Plebania

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Igołomia-Wawrzeńczyce
Miejscowość
Wawrzeńczyce
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Św. Marii Magdaleny
Tagi
architektura XX wieku plebania
Identyfikator
DZIELO/12625
Kategoria
plebania
Czas powstania
1922-1923
Fundator
ksiądz Zygmunt Boratyński
Technika i materiał
cegły, techniki murarskie, dachówka, blacha
Kubatura
ok. 2500 m3
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Budynek plebanii został wybudowany w latach 1922-1923.

Opis

Plebania jest usytuowana po południowej stronie kościoła; poza obrębem ogrodzenia. Budyneka zwrócony frontem ku północy, parterowy z mieszkalnym poddaszem, częściowo podpiwniczony. Na rzucie szerokiego prostokąta, układ wnętrza osiowy, w ogólnej dyspozycji trójdzielny, dwutraktowy; od zachodu trzytraktowy. Przy elewacji wschodniej niska przybudówka. Na osi budynku od północy sień, od południa salon. W części wschodniej cztery pomieszczenia w tym trzy mieszkalne oraz kancelaria parafialna dostępna osobnym wejściem przez przybudówkę. W części zachodniej sześć pomieszczeń, w tym kuchnia, spiżarnia, sanitariaty, wewnętrzny korytarz oraz nieregularne pomieszczenie klatki schodowej na poddasze. Na poddaszu sześć pomieszczeń. W pomieszczeniach sufity. W salonie bogato zdobiony strop kasetonowy z licznymi inskrypcjami m.in.: łacińskim wersetem, datą budowy – 1922 roku, oraz zapisy dotyczące fundacji kościoła w 1223 roku, założenia kamienia węgielnego odbudowy kościoła po zniszczeniach wojennych w 1923 roku, objęcia rządów nad diecezją kielecką przez arcybiskupa Sapiechę w 1925 roku, oraz wystawienia przy kościele kaplicy Matki Boskiej Bolesnej i budowy plebanii staraniem księdza Boratyńskiego. W pomieszczeniach piece kaflowe; w salonie ozdobny. Elewacje zewnętrze tynkowane na żółto, na cokole, z narożami ujętymi wydatnym boniowaniem. Okna niewielkie zamknięte łukami odcinkowymi, w elewacjach dłuższych boków ponad oknami parteru odcinki gzymsu okapowego. W obu dłuższych elewacjach szerokie szczyty o fantazyjnej, falistej linii z sześcioma kolistymi prześwitami wzdłuż krawędzi; pośrodku po obu stronach duże półkoliste okna, w części środkowej zawierające wyjścia na balkony: frontowy wsparty na czterech kolumnach i tylny nadwieszony, mały, niedokończony. Po bokach okien półkolistych po jednym oknie, ponadto powyżej z obu stron po jednym okienku strychowym; w zwieńczeniu szczytu od północy pusta płycina zamknięta półkoliście. Dach dwuspadowy, łamany, kryty dachówką.


Inskrypcje ze stropu kasetonowego: Inskrypcje ze stropu kasetonowego: 1) Na ramach kasetonów: COMES SIT IPSE DEUS / INDEQUE MIGRANTI / A(NNO) D(OMINI) 1922 / BENEDICTO QUOQUE MANENTI / SALUS HIC INTRANTI; 2) W płycinach: 1. Wystawienie kaplicy Matki Boskiej Bolesnej i wybudowanie plebanji dla wielu- zgorszeniem, dla wielu - zrozumieniem, dla mnie świętym trudem, jako usprawiedliwienie moje przed Bogiem. Prob(oszcz) Par(afii) Wawrzeńczcyce ks(iądz) Zygmunt Boratyński. 1919-1932; 2. Iwo Odrowąż Biskup Krakowski Fundator Kościoła św. Marji Magdaleny w Wawrzeńczycach 1223.; 3. Książę Adam Stefan Sapieha Arcybiskup – Metropolita Krakowski objął rządy na parafją Wawrzeńczyce diecezji Kieleckiej 1925 r (oku); 4. J(ego) E(kscelencja) X(iądz) Augustyn Łosiński Biskup Kielecki założył kamień węgielny pod odbudowę kościoła dn(ia) 22 lipca 1923 r(oku) w uroczystość 700lecia kościoła par(afialnego) w Wawrzeńczycach zniszczonego przez wojnę w r(oku) 1914. 1223-1923.

Zarys problematyki artystycznej

Plebania jest standardową budowlą użytkową na planie prostokąta, nakrytą dachem dwuspadowym. Jej rozbudowana fasada nosi cechy architektury naobarokowej, i jest jednym z najlepszych przykłądów tego nurtu w małopolsce. Jej wklęsło-wypukły kształt w oczywisty sposób nawiązuje do sztuki baroku. Natomiast rozbudowane wejście wraz z oknem powyżej wykorzystuje rozwiązania okresu modernizmu, który w latach budowy plebanii, w okresie międzywojennym, przeżywał czas rozkwitu. Jego głównym założeniem było podążanie formy za funkcją.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Plebania zostałą wybudowana w latach 1922-1923 i jest budowlą użytkową na planie prostokąta, nakrytą dachem dwuspadowym. Jej rozbudowana fasada nosi cechy architektury naobarokowej której wklęsło-wypukły kształt nawiązuje do sztuki baroku. Natomiast rozbudowane wejście wraz z oknem powyżej wykorzystuje rozwiązania okresu modernizmu.

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Plebania", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/plebania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności