Św. Barbara

Dzieje zabytku

Rzeźba została wykonana do ołtarza głównego w czasie jego budowy w latach pięćdziesiątych XIX wieku. W 1881 roku podczas przebudowy ołtarza wszystkie figury świętych usunięto i przeniesiono na strych. W 1989 roku rzeźba została odnowiona: uzupełniono brakujące elementy i pozłocono figurę. W 1996 roku, po konserwacji, ustawiono ją ponownie w tym samym ołtarzu.

Opis

Rzeźba pełna, postać umieszczona na cokole; święta ustawiona frontalnie, z głową przechyloną na prawe ramię. W lewej ręce trzyma palmę męczeńską, prawą przytrzymuje kielich chwycony przez płaszcz. Twarz owalna, bez wyrazu, oczy małe, nos prosty, usta niewielkie. Falowane, brązowe włosy spływają jej na plecy, jeden pukiel przechodzi do przodu; na głowie korona. Święta jest ubrana w bogato fałdowaną suknię z szeroką bordiurą pod szyją i dekoracją z ornamentów roślinnych na dekolcie. Okrywający suknię płaszcz przechodzi przez plecy i jest przerzucony przez obie ręce. Widoczne wysuwające się spod szat końce brązowych butów.
Szaty, korona i kielich złocone; w partiach ciała polichromia naturalistyczna; gałązka palmy zielona.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba przedstawia św. Barbarę, która żyła na przełomie III i IV wieku i była córką bogatego poganina. Została zamknięta w wieży, lecz pomimo odcięcia od świata z własnej woli przyjęła wiarę chrześcijańską. Sąd skazał ją na chłostę; ostatecznie została ścięta w Nikomedii w 306 roku. Święta trzyma w dłoniach kielich z hostią nawiązujący do Komunii Świętej, którą otrzymała od Chrystusa po poddaniu jej torturom oraz liść palmowy, symbol męczeńskiej śmierci poniesionej według tradycji z rąk własnego ojca.
Sposób kształtowania figury czerpie ze sztuki barokowej, na co wskazuje m.in. układ drapowanych szat. Wykorzystanie wzorów nowożytnych w XIX wieku stanowi przykład znacznego zapóźnienia stylowego, co było częstą praktyką prowincjonalnych zakładów rzeźbiarskich.
Wykonane w połowie XIX wieku figury św. Katarzyny oraz św. Barbary posiadają podobne cechy jak rzeźby świętych dekorujące ołtarze boczne św. Kunegundy (Kingi) oraz Matki Boskiej Śnieżnej. Charakteryzuje je podobne kształtowanie szat, odsłoniętych partii ciała oraz układ twarzy. Można przypuszczać, że powstały w tym samym warsztacie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 1996 roku rzeźba została poddana konserwacji przez Dorotę i Piotra Rozwadowskich z Wieliczki.

Streszczenie

Rzeźba przedstawiająca św. Barbarę została wykonana do ołtarza głównego w czasach jego budowy w połowie XIX wieku. Na pewien czas została z niego usunięta, lecz po konserwacji wróciła na dawne miejsce. Sposób kształtowania figury wykazuje duże podobieństwo o rzeźbami ołtarza św. Kunegundy (Kingi) oraz ołtarza Matki Boskiej Śnieżnej.

Bibliografia