Św. Stanisław Kazimierczyk

Dzieje zabytku

Proboszcz Franciszek Ksawery Pniewko-Ciesielski zapisał w inwentarzu kościoła z 1868 roku: „Na ścianie w kaplicy umieściłem obraz św. Stanisława Kazimierczyka. Jest to wierna kopia obrazu tego świętego, znajdującego się w zakrystii, lecz już przez czas zniszczonego”. W innym miejscu wzmiankowano, że obraz z takim wizerunkiem ufundowano w 1886, aby zawiesić go w kruchcie.

Opis

Obraz w kształcie stojącego owalu z wizerunkiem św. Stanisława Kazimierczyka. Bliżej lewej krawędzi płótna została ukazana do pasa postać Stanisława, który ma ręce złożone do modlitwy, a wzrok kieruje ku górze. Ma trójkątną twarz o dużych, głęboko osadzonych oczach, wąskim nosie i szerokich, lekko rozchylonych ustach. Po policzkach spływają mu łzy. Krótkie włosy ma zaczesane na boki, a na głowie wyciętą tonsurę. Jest ubrany w biały habit i podbitą czerwienią czarną pelerynkę z kapturem. Przed nim, na pokrytym czerwoną tkaniną blacie leży otwarta księga, ludzka czaszka i krucyfiks. Za świętym widoczny fragment granatowej kotary ze zwisającym chwostem. Tło obrazu niejednolite – za głową Stanisława i na linii jego wzroku jasnożółte, w pozostałych miejscach niebieskoszare. Obraz oprawiono w profilowaną, złoconą ramę dekorowaną od góry ornamentem rocaille’owym, a od dołu zwiniętymi od wewnątrz w woluty liśćmi.

Zarys problematyki artystycznej

Jest to kopia obrazu znajdującego się przy grobie św. Stanisława Kazimierczyka w kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu. Zachowano kształt płótna, układ postaci oraz kompozycję tła, odwzorowano nawet dekorację ramy. Suska kopia cechuje się nieznacznie mniejszą szczegółowością, a ukazany święty ma nieco bardziej pogodny wyraz twarzy.
Stanisław Kazimierczyk urodził się w 1433 roku, był zakonnikiem klasztoru w podkrakowskim wówczas Kazimierzu. Studiował na Akademii Krakowskiej, uzyskując tytuł doktora teologii, szczególnie czcił krzyż święty, mękę Pańską i Najświętszy Sakrament. Był słuchanym kaznodzieją, wiele czasu poświęcał posłudze wśród chorych i ubogich. Zmarł w opinii świętości w 1489 roku. Kult Kazimierczyka rozwinął się wkrótce po jego śmierci, mieszkańcy Kazimierza traktowali go jak patrona swojego miasta, do kościoła przybywały pielgrzymki, jego relikwie przechowywano w ratuszu, zgłaszano coraz to liczniejsze cuda. W 1632 roku nastąpiła translacja, czy też elewacja relikwii, czyli wyniesienie ich do ołtarza (Kazimierczyk kazał się pochować pod posadzką kościoła). Był beatyfikowany w 1993, a w 2010 roku ogłoszono go świętym.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Obraz był konserwowany po 2008 roku (?).

Streszczenie

Obraz został namalowany w 1843 roku przez artystę Wojciecha Grzywińskiego lub w 1886 roku przez nieznanego malarza. Przedstawia polskiego świętego – Stanisława Kazimierczyka i jest kopią siedemnastowiecznego płótna przechowywanego w klasztorze Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu, gdzie znajduje się grób świętego.

Bibliografia