Polichromia ścienna

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Wadowice
Miejscowość
Barwałd Dolny
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Południe
Parafia
Św. Erazma Biskupa i Męczennika
Tagi
polichromia ścienna
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/00596
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
prezbiterium: około 1845 roku; nawa: około 1850 roku
Technika i materiał
technika klejowa na drewnie, olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Polichromia ścienna powstała około 1845 roku. Konserwację wykonano w latach pięćdziesiątych XX wieku oraz przez firmę konserwatorską Antoniego Guzika z Krzeszowic w 2003 roku (prezbiterium), w 2006 roku (nawa główna i przedsionki)

Opis

Polichromia umieszczona na ścianach prezbiterium naśladuje architekturę. Składa się z czterech prostokątnych płaszczyzn, zamkniętych od góry półkoliście, ujętych w pasach w kolorze oliwkowozielonym i czerwonym, oddzielonych od siebie pilastrami. Trzony pilastrów dekorowane są ornamentem ze stylizowanych liści i kwiatów; bazy i kapitele są z motywami zoomorficznymi i roślinnymi w kolorze szarym. W dolnych częściach płaszczyzn, przy ołtarzu namalowano kwiatony, w górnych częściach kwieciste girlandy. Na ścianie wschodniej znajduje się namalowana supraporta z częściowo zachowanym napisem „AEDIFICATUM ET DEDIC(TUM)?”. Wokół obrazu św. Erazma zawieszonego na ścianie wschodniej namalowano pseudorokokową ramę w kolorze złotym. Dołem biegnie pas lamperii w kolorze białym. Na stropie, w centralnej części kompozycji ukazana jest scena Zwiastowania, namalowana w technice olejnej na płótnie. Po lewej stronie znajduje się Matka Boska w różowej sukni i niebieskim płaszczu, a po prawej św. Archanioł Gabriel w białej sukni i ugrowym płaszczu. Nad nimi w promienistej glorii została ukazana gołębica Ducha Świętego. Scena namalowana jest w architektonicznym wnętrzu. Tło jasnoszare. Obraz ujmuje bordiura z powtarzających się elementów geometryczno-roślinnych. Analogicznie jak w prezbiterium w nawie głównej znajduje się pięć architektonicznych płaszczyzn. Polichromie umieszczone na ścianach południowej i północnej stanowią swoje lustrzane odbicie. W górnej części płaszczyzn namalowano girlandy oraz dwie tarcze herbowe w supraportach. Dodatkowo w płaszczyznach podokiennych namalowano wijącą się dywanową kompozycję ze stylizowanych liści i kwiatów. Pod chórem umieszczone są dwa zacheusze w pseudorokokowej ramie. U dołu nawę obiega pas lamperii w kolorze zielonym. Na stropie, w części centralnej znajduje się obraz przedstawiający Przemienienie Pańskie. Tło jasnoszare. Obraz ujmuje bordiura z powtarzających się elementów geometryczno-roślinnych.

Zarys problematyki artystycznej

Polichromia ścienna została wykonana w latach około 1845-1850 w stylu neoklasycznym z reminiscencjami rokoka, prawdopodobnie przez warsztat lokalny. Polichromię charakteryzuje iluzjonizm architektoniczny z elementami geometryczno-roślinnego zdobnictwa na ścianach. Na polichromię składają się również dwie sceny figuralne Zwiastowanie w prezbiterium i Przemienienie Pańskie w nawie głównej. Obie sceny zostały ukazane w tradycyjnych typach ikonograficznych. Zwiastowanie z Matką Boską i przychodzącym do niej Archaniołem Gabrielem oraz gołębicą Ducha Świętego w zwieńczeniu, od której pada snop światła na Matkę Boską. W scenie Przemienienia Pańskiego ukazano układ kompozycyjny wzorowany na górnej części obrazu Rafaela Santiego z lat 1516-1520 „Przemienienie Pańskie” (Pinakoteka Watykańska). Elementy ornamentalne wykonano za pomocą tzw. patronów (szablonów) w jednolitych kolorach, podkreślając je przy pomocy ciemnego konturu. Technika ta nadała pewnej sztywności formy i regularnej powtarzalności sekwencji ornamentów. Modelunek światłocieniowy zastosowano tylko w niektórych partiach dekoracyjnych, takich jak kapitele i bazy pilastrów, kwiatony oraz girlandy, przez co stworzono wrażenie przestrzenności formy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Polichromia ścienna została wykonana w latach około 1845-1850 w stylu neoklasycznym z reminiscencjami rokoka, prawdopodobnie przez jakiś warsztat lokalny. Na stropie, w centrum kompozycji znajduje się scena przedstawiająca Przemienienie Pańskie, a w prezbiterium Zwiastowanie.

Jak cytować?

Maria Działo, "Polichromia ścienna", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scienna-7

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności