Para aniołów
Zdjęcie nr 1: Para pełnoplastycznych figur ustawionych na niewielkich, prostopadłościennych postumentach. Postaci przedstawione w pozycji stojącej, w kontrapoście. Aniołowie ukazani jako ciemnowłosi młodzieńcy o owalnych twarzach ubrani w złote szaty tworzące dynamicznie wyginające się fałdy. Torsy odsłonięte, stopy bose. Anioł z lewej strony ołtarza unosi prawą rękę do góry w geście oratorskim, lewą ugiętą w łokciu wyciąga przed siebie. Lewa noga ugięta w kolanie. Anioł z prawej strony obie ręce ugięte w łokciach wyciąga w prawo. Szaty i skrzydła złocone, karnacje aniołów polichromowane.

Para aniołów

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Kraków Centrum
Parafia
Św. Marka
Tagi
rzeźba barokowa rzeźba późnobarokowa rzeźba XVIII wieku sztuka barokowa sztuka XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz w kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej
Identyfikator
DZIELO/24953
Kategoria
rzeźba
Ilość
2
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
drewno rzeźbione, złocone i polichromowane
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Barokowe figury aniołów postały w XVIII wieku (?). Ołtarz, na którym są ustawione wykonano w połowie XVII wieku i podobnie jak cała kaplica boczna nosi wezwanie Matki Boskiej Częstochowskiej. Wezwanie kaplicy zostało zmienione w połowie XIX wieku, wcześniej była ona poświęcona św. Zofii, a opiekowało się nią działające przy kościele bractwo jej imienia.

Opis

Para pełnoplastycznych figur ustawionych na niewielkich, prostopadłościennych postumentach. Postaci przedstawione w pozycji stojącej, w kontrapoście. Aniołowie ukazani jako ciemnowłosi młodzieńcy o owalnych twarzach ubrani w złote szaty tworzące dynamicznie wyginające się fałdy. Torsy odsłonięte, stopy bose. Anioł z lewej strony ołtarza unosi prawą rękę do góry w geście oratorskim, lewą ugiętą w łokciu wyciąga przed siebie. Lewa noga ugięta w kolanie. Anioł z prawej strony obie ręce ugięte w łokciach wyciąga w prawo. Szaty i skrzydła złocone, karnacje aniołów polichromowane.

Zarys problematyki artystycznej

Para barokowych rzeźb powstałych zapewne w XVIII wieku przedstawiających anioły ustawione na ołtarzu Matki Boskiej Częstochowskiej w kaplicy pod tym samym wezwaniem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Para barokowych rzeźb powstałych zapewne w XVIII wieku przedstawiających anioły ustawione na ołtarzu Matki Boskiej Częstochowskiej w kaplicy pod tym samym wezwaniem.

Bibliografia

"Studia z dziejów kościoła św. Marka w Krakowie", Kraków 2001

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Jest to ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od prawej strony. Balustrada na planie półkola, ustawiona na profilowanym cokole, zamknięta silnie wysuniętym gzymsem podtrzymywanym przez pilaster. Ścianka dekorowana płycinami w kształcie leżącego prostokąta po lewej stronie oraz w kształcie stojącego prostokąta po prawej, ozdobione rzeźbionym rocaille’m w polu; schody wąskie, jednobiegowe, połączone ze stojącymi w prezbiterium drewnianymi stallami. Kosz w kształcie serca, wybrzuszonego w górnej części. U spodu podwieszony anioł z rękami wyciągniętymi do góry i ugiętymi w kolanach nogami, w pasie przewiązany złotą tkaniną, silnie drapowaną. W górnej części kosza, pośrodku, uskrzydlona główka aniołka, skierowana na wprost. Twarz owalna o pulchnych policzkach, z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, usta delikatnie otwarte, nos spiczasty, oczy skierowane ku górze; włosy średniej długości, ciemnobrązowe z loczkiem na czubku głowy. Powierzchnia kosza pokryta płaskorzeźbioną dekoracją rocaille’ową. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, flankowany dwoma pilastrami, podtrzymującymi przerywany, odwrócony, wolutowy przyczółek. W polu wpisany duży, łaciński krzyż o rozszerzających się ramionach, wysunięty poza boki zaplecka. Pilastry od wewnątrz zdobione są pasem gęstej dekoracji rocaille’owej. Nad amboną zawieszona jest gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, utworzonej z wiązek promieni o nierównej długości. Na promieniach umieszczone są cztery uskrzydlone główki aniołków. Struktura srebrzona, dekoracja ornamentalna złocona.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba niemal pełnoplastyczna, ścięta. Stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na lewej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami ugiętymi w łokciach na wysokości pasa i głową przechyloną w prawo. Owalna, wydłużona twarz o pełnych policzkach, długim nosie, wąskich ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, zakrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą prawe udo i część lewej łydki oraz zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Forma niemal pełnoplastyczna i ścięta. Rzeźba stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na prawej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami, prawa uniesiona na wysokości głowy i znacznie odsunięta od tułowia, lewa lekko ugięta w łokciu na wysokości pasa. Głowa przechylona w lewo. Okrągła twarz o pełnych policzkach i małym podbródku, długim nosie, wąskich, drobnych ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, nieznacznie odkrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą lewe udo oraz w zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.
obraz
Adoracja Dzieciątka
Zdjęcie nr 1: Obrazy w kształcie leżącego prostokąta przedstawiają procesję aniołów w trzech szeregach. Postacie w typie smukłych młodzieńców, ubranych w długie suknie w kolorze czerwonym, zielonym i niebieski, przepasane na biodrach, ze złotymi nimbami wokół głów i długimi białymi skrzydłami. Anioły w pierwszym rzędzie trzymają kadzielnice, w dalszych grają na różnych instrumentach: fletach, harfach, cytrze i cymbałach. Kompozycję obiega barwna, szeroka bordiura z różnych kwiatów.
obraz
Adorujące anioły
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w formie jednobiegowych schodów. Kosz na planie ściętego ośmioboku, z podwieszeniem w formie spłaszczonego, ośmiobocznego wałka, zakończonego szyszką. Kosz na wysokim cokole, ścianki wydzielone pilastrami dekorowanymi muszlami i zwisami kwiatowymi, dźwigającymi pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem tworzącym parapet, dekorowanym ornamentem roślinnym. W polu ścianek nisze z konchami i figurami czterech ewangelistów, stojącymi na wspornikach. Balustrada schodów pełna, dekorowana płycinami wypełnionymi akantem, zakończona filarem z wazonem. Zaplecek zakończony gzymsem, ujęty uszami utworzonymi z suchego akantu. W polu płycina w formie stojącego prostokąta o wklęsłych narożach, w niej nisza z konchą, na tle której na wsporniku ustawiona figura Chrystusa. Baldachim na planie ściętego ośmioboku, w formie belkowania, wyłamanego na narożach. Na nim, na niskiej podstawie osiem kabłąków dekorowanych cokolikami z wazonami, podtrzymujących spłaszczoną kulę, na której stoi figura anioła z banderolą z napisem „KTO WAS SŁUCHA MNIE SŁUCHA”. Na podniebieniu baldachimu rzeźba gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze zielonym, ze złoconymi profilami i ornamentyką. Figura anioła ukazana frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo, obiema rękami trzyma banderolę. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i rozchylonych ustach, okoloną krótkimi, kręconymi, rozwianymi włosami. Anioł ubrany jest w długą, silnie drapowaną, złoconą tunikę, przepasaną w talii, odsłaniającą prawe ramię oraz obie nogi. Skrzydła ma złożone po bokach postaci. Figura Chrystusa ukazana frontalnie, w kontrapoście, prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma jabłko królewskie. Twarz ma szczupłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową brodą i włosami sięgającymi ramion. Chrystus ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię. Figura św. Jana ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę wyciąga do przodu, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązowymi włosami sięgającymi ramion. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię, zawieszony na taśmie z przodu postaci. Figura św. Łukasza ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę unosi na tle piersi, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową długą brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię. Przy prawej nodze świętego głowa wołu. Figura św. Marka ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, z głową zwróconą w lewo, prawą rękę wyciąga w bok, lewą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną gęstą, brązową brodą i krótkimi, kręconymi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o jasnozielonej podszewce, zarzucony na ramiona i zawiązany z przodu. Przy lewej nodze postaci głowa lwa. Figura św. Mateusza ukazana frontalnie, w kontrapoście, lewą rękę wyciąga w bok, prawą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną długą, brązową brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii szarfą oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, zarzucony na ramiona i opadający po bokach. Przed świętym figurka aniołka trzymającego miskę.
ambona
Ambona

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Dwie pełnoplastyczne przyścienne rzeźby, przedstawiające w całej postaci dwa siedzące w antytetycznych pozach uskrzydlone anioły. W rozłożonych na boki rękach trzymają: trzcinę z gąbką (anioł po lewej) i dzidę (anioł po prawej). Anioły, okryte złotą draperią, siedzą ukośnie na srebrzystych obłokach.
rzeźba

Aniołowie

Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne wyobrażające dwóch aniołów ze skrzydłami, ukazanych w całej postaci, w antytetycznych pozach, w kontrapoście, w trzech czwartych zwróconych ku środkowi ołtarza, z głowami skierowanymi do widza. Anioł po prawej prawą ręką uniesioną na wysokość barku, a anioł po lewej lewą ręką wskazują wymownym gestem na obraz Matki Boskiej umieszczony w retabulum. Obaj aniołowie o młodzieńczych twarzach okolonych ciemnymi kędzierzawymi włosami. Ramiona i tors nagie, o jasnej karnacji. Brzuch, biodra i uda okryte silnie pofałdowaną dynamicznie złotą draperią spływającą z tyłu postaci aż do ziemi. Na nogach wysokie buty odsłaniające palce. Pod stopami srebrzyste laserowane na niebiesko obłoki.
rzeźba

Aniołowie

Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, z tyłu drążone. Figury całopostaciowe, zwrócone antytetycznie, stojące w kontrapoście, z pochylonymi głowami, z obiema rękoma skierowanymi ku środkowi ołtarza, przytrzymują latarnie. Twarze owalne, o indywidualnych rysach, delikatnie zarysowanych oczach i ustach oraz płaskim nosie. Włosy w postaci krótkich, gęstych loków. Ubrane w przewiązaną diagonalnie przez tors, obficie drapowaną szatę, opadającą na tył postaci. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Figury aniołów

Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
rzeźba

Figury aniołów (kariatydy)

Zdjęcie nr 1: Feretron tworzy dwustronne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, zamknięte w profilowaną ramę, ujęte z trzech stron ornamentalnym, płaskorzeźbionym obramieniem utowrzonym z winnej latorośli. Obramieni na górnej ramie flankuje owalny medalion z monogramem maryjnym na awersie i chrystogramem "IHS" na rewersie. Całość przymocowana jest do prostopadłościennego, wydłużonego i profilowanego postumentu przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia. Pomiędzy nimi umiejscowiono niewielki ornament roślinny. Na awersie umieszczono obraz w kształcie stojącego prostokąta z wyobrażeniem Marii jako Królowej Nieba. W centrum kompozycji przedstawiono frontalnie stojącą na brązowobiałych obłokach Matkę Boską z rozłożonymi rękami. Madonna w prawej ręce trzyma berło, a w lewej wielokwietną gałązkę. Matka Boża lekko pochylając głowę w lewo ma owalną twarz o rumianych policzkach, wydatny nos i pełne usta. Jej głowę otaczają długie, ciemne włosy spływające na ramiona. Na głowie ortoczonej fantazyjnym nimbem ma złotą, zamkniętą koronę. Ubrana jest w długą suknię przewiązaną w talii oraz równomiernie opadający na jej ramiona spięty pod szyją płaszcz. Elementy stroju Marii przykrywa srebrzona i złocona sukieka wotywna. Po obu jej stronach ukazano jedną nad drugą rodzielone postzacią Madonny trzy pary muzykujących aniołków. Górna para w zielonych tunikach gra na flecie i trąbce. Środkowa w czerwono-różowych szatach gra na skrzypcach i kontrabasie, a ostania w niebiesakich tunikach na trąbkach. Dolną cześć kompozycji flankują kanelowane pilastry z korynckimi kapitelami. Na ich tle na postumentach z prawej strony przedstawiono w całej postaci stojacego św. Piotra w niebieskiej tunice i ochrowym płaszczu z kluczami w ręce, a z lewej św. Pawła Apostoła w zielonej tunice i czerwonym płaszczu z mieczem w lewej ręce. Na postumentach widnieją podpisy: "Ś[więty] Piotr" i "Ś[więty] Paweł". Na głowicach pilastrów z prawej strony wyobrażono w różowej tunice św. Michała Archanioła z wagą w rece, a z prawej Archanioła Gabriela w czerwono-niebiskich szatach z krzyżem i lilią w dłoniach. Ponad Marią przedatwiono na jasnoochrowym tle Trójcę Świętą siedzącą na obłokach. Z prawej strony ukazano frontalnie ujętego Boga Ojca wyobrażonego jako siwobrodego starca o bujnych siwych włosach. W prawej ręce trzyma złote berło, lewą zaś wyciąga przed siebie. Bóg Ojciec lewą nogę ugiętą w kolanie wspiera o obłoki. Jego twarz charakteryzuje jasna karnacja, szeroko otwarte oczy, wydatny nos i usta. Wokół głowy widać trójkąt. Ubrany jest w bladoniebieską tunikę i zielony płaszcz lamowany perełkami. Naprzeciw Boga Ojca z lewej strony siedzi Chrystus, który ma nieznacznie skrzyżowane nogi. Zbawiciel trzymający oburącz na wysokości ramienia drewniany krzyż, został przedstawiony w trzech czwartych w prawo. Jest to dojrzały mężczyzna o pociągłej twarzy okolonej brązowymi, długimi włosami spływającymi na ramiona oraz brodą. Ma jasną karnację, prosty nos i wydatne usta. Nagi tors okrywa czerwony płaszcz odsłaniający stopy. Na dłoniach i stopach widoczne są rany po gwoździach. Głowę Jezusa okala fantazyjny nimb. Powyżej obu postaci unosi się widziana z profilu gołębica Ducha Świętego w promienistym otoku. Na rewersie umieszczono czworoboczny obraz w kształcie stojacego prostokąta z przedsatwieniem Marii jako Królowej Aniołów. W centrum kompozycji na tle obłoków w otoczeniu aniołów ukazano stojącą frontalnie Marię trzymającą obiema rękami na lewym przedramieniu Małego Jezusa. Maria ma lekko pochyloną głowę w prawo z owalną twarzą, jasną karnacją oraz drobnym nosem i ustami. Ubrana jest w maforion i suknię, które w całości pokrywa srebrzona sukienka wotywna. Dzieciątko ma rozłożone obie rączki. Ma owalną twarz o jasnej karnacji drobny nos i usta. Ubrane jest w tunikę przykrytą srebrzoną sukienka wotywną odsłaniającą częściowo skrzyżowane nogi. Wokół Madonny ukazano siedem igrajacych na tle obłoków aniołów w róznokolorowych tunikach trzymający girlandę z różnokolorowych róż.
feretron

feretron z obrazami Matki Boskiej Królowej Nieba i Matki Boskiej Królowej Aniołów

Zdjęcie nr 1: Drewniany, polichromowany na niebiesko strop, na planie ośmioboku, ujęty profilowaną ramą. W jego centrum grupa Koronacji Marii w glorii promienistej. W środku grupy figura Matki Boskiej na tle opaski dekorowanej kwiatami. Maria ukazana frontalnie, w kontrapoście, z rękami złożonymi w geście modlitwy. Twarz ma pociągłą, szczupłą, o młodzieńczych rysach, okoloną długimi włosami, upiętymi z tyłu głowy. Ubrana jest w srebrzoną suknię oraz złocony płaszcz narzucony na ramiona i zawinięty na lewej nodze, na głowie ma koronę zamkniętą. Marię flankują dwie banderole z napisem: „FIAT”. Po jej prawej znacznie większa figura Chrystusa, ukazanego frontalnie, w pozycji siedzącej, z głową skierowaną do wewnątrz; jego lewa ręka spoczywa na piersi, prawa jest ugięta i uniesiona w geście wskazującym. Twarz ma pociągłą, szczupłą, okoloną brodą skręconą w dwa pukle, oraz kręconymi włosami. Chrystus przewiązany jest w partii bioder złoconym płaszczem otaczającym postać i odsłaniającym lewą nogę. Jego ciało w odsłoniętych partiach, ma delikatnie zarysowaną muskulaturę, z zaznaczonymi śladami męki. Po lewej stronie Marii znacznie większa figura Boga Ojca, ukazanego frontalnie, w pozycji siedzącej. Lewą ręką przytrzymuje jabłko królewskie, w dłoni dzierży berło, prawą wyciąga w geście błogosławieństwa. Twarz ma pociągłą, o starczych rysach, okoloną długą, kręconą brodą opadającą na pierś oraz krótkimi włosami. Ubrany jest w obficie drapowaną srebrzoną tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz z dekoracyjną, kameryzowaną lamówką, zapięty na piersi i opadający na boki, z zawiniętym fragmentem tkaniny na lewej nodze. Nad postaciami nadlatująca gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej z banderolą z napisem: „FIAT”. Grupa na tle trzystrefowej glorii promienistej dekorowanej gwiazdami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Glorię z grupą Koronacji otacza dwunastu aniołów, ułożonych naprzemiennie w cztery pary muzykujących postaci (ze skrzypcami, wiolonczelą, gitarą, trąbką, harfą) z czterema aniołami podtrzymującymi tace z symbolicznymi przedmiotami (różaniec, wieniec laurowy, chleb (?), dyscyplina). Strop dekorowany jest w całości gwiazdami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Figury w partiach ciała polichromowane są naturalistycznie, ich szaty są złocone, srebrzone i laserowane; atrybuty są srebrzone.
rzeźba

Drewniany strop z dekoracja rzeźbiarską grupy Koronacja Marii i muzykujących aniołów

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Para aniołów", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/para-aniolow-10

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności