany ma zapadniętą klatkę piersiową, podkreślone żebra i obojczyk. Głowa Jezusa w zielonej koronie cierniowej opada na prawe ramię. Twarz otacza krótki brązowy zarost oraz długie brązowe włosy przykrywające kark i opadające na prawe ramię. Zbawiciel ma zamknięte oczy, prosty nos i wąskie usta. Na czole, szyi, ramionach, przy przebitym boku, dłoniach i stopach oraz na nogach widoczne są stróżki krwi. W partii bioder ciało Chrystusa okrywa przewiązane, złocone perizonium przechodzące w rozwiany feston przy prawym boku.
krucyfiks
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna wolnostojąca figura przedstawia w całej postaci uskrzydlonego anioła. Został on ujęty frontalnie w kontrapoście z głową w trzech czwartych zwróconą w prawo w lekkim skłonie. Stoi on na złocistym obłoku mając lewą nogę lekko zgiętą w kolanie i wspartą o obłok. Anioł obie ręce ma uniesione ku górze na wysokości piersi. Układ palców prawej ręki wskazuje, iż mógł w niej coś trzymać, natomiast lewa dłoń ujęta jest w geście wskazującym. Postać charakteryzuje pociągła, młodzieńcza twarz o jasnej karnacji z nieznacznie zmarszczonymi brwiami, prostym nosem i półotwartymi ustami. Jego głowę okalają modelowane brązowe włosy sięgające karku. Złocone skrzydła anioła są rozpostarta z charakterystycznym mocnym wycięciem i mięsistym modelunkiem piór ułożonych wertykalnie. Anioł ubrany jest w sięgającą ziemie złoconą tunikę odsłaniającą bose stopy obute w wysokie sandały. Ekspresyjnie udrapowana tunika ma krótkie rękawy sięgające łokci.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Drewniany kościół pw. św. Marcina w Jawiszowicach jest budowlą orientowaną, wzniesioną na zrąb. Do węższego prezbiterium zamkniętego trójbocznie przylega szersza nawa na rzucie zbliżonym do kwadratu. Od północy przy prezbiterium wybudowano zakrystię na planie wydłużonego prostokąta, a od zachodu wieżę w konstrukcji na słup na rzucie kwadratu. Zwieńczono ją izbicą z baniastym hełmem z latarnią. W przyziemiu wieży urządzono kruchtę. Nawę z prezbiterium nakryto jednokalenicowym dachem z więźbą w układzie storczykowym z przypustnicami (nadbitkami). W węższej części prezbiterialnej dach wsparty jest na trójkątnych zastrzałach widocznych na zewnątrz. Nad prezbiterium wznosi się sygnaturka w formie latarni z baniastym hełmem zwieńczonym krzyżem. Bryłę kościoła w całości otaczają arkadowe soboty z drewnianymi parapetami i z prześwitami wypełnionymi półprzeźroczystą pleksą. Na wysokości wejścia południowego do kościoła linię sobót wysunięto do przodu, dzięki czemu powstała pseudokruchta nakryta dachem siodłowym. Zarówno dach kościoła, jak i zakrystii, sobót oraz hełmy wieży i sygnaturki pokryte są gontem. Ściany nawy i prezbiterium utworzone z poziomo układanych bali przepruwają prostokątne okna z wpisanym łukiem półokrągłym, stanowiącym część stolarki okiennej. Na osi prezbiterium za ołtarzem głównym wycięto okulus. Wnętrze kościoła w nawie nakrywa płaski strop ze skośnym szalowaniem po bokach, a w prezbiterium pozorne sklepienie kolebkowe. Prezbiterium od nawy oddziela półokrągła tęcza z profilowaną belką, na której umieszczono grupę Ukrzyżowania. Całość wnętrza zdobi wielobarwna, ornamentalno-figuralna polichromia. Podłogę świątyni wyłożono kamiennymi płytami. W zachodniej części nawy urządzono chór muzyczny wsparty na dwóch drewnianych filarach z klatką schodową usytuowaną w południowo-zachodnim narożniku. Na chórze ustawiono prospekt organowy. Do wnętrza kościoła prowadzą dwa wejścia - od zachodu poprzez kruchtę w przyziemiu wieży oraz od południa z drewnianym portalem zamkniętym łukiem odcinkowym. Drewniany portal zamknięty łukiem odcinkowym prowadzi także z prezbiterium do zakrystii. Wypełniają go obite metalowymi płycinami i listwami drzwi. Własne wejście na zewnątrz posiada także zakrystia. Wnętrze prezbiterium w części wschodniej wypełnia architektoniczny ołtarz główny. Na ścianie północnej prezbiterium przy łuku tęczowym zawieszono ambonę, do której schody prowadzą z zakrystii. Pod skosem po obu stronach łuku tęczowego w narożnikach nawy ustawiono dwa ołtarze boczne, a pod chórem muzycznym dwa konfesjonały. W nawie stoją dwa rzędy ław kościelnych, a na jej ścianie północnej zawieszono na półeczkach feretrony procesyjne. Kościół otacza droga procesyjna wyłożona kamiennymi płytami, a cmentarz przykościelny zamyka drewniany parkan z dwiema bramkami wejściowymi.
kościół
Kościół św. Marcina
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie wydłużonego prostokąta przedstawia stojącą w całej postaci w nieznacznym kontrapoście bł. Salomeę na tle górzystego krajobrazu. Błogosławiona została ukazana frontalne ze złożonymi na piersi dłońmi do modlitwy, z lekkim przechyleniem głowy w prawą stronę. Salomea ma pociągłą twarz o rumianych policzkach, wydatny prosty nos i mięsiste wargi. Jej głowę otacza kolisty nimb. Ubrana jest w strój klaryski z zakonnym welonem na głowie i podwiką pod szyją. Na ramionach ma narzucony płaszcz spięty pod szyją, odsłaniający habit ze szkaplerzem przewiązany w talii sznurem zakończonym krzyżykiem. Przy ziemi spod habitu widoczne są czubki butów. Całą postać okrywa drewniana, płaskorzeźbiona, złocona i srebrzona sukienka wotywna, która najprawdopodobniej powtarza pierwotny układ szat bł. Salomei. W lewym rogu obrazu u stóp błogosławionej leży złocona, drewniana korona zamknięta. Salomea stoi na trawiastym gruncie. Za nią rozpościera się górzysty krajobraz utrzymany w tonacji błękitno-różowej z widocznym fragmentem jeziora okrytego mgłą. Ponad górami przedstawiono niebo z bladoniebieskimi obłokami oraz wyraźnie zaznaczoną światłością jaśniejącą ponad głową błogosławionej.
obraz
Bł. Salomea
Zdjęcie nr 1: Obraz ma kształt prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w złoconą i srebrzoną profilowaną ramę z charakterystyczną koronką biegnącą przy jej wewnętrznej krawędzi. W centrum przedstawienia ukazano stojącą nad podwyższeniu Matkę Boską trzymającą na lewej ręce małego Jezusa, a w prawej zapaloną świecę. Pociągła twarz Madonny charakteryzuje się wyrazistymi oczami, prostym nosem i pełnymi ustami. Matka Boska ubrana jest we wzorzystą, plisowaną karminową suknię, dekorowaną u spodu i pod szyją złotym obszyciem. Suknia spięta jest w talii. Na głowie Marii widoczny jest błękitny maforion okrywający jej ramiona i opadający do ziemi. Spod niego widać jej brązowe włosy. Z kolei na nim, spod zamkniętej złotej korony, uwidacznia się koronkowa chusta. Głowę Marii otacza dwanaście czerwonych gwiazd. Trzymane Dzieciątko szczelnie jest owinięte w biało-niebieskie powijaki. Owalną twarz o wyrazistych oczach i ustach otaczają krótkie brązowe włosy. Wokół głowy widoczny jest promienisty nimb. Trzymana przez Marię świeca gromniczna w górnej części dekorowana jest bukiecikiem kwiatów. Z dwóch stron dwustopniowego podwyższenia, na którym stoi Madonna, wyobrażono dwie wazy o fantazyjnie dekorowanych czaszach, wypełnione biało-czwerwonymi różami oraz chabrami. Nad Matką Boską w górnej części obrazu ukazano wyłaniającego się z niebios w półpostaci Boga Ojca, który z rozpostartych ramion zdaje się wypuszczać gołębicę Ducha Świętego. Twarz Boga Ojca okala siwiejąca broda oraz włosy. Ubrany jest w niebieski płaszcz narzucony na białą tunikę, z której widoczne są tylko rękawy. Jego głowę otaczają potrójne promienie oraz trójkąt. Duch Święty unoszący się ponad Madonną został przedstawiony w promienistej glorii. Po obu stronach Boga Ojca widoczne są dwie pary uskrzydlonych głów anielskich namalowanych na obłokach. Z kolei poniżej po obu stronach Matki Boskiej z Dzieciątkiem unoszą się całopostaciowo przedstawieni dwaj aniołowie. Anioł z prawej strony trzyma wiklinowy koszyk z parą synogarlic. Okryty jest tylko przerzuconą przez ramiona i biodra czerwoną tkaniną. Z kolei anioł po przeciwnej stronie trzyma dymiącą kadzielnicę. Co jest charakterystyczne, anioł ten nie ma skrzydeł.
obraz
Matka Boska Gromniczna

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Płyta z czarnego marmuru w formie stojącego prostokąta, ujęta grubą ramą z piaskowca z czterema uszakami, zakończona szczytem z anthemionem. W partii szczytu tarcze z godłami herbów Pelikan i Trąby, zwieńczone otwartą koroną, ujęte skręconym akantem. W polu tablicy złocona inskrypcja: „PAMIĘCI / AUGUSTYNA ROZWADOWSKIEGO / + 1. MARCA 1813. / TERESY z ROZWADOWSKICH / FERENCOWEJ / + 1. MARCA 1816. / MARYI z OPOLSKICH / ROZWADOWSKIEJ / + 28. CZERWCA 1829. / ANTONIEGO ROZWADOWSKIEGO / + 12. LUTEGO 1837. / ROZALII z ROZWADOWSKICH / FOLTAŃSKIEJ / + 5. SIERP(NIA) 1847. / FRANCISZKA FOLTAŃSKIEGO / POCHOWANEGO W KRZĘCINIE, + 2. LUTEGO 1849. / STEFANII FOLTAŃSKIEJ / + 26. LUTEGO 1854. / SPOKÓJ ICH DUSZOM. / Pomnik ten poświęca ANTONINA / z FOLTAŃSKICH DZIĘGIELOWSKA / 1877”.
płyta nagrobna
Epitafium rodzin Rozwadowskich i Foltańskich
Zdjęcie nr 1: Przyścienna, wisząca ambona składa się z kosza i prowadzących do niego jednobiegowych schodów z balustradą, zaplecka oraz baldachimu. Wieloboczny kosz ustawiono na profilowanym, łamanym cokole. Poniżej widoczne jest podwieszenie utworzone ze zmniejszających się profilów układających się w spłaszczony stożek. Boki kosza artykułowano za pomocą diagonalnie ustawionych filarków na cokolikach podtrzymujących imposty z profilowanym i łamanym belkowaniem. Trzony filarków ozdobiono prostokątnymi płycinami z rozetą w środku. Płaszczyzny pomiędzy filarkami udekorowano prostokątnymi płycinami obwiedzionymi obramieniami z wolich oczu z geometryzowanym, płaskorzeźbionym ornamentem roślinno-kwiatowym w polu. Płyciny pomiędzy impostami przy górnych krawędziach ozdobiono ornamentem kostkowym. Zaplecek ambony ujęto dwoma pilastrami o płaskich głowicach zdobionych motywem stylizowanych liści. Trzony pilastrów przedzielono na środku medalionem z rozetą i dwiema palmetami. Pomiędzy pilastrami umieszczono pole obrazowe w kształcie wydłużonego prostokąta o ściętych narożach w części górnej. W polu znajduje się obraz z całopostaciowym przedstawieniem Chrystusa jako Dobrego Pasterza. Ponad zapleckiem zawieszono wieloboczny baldachim utworzony z łamanego, profilowanego belkowania i podwieszonego lambrekinu, zwieńczony wielobocznymi spływami, na szczycie których umieszczono na poduszce zamkniętą księgę, a za nią na obłokach w otoczeniu promieni dwie tablice Dekalogu. Strukturę architektoniczną ambony polichromowano w kolorze opalizującej zieleni, profile, ornamenty wyzłocona, a tablice Dekalogu i obłoki posrebrzono.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Płyta w formie stojącego prostokąta, przymocowana do ściany czterema śrubami, znajdującymi się w narożach. Wzdłuż krawędzi złocona ramka. W polu złocona inskrypcja: „Tutaj spoczywa / ELEONORA z REMERÓW KEMPNER / WNUCZKA BARBARY LISICKIEJ / FUNDATORKI TUTEJSZEGO KOŚCIOŁA / zmarła w 60 roku życia d(nia) 5/I 1877. / Prosi o westchnienie do Boga.” Ponad inskrypcją złocony krzyż.
płyta nagrobna
Epitafium Eleonory Kemper
Zdjęcie nr 1: Feretron obustronny, z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa malowanym na blasze i na odwrocie Matki Boskiej Nieustającej Pomocy malowanej na drewnie. Rama w kształcie pionowego prostokąta, zamkniętego łukiem w ostry grzbiet. Przy dolnej krawędzi umieszczone ażurowe zwoje ornamentu roślinnego, ujęte postumentami, w których wydrążono prostokątne otwory do wsuwania drążków. Feretron ustawiony na dwóch nóżkach. Po bokach ustawione profilem postacie na konsolach, ponad nimi znajdują się ażurowe baldachimy ze sterczynami. Rama łuku wieńczącego ozdobiona stylizowanym astwerkiem. Całość zwieńczona jest krzyżem. Na awersie obrazu przedstawienie Chrystusa w całej postaci, stojącego na globie pośród obłoków, zwróconego w trzech czwartych w prawo, z obiema rękoma uniesionymi ku górze. Jego twarz jest pociągła, o łagodnych rysach, okolona brodą i włosami opadającymi na ramiona. Ubrany jest w czerwoną tunikę, ze złotą lamówką oraz niebieski płaszcz, o żółtej podszewce. Na jego piersi znajduje się gorejące serce w glorii promienistej. Z drugiej strony feretronu przedstawienie Matki Boskiej Nieustającej Pomocy o ikonografii zgodnej ze schematem.
feretron
Feretron z obrazami Najświętszego Serca Jezusa i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie leżącego prostokąta. Kompozycja podzielona jest na dwie sceny, wzdłuż dolnej krawędzi pole z napisem. W lewej części przedstawienia ukazane wnętrze sali tronowej. Po prawej stronie Władysław Warneńczyk, siedzący na tronie ustawionym na trójstopniowym podwyższeniu, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako młodzieniec, z jasnymi włosami, w białej tunice oraz jasnoróżowym płaszczu podbitym gronostajem, na głowie ma koronę otwartą, w lewej ręce trzyma berło. Nad nim zawieszony zielony baldachim, z fragmentem tkaniny przymocowanej do kolumny, stojącej obok. Przed królem, na stole nakrytym niebieską tkaniną młody mężczyzna spisuje piórem dokument. Ukazany jest frontalnie, z głową skierowaną w lewo. Przedstawiony jako młody mężczyzna z jasnymi włosami, ubrany w żółtą szatę i jasnoróżowy płaszcz. Druga scena ukazana we wnętrzu kościoła w Gdowie. Po prawej stronie ołtarz główny zwieńczony glorią, z obrazem Matki Boskiej Gdowskiej. Przed nim ksiądz przedstawiony tyłem z uniesionymi w górę rękami, w których trzyma hostię. Ubrany jest w białą albę i jasnoróżowy ornat z niebieską kolumną. Po jego lewej stronie klęczy ministrant, ukazany tyłem, z uniesioną prawą ręką, w której trzyma dzwonek. Ubrany jest w czerwoną tunikę i białą komżę. W lewej części sceny klęczący mężczyzna, zwrócony profilem w lewo, z pochyloną głową, prawą rękę kładzie na piersi, w lewej, wyciągniętej do przodu trzyma dokument. Ukazany jest jako starzec z siwymi włosami i brodą oraz łysiną na głowie. Ubrany jest w jasnoniebieską tunikę oraz niebieski płaszcz. U dołu obrazu wierszowany czarny napis na białym tle objaśniający przedstawione sceny: „Na dowód tedy powinnej wdzięczności / Pisze Przywilej przytomnej wieczności / Sosien trzydzieści Dębów pięć dotego / Grubych siedemnaście jelenia rosłego / By niepołomski Starosta tameczny / Tu miejscu temu na pożytek wieczny / Odwoził drzewo jelenia i grzywny / O jak Bóg zawsze w swoich sprawach dziwny / Tenże Przywilej potym jak był dany / Wlat półtorasta był Aprobowany / Odtąd jak zginał ani wiedzieć zgoła / Czyli oddany czy wzięty z Kościoła / Niechciał utaić Bóg Maryi Cudu / Dowiadomości w Polsce swego ludu / Wraca Przywilej Cudem znaleziony / By honor Panny był znowu wsławiony / Peregryn jakiś Bóg wie jak się zowie / Zubioru prostak jednak grzeczny w mowie / Wdom Lubomirskich gdy się wsłużbie został / W pańskich papierach w Gdańsku tego dostał / Myślałem mówi zawsze o tym Gdowie / Azali przecie kto mi o nim powie / Więc wszedszy w kościół o Obraz się pyta / Przed nim klęknąwszy za piersi się chwyta / Wyjmuje Prawo wraca Kościołowi / Kładzie na Ołtarz Księdzu Plebanowi / Który gdy chce mu dać pieniędzy cosi / Przyjąć nie chce o momento prosi / Więc gdy u dworu IKM toprawo uznano / Na złotych osiemset tam redukowano / Które niech będzie Bóg pochwalon zato / Zawsze oddają już dwunaste lato. 1877” oraz „odnowiono napis i obrazy 1948r(oku) Wład(ysław) Porabik”.
obraz
Historia zapisu Władysława Warneńczyka na rzecz kościoła w Gdowie
Zdjęcie nr 1: Kościół jest usytuowany w centrum wsi Biały Kościół, na północ od głównej drogi z Krakowa do Olkusza. Teren wokół niego jest otoczony wysokim, kamiennym murem, otynkowanym. Główne wejście znajduje się w murze od zachodu z bramką i dwiema furtkami, flankowanymi przez cztery masywne filary, zdobione ostrołukowymi blendami. Na szczycie filarów ustawione są rzeźby św. Mikołaja i św. Stanisława oraz dwa wazony płomieniste po bokach. Na południowy zachód od kościoła wybudowana jest w ogrodzeniu kaplica. Ponadto w murze są jeszcze trzy wnęki, przykryte daszkami, w których umieszczone są figury. Kościół jest orientowany, murowany, otynkowany. Wnętrze świątyni tworzy niewielkie, prostokątne, jednoprzęsłowe prezbiterium zakończone prostą ścianą i nakryte pozornym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Nawa jest szersza, na planie prostokąta, nakryta drewnianym stropem z kasetonami, oddzielona od prezbiterium szeroką ostrołukową arkadą w ścianie tęczowej. Od południa do prezbiterium przylega założona na planie prostokąta zakrystia ze sklepieniem beczkowym (pozostawiona ze starego kościoła). Do tej części wzdłuż południowej ściany nawy przylegają kruchta oraz nowo wybudowana druga zakrystia. Na zachodniej ścianie nawy chór muzyczny, dostępny klatką schodową od strony nawy. Nawę oświetlają umieszczone w południowych i północnych ścianach prostokątne, zamknięte ostrołukowo, rozglifione okna. Na ścianie północnej trzy, a na południowej dwa oraz jedno mniejsze, usytuowane pośrodku nawy nad kruchtą. W prezbiterium są dwa okna na ścianie wschodniej. Wszystkie otwory okienne w kościele wypełnione są witrażami. Do świątyni prowadzą trzy wejścia: główne od strony zachodniej, drugie przez zakrystię od strony wschodniej oraz trzecie przez kruchtę od południa. Wejście główne prowadzi poprzez dwuskrzydłowe drzwi z kruchty pod wieżą. Drzwi między kruchtą a nawą główną są dębowe, przeszklone; za nimi zamocowana jest metalowa krata. W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki, kamienny cokół, wykonany z regularnych ciosów kamienia. Prezbiterium niższe od nawy. We wschodniej ścianie, pomiędzy dwoma oknami znajduje się niewielka wnęka, zakończona łukiem półkolistym z figurą Matki Boskiej w polu; powyżej w trójkątnym szczycie umieszczone jest niewielkie, wąskie okienko zakończone łukiem ostrołukowym. Elewacje są bez podziałów architektonicznych. Do zachodniej fasady kościoła dostawiona jest założona na planie kwadratu trójkondygnacyjna wieża-dzwonnica. Poszczególne kondygnacje ustawione są na niskich cokołach i zamknięte profilowanymi gzymsami. W dolnej kondygnacji na osi kościoła, prostokątne wejście do kruchty zaakcentowane rozglifionym portalem w kształcie ostrołukowej arkady i dwustopniowymi schodami. W drugiej kondygnacji ostrołukowe okno zamknięte parą ostrołukowych blend, połączonych jednym parapetem, od góry zamknięte dekoracyjnym trójarkadkowym fryzem. Trzecia kondygnacja ośmioboczna, w każdej ze ścian naprzemiennie ostrołukowe okno lub blenda. Całość nakryta ośmiobocznym, smukłym dachem wieżowym, zakończonym krzyżem osadzonym na kuli; u dołu artykułowanym ośmioma, małymi wieżyczkami. Po bokach wieży, na ścianie zachodniej nawy dwie prostokątne blendy, zamknięte ostrołukowo. Prezbiterium i nawa przykryte stromymi dachami dwuspadowymi. Wieżyczka na sygnaturkę ośmioboczna z latarnią.
kościół
Kościół św. Mikołaja

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Św. Katarzyna Sieneńska", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-katarzyna-sienenska-6

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności