Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Czarny Dunajec
Miejscowość
Podszkle
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Rozalii
Tagi
Najświętsze Serce Jezusa ołtarz boczny
Miejsce przechowywania
południowa ściana nawy
Identyfikator
DZIELO/13688
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, marmoryzacja, złocenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny. Mensa drewniana o formach wklęsło-wypukłych; na licu płycina w formie leżącego prostokąta o ściętych narożach wypełniona marmoryzacją. Tabernakulum dwudrzwiczkowe, zamknięte łukiem pełnym, ujęte dwiema kolumienkami o kompozytowych kapitelach. W zwieńczeniu ażurowa, złocona dekoracja w formie przeciwstawnie ustawionego akantu z palmetą na osi. Na drzwiczkach płaskorzeźbione kłosy oraz winne grona. Retabulum na wysokim cokole ujęte ustawionymi ukośnie kolumnami o kompozytowych kapitelach i marmoryzowanych trzonach umiejscowionymi na wysokich postumentach (lica zdobione marmoryzowanymi płycinami wypełnioymi rocaille'm). Podpory dźwigają odcinki pełnego, wyłamanego belkowania zwieńczonego wydatnym, silnie profilowanym gzymsem. Na belkowaniu, na osiach kolumn pełnoplastyczne figury niezidentyfikowanych świętych z krzyżem w ręku (z lewej, św. Jan Nepomucen?) oraz z księgą (z prawej). W polu centralnym nisza zamknięta u góry łukiem o falistym zarysie utworzonym przez dwie przeciwstawnie ustawione woluty. Nisza mieści pełnoplastyczną figurę Chrystusa z gorejącym sercem. Ponad nią, a osi dwie płaskorzeźbione uskrzydlone główki anielskie. Zwieńczenie o wolutowo wyciętych bokach zamknięte łukiem wklęsło-wypukłym. W polu płaskorzeźbione przedstawienie gorejącego serca w srebrzonym medalionie z obłoków oraz glorii promienistej o alternowanych promieniach. Powyżej na osi, pełnoplastyczna figura uskrzydlonego anioła. Po bokach wota i kampanule. Struktura malowana na kolor jasnobeżowy. Marmoryzacja w odcieniach różu. Ornamentyka oraz załamania profili architektonicznych złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz stanowi przykład nowożytnej struktury, lecz cechującej się prostą, jednokondygnacyjną, jednoosiową formą. Obecnie w jego polu głównym znajduje się figura Najświętszego Serca Pana Jezusa, jednakże w inwentarzu kościoła z 1891 roku odnotowano obraz o tym samym przedstawieniu. Kult Najświętszego Serca Zbawiciela sięga jeszcze XVII wieku. Na jego teologiczne ujęcie i liturgiczny kształt nabożeństwa miały wpływ objawienia siostry Marii Alacouque. W XIX wieku kult rozpropagowało Apostolstwo Modlitwy, założone w 1844 roku w Vals. Rozpowszechnienie kultu Najświętszego Serca w XIX wieku miało zatem wpływ na dobór nowej rzeźby do ołtarza. Po drugiej stronie nawy znajduje się analogicznie drugi ołtarz zakupiony do kościoła w tym samym czasie.

Streszczenie

Ołtarz stanowi przykład nowożytnej struktury, lecz cechującej się prostą, jednokondygnacyjną, jednoosiową formą. Obecnie w jego polu głównym znajduje się figura Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Bibliografia

Skorupa Andrzej, "Kościoły polskiej Orawy", Kraków 1997

Jak cytować?

Maria Działo, "Ołtarz boczny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-175

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności