Anioł

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Sułkowice
Miejscowość
Harbutowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sułkowice
Parafia
Parafia Najświętszego Imienia Marii
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/13637
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
1828 rok
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, złocone
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Figura powstała do ołtarza głównego ustawionego w czasie budowy kościoła w 1828 roku.
Jako część struktury ołtarzowej anioł został dwukrotnie odmalowany przez Józefa Stopę, malarza z Makowa w czerwcu i lipcu 1901 i 1912 roku (wówczas też został odzłocony). Kolejne odmalowanie miało miejsce w 1948 roku. W 1985 został odnowiony przez Stanisława Mielęckiego z Sułkowic i pana Nawałkę z Krakowa. W 2001 roku córka malarza Stanisława Kudłacza – Katarzyna pozłociła go szlagmetalem darowanym przez księdza Franciszka Bobeła.

Opis

Ustawiona na niewysokim cokole pełnoplastyczna figura anioła przytrzymującego baldachim w zwieńczeniu ołtarza głównego. Anioł spogląda w dół, stoi w lekkim kontrapoście z lewą nogą wysuniętą do przodu; lewą ręką przytrzymuje materiał baldachimu, prawą fragment swojego płaszcza. Ma owalną, pełną twarz, małe oczy, zadarty nos oraz niewielkie usta. Długie, jasnobrązowe, kręcone włosy spływają mu na plecy. Ubrany jest w długą, złotą suknię przewiązaną w pasie i spływającą w dół wąskimi fałdami; rękawy podciągnięte; na nogach sandały sięgające do połowy łydki. Skrzydła rozłożone, w górnych partiach złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Anioły są z natury bezcielesne, a sposób i formy ich przedstawiania był przez lata tematem sporów teologicznych. W sztukach przedstawiających nadaje im się formę ludzką, najczęściej młodzieńców o delikatnych rysach. Od końca IV wieku anioły są wyobrażane ze skrzydłami, a od XV wieku również ukazywano w tej roli kobiety. Najstarszy wizerunek anioła pochodzi z II wieku z rzymskich katakumb Pryscylli i stanowi część sceny Zwiastowania. Anioł z ołtarza głównego harbutowickiego kościoła został ukazany w typowej konwencji ikonograficznej jako młodzian w długiej, sięgającej kostek sukni, ze skrzydłami utworzonymi z ptasich piór. W sztuce chrześcijańskiej anioły zwykle jedynie asystowały w większych scenach. Pełniły także rolę dekoracyjną i pomocniczą, przytrzymując świeczniki, tron, koronę czy np. narzędzia męki Chrystusa.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. I, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 465 .
Künstle Karl, Ikonographie der christlichen Kunst, Freiburg 1928, S. 239-254.

Streszczenie

Anioł ze zwieńczenia harbutowickiego ołtarza głównego został przedstawiony w typowej konwencji ikonograficznej jako młodzian w długiej sukni, ze skrzydłami utworzonymi z ptasich piór. Został wyrzeźbiony w 1828 roku wraz z ołtarzem wystawionym dla nowo wybudowanego kościoła.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Künstle Karl, "Ikonographie der christlichen Kunst, Bde. 1-2", Freiburg 1928

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Liber Memorabilium Ecclesiae Harbutowice, s. 11, 23, 66, 127.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: APA 64, s. 197.

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Anioł", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/aniol-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności