Polichromia ścienna wokół okien
Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Jerzmanowice-Przeginia
Miejscowość
Racławice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Bolechowice
Parafia
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/13362
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XVII wieku
Technika i materiał
tempera na drewnie
Autor noty katalogowej
Maia Działo
Opis
Polichromia ścienna wokół okien prostokątnych, zamkniętych w tzw. ośli grzbiet tworzy kompozycje o kształcie stojących prostokątów. Po bokach obramienia w dolnej części znajdują się stojące prostokąty przecięte liniami na kształt litery „X”. Powyżej umieszczone są maski o ludzkich twarzach z wolutowo zawiniętymi uszami i liśćmi akantu zamiast włosów na czubku głowy. W miejscu szyi mają dwie czerwone wolutki. Powyżej w układzie kandelabrowym wyrastają liście, motywy kampanul i kółka. Liście akantu zdobią również górne naroża obramowań. Całość ukazana jest na czarnym tle. Motywy dekoracyjne o intensywnych barwach, różnokolorowych z przewagą zieleni i czerwieni, obwiedzione grubym i czarnym konturem.
Streszczenie
Polichromia ścienna obramowań okiennych powstała w pierwszej połowie XVII wieku. Przedstawia po bokach okien maski o ludzkich twarzach, od których wyrastają w układzie kandelabrowym różne motywy dekoracyjne, m.in. liście akantu i kampanule.
Bibliografia
Kornecki Marian , "Sztuka sakralna", Kraków 1993
Inne dzieła z tego miejsca
![Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, przyścienna, wsparta na żelaznym pręcie. Kosz na planie ośmioboku; na ściankach płyciny w kształcie wąskich, stojących prostokątów, zamknięte trójbocznie z namalowanymi przedstawieniami symboli ewangelistów z podpisami: „S(ANCTUS) IOANNES”, „S(ANCTUS) MARCUS”, „S(ANCTUS) LVCAS”, „S(ANCTUS) MATHE[US]”. Ścianki wydzielone kolumnami na cokole o gładkich trzonach ze stylizowanymi kompozytowymi kapitelami, dźwigającymi pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Na belkowaniu ornamenty małżowinowe. Parapet w formie silnie wystającego, profilowanego gzymsu. Z prawej strony dostawione, jednobiegowe schody z barierką zwieńczoną profilowanym gzymsem. Bariera z dwoma romboidalnymi płycinami, z przedstawieniami modlącego się świętego z modelem kościoła w dłoniach przed Marią i Chrystusem na obłokach oraz Chrystusa błogosławiącego z inskrypcją: „QUINIMO BEATI QVI AVDIVNT VERBVM DEI”. Baldachim na planie ośmioboku o profilowanym gzymsie wsparty na profilowanych listwach. Ambona marmoryzowana w tonacjach bieli, zieleni, błękit; detale złocone i srebrzone.](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/5761644f94eef3d32613cefb/WorkImage/5bb5e96f381ecb517eeebe0f/5bb5e96f381ecb517eeebe0f_blockSmall.jpg?rand=1713483734)
Podobne dzieła
Po tytule
Po kategorii
Po tagach
Po technice i materiale
![Zdjęcie nr 1: Scena ujęta malowaną ramą koloru złotego o polu stojącego prostokąta z uszakami, z prostokątnie wciętymi dłuższymi bokami i wyłamanym półkoliście bokiem górnym i półkoliście wciętym bokiem dolnym; w górnej części ozdobiona stylizowanym ornamentem akantowym. W polu głównym ukazany jest Chrystus stojący na niebieskim globie w otoczeniu dwóch aniołów. Lewą rękę ma zgiętą w łokciu, a dłoń położoną na piersi, natomiast prawą rękę ma wyprostowaną, skierowaną w dół. Na obu dłoniach widoczne są ślady męki. Twarz podłużna z długim i szeroko zakończonym nosem, okolona krótką brodą. Włosy długie, bujne, brązowe opadają na ramiona i plecy. Chrystus ubrany w czerwoną suknię, na którą narzucony jest błękitny płaszcz. Wokół głowy ma jasnozłoty kolisty nimb krzyżowy. Anioły widoczne są w półpostaci, częściowo schowane za globem ziemskim. Anioł po lewej zwrócony jest w prawo, w dłoniach trzyma koronę cierniową. Ubrany jest w suknię z niebieskimi rękawami oraz ugrową tunikę. Po prawej anioł ukazany frontalnie z krzyżem w dłoniach. Ubrany jest w białą suknię i zielony płaszcz, spięty pod szyją. Twarze aniołów są silnie zarumienione, z wyraźnymi długimi nosami, okolone długimi włosami. Po lewej stronie obrazu sygnatura: „Pinx[it] F(rater) Didacus. / Batarina 1870”.](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/5761632e94eef3d32613bb2e/WorkImage/5b447b6aa5bf37726e049fe8/5b447b6aa5bf37726e049fe8_home.jpg?rand=1713483734)
![Zdjęcie nr 1: Balustrada ganku obiegająca ścianę zachodnią, północną i południową z malowanymi scenami Litanii Loretańskiej umieszczonymi w płycinach o różnorodnych kształtach, przeważnie stojącego prostokąta z modyfikacjami: o ściętych narożach, zamkniętych półkoliście, zamkniętych uszakami lub innych. Poszczególne osie wydzielone są pilastrami hermowymi, wspartymi na bazach i niskich cokołach. Podpory podtrzymują imposty zdobione rombami oraz niepełne belkowanie w postaci profilowanego gzymsu, wyłamanego na ich osi. Pod oraz ponad obrazami umieszczone są złocone napisy. Balustrada ujęta jest od dołu fantazyjnie wykrojonymi kartuszami, ozdobionymi kaboszonami i rautami. Struktura jest polichromowana na czarno, pilastry i detale na czerwono, ornamentyka i profilowania złocone oraz srebrzone. Poszczególne sceny opatrzone są napisami:
Na ścianie południowej, od lewej:
1. „S. VIRGO VIRGINVM, OR(A PRO NOBIS)”, „PANNO NAD PANNAMI, MODL(SIĘ ZA NAMI)”
2. „MATTER VIVENTIVM, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO ŻYJĄCYCH, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
3. „MATER PVLCHRAE DILECTIONIS, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO JEZVSOWEJ MIŁOSCI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
4. „MATER SANCTAE SPEI, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO S. NADZIEJI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
5. „MATER HONORIFICATA, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO PRZESŁAWNA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
6. „LIGNVUM VITAE, OR(A PRO NOBIS)”, „DRZEWO ŻYWOTA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
7. „VENA VITAE, OR(A PRO NOBIS)”, „STRVMIENIV ŻYWOTA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
8. „NAVIS INSTITORIS ETC, OR(A PRO NOBIS)”, „OKĘCIE CHLEB ŻŸWŸ NIOSACŸ, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
9. „FAVVS DISTILANS, OR(A PRO NOBIS)”, „SŁODKOŚCI PŁŸNACA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
10. „FONS SIGNATVS, OR(A PRO NOBIS)”, „ZDROJV ZAPIECZĘTOWANY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
11. „PVTEVS AQVARVM VIVENTIVM, OR(A PRO NOBIS)”, „STVDNICO WOD ŻŸWŸCH, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
12. „TORRENS MELLIS ET BVTYRI, OR(A PRO NOBIS)”, „POTOKV Z MIŁOSCIA CIEKACY: M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
13. „DOMVS SAPIENTIAE, OR(A PRO NOBIS)”, „DOMIE MADROSCI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
14. „SPECVLM SINE MACVLA, OR(A PRO NOBIS)”, „ZWIERCIADŁO BEZ ZMAZY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
Na ścianie zachodniej, od lewej:
1. „THRONVS SALAMONIC, OR(A PRO NOBIS)”, „TRON SALOMONA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
2. „MVLIER AMICTA SOLE, OR(A PRO NOBIS)”, „NIEWIASTA W SŁONCE ODZIANA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
3. „PVLCHRA VT LVNA, OR(A PRO NOBIS)”, „PIEKNA JAK KSIEŻYC, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
4. „ELECTA VT SOL, OR(A PRO NOBIS)”, „WYBRANA JAK SŁOŃCE, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
5. „HONORIFICENTIA POPVLI NOSTRI, OR(A PRO NOBIS)”, „PRZEDMIOT CZCI NARODU NASZEGO”
6. „VIRGA MOYSIS, OR(A PRO NOBIS)”, „LASKA MOJŻESZOWA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
7. „CIVITAS REFVGII, OR(A PRO NOBIS)”, „MIASTO UCIECZKI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
8. „CLYPEVS OMNIB, IN TE SPERATIB, OR(A PRO NOBIS)”, „TARCZA WSZYSTKICH TOBIE UFAJ[ĄCY]M”
9. „TVRRIS EBVRNEA, OR(A PRO NOBIS)”, „WIEŻO Z KOSCI SŁONIOWEJ M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
Na ścianie północnej, od lewej:
1. „TVRRIS DAVIDICA, OR(A PRO NOBIS)”, „WIEŻO DAWIDOWA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
2. „PARADISVS VOLVPTATIS, OR(A PRO NOBIS)”, „RAJU ROZKOSZY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
3. „DESIDERIVM COLLIVEM ETERNORV, OR(A PRO NOBIS)”, „PRAGNIENIE PAGÓRKÓW WIECZny do, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
4. „LILIVM INTER SPINAS, OR(A PRO NOBIS)”, „LILIA MIĘDZY CIERNIAMI”
5. „RVBVS ARDENS INCONBVSTVS, OR(A PRO NOBIS)”, „KRZAK OGNISTY CIERNIowy, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
6. „THALAMVS SPONSI, OR(A PRO NOBIS)”, „KOMNATA OBLUBIEŃCÓW, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
7. „TABERNACVLVM FOEDERIS, OR(A PRO NOBIS)”, „NAMIOT PRZYMIERZA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
8. „AVRORA CONSVRGENS, OR(A PRO NOBIS)”, „JUTRZENKA WSCHODZĄCA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
9. „SANCTVARIVM DEI, OR(A PRO NOBIS)”, „SANKTUARIUM BOGA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
10. „ARCA TESTAMENTI, OR(A PRO NOBIS)”, „ARKA PRZYMIERZA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
11. „PROPITIATORIVM ALTISSIMI, OR(A PRO NOBIS)”, „PRZEBŁAGANIE PRZEDWIECZNEGO, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
12. „GLORIA IERVSALEM, OR(A PRO NOBIS)”, „CHWAŁA JERUSALEM, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
13. „SOLVM GLORIA DEI, OR(A PRO NOBIS)”, „TRON CHWAŁY BOŻEJ, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
14. „REGINA CAELI, OR(A PRO NOBIS)”, „KRÓLOWA NIEBA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/59a3f97fed050f099cb97de9/WorkImage/5b44798b70d08872201b7e0c/5b44798b70d08872201b7e0c_home.jpg?rand=1713483734)
![Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie leżącego prostokąta zbliżonego do kwadratu z przedstawieniem bł. Michała Giedroycia. Kompozycja podzielona na pole główne oraz dwanaście okalających je scen ukazujących wątki z życia błogosławionego oraz jego cuda, ujęte w złote ramki w kształcie prostokątów o ściętych narożach. Centralne przedstawienie ukazuje bł. Michała Giedroycia, klęczącego przed ołtarzem, zwróconego trzy czwarte w lewo z rozłożonymi szeroko na boki rękami. Twarz podłużna z delikatnym zarostem, wokół głowy, złoty i kolisty nimb. Błogosławiony ubrany jest w biały habit, udrapowany w gęste, pionowe fałdy, u dołu rozłożony na podłodze. Na ramionach ma pelerynę z kapturem, a na piersi czerwone serce z krzyżem - godło zakonu marków. Po prawej stronie obrazu znajduje się krucyfiks i obraz Matki Boskiej, ustawione na ciemnozielonym, prostopadłościennym ołtarzu, który stoi na niskim, szarym, dwustopniowym cokole. Na prawym boku ołtarza znajduje się kartusz, zwieńczony mitrą książęcą z herbem Poraj w polu na czerwonym tle. Z ust Chrystusa na krucyfiksie biegnie złoty napis zawijający się na kształt banderoli: „MICHAEL ESTO PATIENS VSQ[?] AD MORTEM ET HABEBIS CORONAM VITAE”. Wnętrze, w którym usytuowana jest scena ma kolor ciemnobrunatny, po prawej stronie wisi czerwona kotara, a po lewej jest otwór okienny z miejskim widokiem, przedstawiający pożar i uciekających ludzi z dobytkiem. Nad sceną główną znajduje się inskrypcja w polu o kształcie leżącego prostokąta ze ściętymi narożami: „BEATVS MICHAEL GIEDROYC DVX LITHA / ORDINIS CANONICI FRATRVM DE PAENITENTIA / BEATORVM MARTIRVM SVB REGVLA D. AVG/STINI MILITANTIVM MIRACVLIS CLARVS / ET GLORIOSVS.” Po bokach inskrypcji widoczne są dwie sceny. Po lewej stronie wyrzucenie złego ducha z opętanej Katarzyny Rybitiwki vel Rybarki, mieszczki z ul. Wiślnej: „OBSSESAM A DEMONIO LIBERAVIT”, a po prawej bł. Michał Giedroyć klęczy przed krucyfiksem wymierzając sobie razy dyscypliną: „DISCIPLINAM AGIT”.
Wokół pola głównego rozmieszczone są poszczególne sceny z życia błogosławionego, opatrzone w górnych częściach ramek inskrypcjami. Od góry, po lewej stronie: przyjęcie habitu zakonnego przez Michała Giedroycia w klasztorze w Bystrzycy, opisana u góry napisem: „SVSCIPIT HABITVM”; pod spodem scena gaszenia pożaru kamienicy Śmieszkowskiej, naprzeciw kościoła św. Marka przez błogosławionego : „INCĒDIVM MAGNVM MITIGAVIT”. Kolejne przedstawienie ukazuje bł. Giedroycia przepowiadającego przyszłość dwóm chłopcom, przyprowadzonym przez rodziców (jeden z nich miał zostać złoczyńcą, drugi księdzem): „PROPHETIA DE DVOBVS FILLIS”. Następnie scena ukazuje przepowiadanie przyszłości mężczyźnie i kobiecie, scenie towarzyszy napis: „FVTVRA PRAENVNCIAT”. Kolejna to nękanie bł. Michała Giedroycia przez dwa demony w czasie modlitwy: „A DAEMONIBVS VEREERATVR”. Cykl z prawej strony obrazu rozpoczyna od góry przedstawienie narady braci zakonnych nad miejscem pochówku bł. Giedroycia: „MAGNO TOTIVS POPVLI CONCVRSV FVNVS B. MICHAELIS […VR]”. Poniżej, kolejna scena ukazuje uratowanie upadającego z konia mężczyzny, której towarzyszy ukazujący się w chmurach Giedroyć, nad przedstawieniem napis: „SANVS REMANSIT”. Następnym przedstawieniem jest cud uratowanie trzech topiących się mężczyzn za wstawiennictwem bł. Giedroycia: „SVBMERSVM LEVAVIT”. Kolejna scena ukazuje kobietę z omdlałym, przedwcześnie urodzonym dzieckiem na rękach, żonę w połogu i męża, którzy proszą o wstawiennictwo bł. Giedroycia: „ABORTIVM PEPERIT”. Ostatnia scena po tej stronie obrazu przedstawia chorych udających się po pomoc do grobu błogosławionego: „MVLTOS EGROTOS SANAT”. Obraz zawiera również w dolnej partii dwa portrety fundatorów, a pomiędzy nimi wizerunek, który przedstawia sześciu świętych krakowskiego kościoła XV wieku: św. Szymona z Lipnicy (w jasnobrązowym habicie bernardyńskim), św. Jana Kantego ubranego w czarną togę profesorską z białą załogą pod szyją – tzw. pelerynką, następnie bł. Michała Giedroycia w białym habicie kanoników regularnych od pokuty, dalej bł. Stanisława Kazimierczyka w stroju kanonika laterańskiego, sługę Bożego Izajasza Bonera (w ciemnym habicie augustiańskim) i Świętosława Milczącego (w sutannie i komży); u góry napis „FOELIX SECVLVM”, a u dołu data „1624”. Rama obrazu drewniana, malowana na czarno. Wokół astragal, w narożach i w środkowych częściach listew związane tasiemkami wiązki liści; u dołu niski cokół zakończony astragalem, a u góry analogicznie zdobiony rozbudowany gzyms.](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/5d0769457811c2aa4c9ea136/WorkImage/5d359bc9e176c63c7b8834ad/5d359bc9e176c63c7b8834ad_home.jpg?rand=1713483734)
![Zdjęcie nr 1: Polichromia ścienna prezbiterium pokrywa wszystkie ściany oraz strop tej części świątyni.
Polichromia ścienna stropu
Strop zdobiony jest malowanymi kasetonami, w których umieszczone są rozety na różnokolorowych tłach. W centrum ukazane są dwie prostokątne kompozycje, ujęte w ornamentalne ramy. Od wschodu znajduje się Zwiastowanie Zachariaszowi, powyżej inskrypcja: „NE TIMEAS ZACHARIA VXOR TVA PARIET TIBI / FILIVM ET VOCABIS NOMEN EIVS IOANNEM LUCAE 1”. W drugiej kompozycji przedstawiono Nawiedzenie z Najświętszej Marii Panny ze św. Zachariaszem i św. Józefem, powyżej inskrypcja: „EXVLTAVIT IN GAVDIO INFANS IN VTERO MEO LUCAE 1”.
Polichromia ścienna ścian prezbiterium
Dekoracje ścian o formie pasowej. W dolnej kondygnacji malowane iluzjonistycznie portrety świętych węgierskich w ornamentalnych ramach. Postacie ukazane do wysokości kolan, zwrócone trzy czwarte z odpowiednimi im atrybutami w dłoniach. Portrety opatrzone u góry łacińskimi opisami. Na ścianie północnej galerię otwiera wizerunek króla Stefana z napisem: „S(ANCTVS) STEPHANVS REX VNGARIAE, REGNVM SVVM DEIPARAE / DONAVIT OBIIT. 1038. 20 AVG(VSTVS) SEP. ALBERE 9.”. Następnie ukazani są kolejno: św. Emeryk „S(ANCTVS) EMERIGVS DVX VNGARIAE VT VIRGO MANERET, / A. CAELO PERSVASVS OBIIT. 1032. 5 nou. Sen. Albdvewas”, św. Władysław: „S(ANCTVS) LADISLAVS REX UNGARIAE ROSARIO ENSI OBVO/LUTO PVGNARE SOLITVS OBIIT 1097. 27. iun. Sep. varad.”. Po drugiej stronie prezbiterium umieszczone są cztery obrazy świętych o tych samych wymiarach, również opatrzone napisami. Od lewej strony kolejno: św. Salomon „S(ANCTVS) SALOMON REX VNGARIAE DEIN EREMITA VITAE / AVSTERITATE FLORVIT OBIIT 1077. 28. Sept. Sep. Pold. in Idria”, św. Kazimierz: „S(ANCTVS) CASIMIRVS ELECTVS REX VNGARIAE AMORE / SARVANDAE VIRGINITATIS OBIIT 1484 4. MARTII.”, św. Dawid: „S(ANTCVS) DAVID REX SCOTIAE, FILIVS S(ANCTA) MARGA/RITAE VNGARA MATRE NATAE OBIIT 1153”, św. Ludwik: „S(SANCTVS) LVDOVICVS TOLOSANVS EP. E MARIA / REGIS VNG. FILIA NATVS OBIIT 1297 19 Aug(ustvs)”. Cykl ten kończy przy ścianie tęczowej przedstawienie św. Gintera „S(ANCVS) GVNTHERVS EREM. S(ANCTVS) STEPHANI REGIS / VNGARIAE COGNATVS OBIIT 1045 9. oct.”. Dodatkowo w obrazy wpisane są zacheuszki w formie równoramiennych krzyży ujętych w medaliony utworzone z wieńca. W zamknięciu prezbiterium przedstawienia diabłów, a od zachodu pod amboną czyściec.
Kondygnacja druga o podziałach architektonicznych u dołu wydzielona cokołem, dekorowanym złotymi girlandami na czarnym tle. Prostokątne pola wydzielone za pomocą malowanych iluzjonistycznie kolumn korynckich dźwigających architraw zdobiony stylizowanym kimationem jońskim. Powyżej fryz wypełniony wicią akantową, pomiędzy którą wplecione są kartusze z przedstawieniami świętych. W polach, pomiędzy kolumnami wielofigurowe kompozycje ze scenami z życia św. Jana Chrzciciela: Głos wołającego na pustyni „TV QVIS ES VOX CLAMANTIS IN DESERTO IOANN(IS) 1.”, Oto Baranek Boży „ECCE AGNVS DEI ECCE QVI TOLLIT PECCATVM MVNDI IOANN. IMÕ.”, Chrzest Jezusa w Jordanie „IESVS BAPTISTAVS EST A IONNE IN IORDANE MARCI. 1.”, Św. Jan Chrzciciel napomina Heroda „DICEBAT IOANNES HERODI NON LICET TIBI HABERE VXOREM FRATRIS TVI. MARCI 6,19.”, Św. Maria Magdalena pokutująca na pustyni, Św. Jan Chrzciciel na pustyni, Św. Jan Chrzciciel wtrącony do więzienia „HERODES TENVIT IONNEM ET VINXIT EVM IN CARCERE MAR 67o”, Kat podaje głowę św. Jana Chrzciciela Salome „DECOLLAVIT EVM IN CARCERE ET DEDIT CAPVT PVELLAE MAR.6.(?)”, Uczta Heroda „HERODES NATALIS SVI COENAM FECIT PRINCIPIBVS MAR. 6 10.”, Salome podaje głowę św. Jana Chrzciciela matce „CAPVT EIVS PVELLA DEDIT MATRI SVE M. 61”.
W ostatniej, trzeciej strefie, umieszczonej w partii fryzu znajdują się medaliony. Na ścianie tęczowej, następnie na ścianie północnej i południowej ukazani są kolejno: św. Maciej „SA[N]CTVS / MATTHIAS”, Chrystus „IESVS / CHRISTVS”, św. Piotr „SANCTVS / PETRVS”, św. Szymon „SANCTVS / SIMON”, św. Andrzej „SANCTVS / ANDREAS”, św. Jakub Większy „S(ANCTVS) IACOBI / MAIORI”, św. Jan „(?)”, św. Filip „(?)”, św. Bartłomiej „SANCTVS / BARTHOLO/MAVS”, św. Tomasz „SANCTVS / THOMAS”, św. Mateusz „SANCTVS / MATTHAEVS”, św. Jakub Mniejszy „S(ANCTVS) IACOBVS / MINOR” i św. Juda Tadeusz „S(ANCVS) IVDA / THADEVS” na ścianie tęczowej od południa. Na belce tęczowej, od strony prezbiterium w wieńcu laurowym napis: „PICTVM / A[NNO] D[OMINI] 1711”.](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/598aeefe3aeab854ef675882/WorkImage/5bb205ea381ecb517eedaefd/5bb205ea381ecb517eedaefd_home.jpg?rand=1713483734)
![Zdjęcie nr 1: Polichromia ścienna nawy pokrywa wszystkie ściany oraz strop tej części świątyni. Polichromia figuralno-ornamentalna. W łuku tęczowym fryz podstropowy, wypełniony ornamentem w formie schematycznej, stylizowanej wici roślinnej, ujętej na krańcach uskrzydlonymi główkami anielskimi, umieszczonymi w medalionach. Poniżej fryzu, po lewej herb cesarski, ujęty w wieniec laurowy, w tle pejzaż; po przeciwnej stronie, zwieńczony insygniami biskupimi, herb biskupa Jerzego Lippay de Zongor – dwa lwy, ustawione antytetycznie przy ukoronowanej kolumnie.
Na północnej ścianie nawy do wysokości jednej trzeciej ściany pas kwater z wizerunkami świętych, ujętymi w obramienia, utworzone z ornamentu w formie silnie stylizowanej wici roślinnej. Pola pomiędzy kwaterami wypełnione schematycznym ornamentem geometryczno-figuralnym, złożonym ze skręconej wici roślinnej oraz główek anielskich. Od strony prezbiterium kolejno przedstawienia opatrzone następującymi podpisami:
„S(NCTVS) ADREAS ZOREARBUS EREMITA NITRAE / ET TRENCHINII 27 XIV LY ANNO 1609”;
„B. MATHEAI ESCANDELI NATUS BUDAE MARTIRIO AFFE/CTUS in Sinis quo infide infidelum convertendorum causa penefravit”;
„B. SADOCH ORD. PRAED. A. S. DOMINICO in UNGARIAM/ MISSUS EGREGIE LABORAVIT MARTYRIO affectus 1260. 3. Iunii”;
„S(ANCTVS) COLOMANUS MS. MARGARITAE REGINAE SCOTIAE UNGARA/ MATRE NATAE FILIUS SUSPENSUS STOKARAVIAE COLIT 13 oct.”;
„S(ANCTVS) CAPISTRANI ORD. S. FRAC. TURCAS BELRADO FUGAVIT/ UNG. Ufilissim[us] obit 1455 23 Od. Viilaci in Ung. Sepult[us].”;
„S(ANCTVS) PETRUS THOMASIUS CARMELITA AT LUDOVICUM/ UNG. REGEM NUNTI[US] APOSTOL. De pace cum Venetis egit obit 29 9 1367”.
Kontynuacja przedstawień na ścianie zachodniej:
„B. IACOBUS PICENUS ORD. S. FRANC. S. CAPISTRANI IN UNG./ COAPOSTOL[US] MULTOS AD CHRISTI FIDEM CONVERTIT”;
„S(ANCTVS) IOANNES NEPOMUCN.”.
W górnej partii ściany północnej scena wielofiguralna: Św. Jan Chrzciciel nauczający w otoczeniu tłumu. W tle pejzaż z drzewami i zarysowanym na najdalszym planie masywem górskim. Ponad przedstawieniem napis: „VENIT IN OMNEM REGIONEM PRAEDICANS BAPTISMUM POENITENITIAE LUCAE 3.”. Do sceny kazania św Jana Chrzciciela przylega środkowy rząd wizerunków świętych. Cztery pierwsze przedstawienia znajdują się na ścianie północnej i biegną w kierunku chóru muzycznego:
„B. BERTHODEUS (…) 17 DECE”;
„B. IOANNES DOMINICI ORD. PRAED. EP. Et. CARDIN ad. SIGISMUN. UN. BEC. NUNT. APOTOLIC. BUDAE obiit (…) 1418” [w lewym górnym rogu odnotowane białą farbą informacje o kolejnych konserwacjach polichromii];
„B. ANTONIUS UNGARUS ORD. FRANC. FULGINII/IN OBSEQUIO INFIRMORUM ob. 1398. 13 May.”;
„B. MATHAEUS ESCANDELI NATUS BUDA MARTIRIS AFFECTUS IN SINIS QUO INFIDELIUM…”.
Nad chórem muzycznym, na ścianie zachodniej znajdują się kolejne cztery wizerunki z tego cyklu:
„B. MURITIUS CSAKY ORD. PRAED AMORE IN DEIPURAM MIRACU/LIS CLARUS obiit laurmi 1336 20. Mar. [.]oii Ferr.”;
„B. MAURUS EX MANASTETRIO S. MARTINI /ORD. S. BENED. EPISC. QUINQUE ECCLESIENS in UNGARIA”;
„S(ANCTVS) BENEDICTUS MAR. EREMITA PROPE TRENCHINIUM/IN VASUM MERSUS COLITUR IM aii”;
„B. EUSEBIUS CANONICO STRIGOMI PRIMUS/PROVINCIALIS ORA: S. PAULI primi Erem: obit 1270. 20. Ian.”.
Ostatnie dwa wizerunki na ścianie południowej nad chórem muzycznym, kolejno od strony ściany tęczowej:
„S(ANCTVS) ASTRICQ ARCHIEN. COLOCENS. IN UNGARIA ORD./ s. BENEDICTI OBIIT. AN. 1034. 12 Novembris”;
„S(ANCTVS) PAULUS UNGARUS PRIMUS ORD. PRAED./ UNGARIA PROVINCIALIS MARTIRIO affectis”.
Na podniebiu zaskrzynienia kontynuacja cyklu hagiograficznego. Od łuku tęczowego, wizerunki umieszczone są między elementami ornamentacyjnym, opatrzone następującymi podpisami:
„B. GISELA S. STEPH. R. / U. CONIUX Ob. 1036”;
„S(ANCTVS) ESABETH ANDR. U. FI/LIA DUCISS THURINN ob. 1226”;
„B. GERTRUDIS V. FILIA/ S. ELISABETHAE THURING”;
„B. ELISABETH HELVETA AN/ DR III R.U. FILIA ob. 1338 6 mai”;
„B. HELENA V. ORD. PRAEDIC. OB. BUD. AN. 1720 9 nov.”;
„S(ANCTVS) MARGHARITA REGINA SCOTIAE NATA IN UNGARIA TEMORAE S. SALAMONIS”;
„B. ELISABETHU. Ord. Praed S. STEPHANI UNG. REGIS. FILIA OBIIT CIV. Anno 1285 6 martii”;
„S(ANCTA) URSULA CUM 11 000 VIRGINUM AB ATTILA INTERFECTA 1383 21 Oct.”.
Na podniebiu zaskrzynienia nad ścianą południową kontynuacja cyklu, od tęczy:
„B. MARGARITA FILIA BELAE 4 R. V. Ob. 1273. 28 Ian.”;
„B. CUNEGUNDUDIS V. BELAE IV REG FILIA Ob. 1292. 24. 1.”.
Na ścianie południowej w dolnym pasie malowideł od strony tęczy scena figuralna z przedstawieniem św. Anny nauczającej Marię, a następnie scena piekła z przedstawieniem męki grzeszników w wypełnionej płomieniami paszczy Lewiatana. W górnej partii scena przedstawiająca pogrzeb Jana Chrzciciela. Przestrzenie wokół tego malowidła i okien szczelnie wypełnione ornamentem w formie schematycznej wici roślinnej. Drzwi pokryte dekoracją ornamentalną analogiczną do tej w przestrzeniach między obrazami w dolnym rzędzie cyklu świętych na ścianie północnej. Fryz przystropowy w całości dekorowany analogicznie jak w łuku tęczowym.
Na stropie kontynuacja cyklu ze scenami z życia Jana Chrzciciela, rozpoczynającego się w prezbiterium. Dwa obrazy w formie prostokątów, ujęte w malowane ramy, utworzone z ornamentu złożonego z wici roślinnej i stylizowanych rozetek. Pierwsza od tęczy wielopostaciowa scena narodzin Jana Chrzciciela, w górnej partii opatrzona napisem: „QUIS PUTAS PUER ISTE ERITE IOANNES EST NOMEN EIUS LUCAE 1.”. Bliżej chóru przedstawienie Jana Chrzciciela, nauczającego na puszczy, opatrzona podpisem: „ERAT IN DESERTIS USQUE IN DIEM OSTENSIONIS SUAE LUCAE 1.”. Obrazy ujęte w iluzjonistycznie malowane kasetony z rozetami w środku. Podziały kasetonowe zaznaczone listewkami, dekorowanymi rozetkami. Pod amboną niewielkich rozmiarów malowidło, przedstawiające siedem postaci pokutujących w czyśćcu i anioła. Scena zwieńczona monogramem IHS.](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/598af03e3aeab854ef67666f/WorkImage/5bb2129cc2b47651601ed8f7/5bb2129cc2b47651601ed8f7_home.jpg?rand=1713483734)
Jak cytować?
Maia Działo, "Polichromia ścienna wokół okien", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scienna-wokol-okien