Św. Joachim

Dzieje zabytku

Rzeźba została wskazana przez Jerzego Szablowskiego jako jeden z najważniejszych zabytków kościoła, który odwiedził podczas wycieczki naukowej w 1947 roku. Odnowiona w 1971 roku.

Opis

Rzeźba pełna, posadowiona na niskim cokole. Święty ukazany całopostaciowo, zwrócony w prawo, w silnym kontrapoście z prawą nogą odsuniętą do tyłu, z głową ukazaną z profilu, skierowaną w prawo. Obie ręce zwrócone w lewą stronę. Twarz szczupła, pociągła, o wydatnym, wąskim nosie i płytkich oczodołach, okolona długą gęstą brodą i krótkimi układającymi się w pukle włosami jakby rozwianymi do tyłu. Postać jest ubrana w jasną suknię sięgającą stóp, o dużym dekolcie odsłaniającym ramiona. Tkanina przylega do ciała, drapowana jest w grube, pojedyncze fałdy. Okrywający plecy brązowy płaszcz przerzucony przez prawe ramię i lewe biodro jest spięty taśmą na przodzie. Polichromia naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Ustawione po dwóch stronach ołtarza głównego rzeźby św. Anny i św. Joachima, rodziców Matki Boskiej, korespondują z głównych przedstawieniem tego ołtarza. Dynamiczna poza św. Joachima, grube fałdy otulającego ciało płaszcza, ekspresyjne gesty rąk oraz twarz skierowana jakby pod wiatr wskazują jednoznacznie, że jest to rzeźba późnobarokowa, osiemnastowieczna.
Święty Joachim został przedstawiony w typowej konwencji ikonograficznej, jako starszy, brodaty mężczyzna w długiej szacie i płaszczu. Najczęściej, i tak jest również w tym przypadku, jest przedstawiany wraz ze św. Anną lub św. Anną i Marią.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, figurę odnowiono w 1971 roku.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. I, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 466.
Lexikon der christlichen Ikonographie, hrsg. Wolfgang Braunfels, Rom-Freiburg-Basel-Wien 1974 , Sp. 60-66.
Marecki Józef, Rotter Lucyna, Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Kraków 2013, s. 326.

Streszczenie

Osiemnastowieczna rzeźba św. Joachima, ojca Matki Boskiej, jest przykładem pełnej ekspresji sztuki późnobarokowej. Figury wyrzeźbione w tym okresie ukazywane były w silnym skręcie, wykonując teatralne gesty. Okrywające je szaty były obszerne i załamywały się grubymi fałdami. Nie jest znane autorstwo ani pochodzenia figury, jednak jest ona z pewnością jednym z cenniejszych zabytków kościoła harbutowickiego.

Bibliografia