Złożenie do grobu

Dzieje zabytku

Jest to kopia obrazu z 1664 roku, który znajdował się w ołtarzu w kaplicy bocznej starego kościoła, a później został oddany do kaplicy zamkowej. Kopia znajdowała się w tym samym ołtarzu w zamku, jej brak stwierdzono w 2004 roku. Obecnie jest przechowywana w ramach zbiorów Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym w szerokiej, gładkiej, drewnianej ramie. W centrum kompozycji martwe ciało Chrystusa składane do grobu przez dwóch mężczyzn – Józefa z Arymatei i Nikodema. Ciało ma biały kolor, głowa Chrystusa opada na prawy bark, jego ręka zwisa bezwładnie ponad krawędzią kamiennego sarkofagu, do którego opuszczane są zwłoki. Za nim, również centralnie, stoi Maria, która ma złożone ręce i wzrok wzniesiony ku górze. Ma owalną, gładką twarz o głęboko osadzonych oczach, długim wąskim nosie i niewielkich, pełnych ustach. Jest ubrana w różową suknię przewiązaną zieloną szarfą i tego samego koloru chustę na głowie. Na ramionach ma narzucony niebieski, lamowany złotem płaszcz. Ciało Zbawiciela podtrzymuje dwóch starych mężczyzn. Jeden stoi z prawej strony kompozycji, z przodu. Ma na sobie żółtą suknię spodnią i czerwoną wierzchnią rozciętą nad łokciem i na udzie. Drugi, stojący za sarkofagiem, jest ubrany w ciemnozieloną suknię spodnią, szarą wierzchnią i czerwony płaszcz. Za nim stoi chłopiec w zielonej tunice i brązowej czapce trzymający w lewej ręce zapaloną świecę. Z prawej strony obrazu, ponad mężczyzną namalowano kobietę, być może Marię Magdalenę, trzymającą w rękach zawinięte w tkaninę naczynie (?). Za nią stoi anioł w brązowej sukni. Na pierwszym planie, przed sarkofagiem widoczne od lewej strony: misa, naczynie z przykrywką, korona cierniowa i trzy gwoździe. Ponad misą napis „A(nno) D(omini) 18[4]3”, na jej brzegu „[Ren]ovata 1879”, a przed naczyniem i koroną „pinx! Grzywa [?] Grzywiński”. W lewym górnym roku widok na Golgotę z trzema krzyżami.

Zarys problematyki artystycznej

Temat złożenia do grobu ukształtował się w sztuce Zachodu, w Bizancjum ukazywano moment niesienia do grobu wykutego w skale. Zgodnie z opisem Ewangelii w scenie uczestniczyli Józef z Arymatei i Nikodem, od około 1000 roku przedstawiano z nimi również Marię oraz inne kobiety, później liczba uczestników sceny wciąż rosła – w XIII wieku pojawiły się anioły. Od XIV wieku okryte jedynie perizonium ciało Chrystusa składane jest do niskiego, kamiennego sarkofagu. Wiele przedstawień opiera się na wzorze wykształconym przez Rafaela w płótnie pod tym tytułem przechowywanym w Galerii Borghese w Rzymie i wykorzystanym przez Barocciego w kompozycji wiszącej w kościele Santa Croce w Senigallii. W obu w centrum znajduje się ciało Chrystusa niesione przez mężczyzn w całunie, w tle widać górę Kalwarię z trzema krzyżami. Suski obraz jest kopią siedemnastowiecznego dzieła wykonaną najpewniej w 1843 roku. Obraz ten w literaturze występuje często pod tytułem „Zdjęcie z krzyża”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz ze sceną złożenia do grobu jest kopią pochodzącego z 1664 roku płótna namalowanego do ołtarza kaplicy bocznej starego kościoła w Suchej. Kopia namalowana w 1843 roku przez Wojciecha Grzywińskiego jest przechowywana w Muzeum Miejskim Suchej Beskidzkiej.

Bibliografia