Wniebowstąpienie

Dzieje zabytku

Dzieje omawianego obrazu ani jego autorstwo nie są znane. Stylistyka zabytku wskazuje na to, że jest to dzieło powstałe w pierwszej połowie XX wieku. Obecnie istniejący kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bachowicach powstał w latach 1920-1925 według projektu znanego krakowskiego architekta Franciszka Mączyńskiego, natomiast bachowicką parafię erygowano w roku 1929. Obraz mógł zostać zakupiony w związku z uzupełnieniem wystroju nowo wybudowanej świątyni. Wobec braku informacji źródłowych trudno sprecyzować czas, w którym to nastąpiło.

Opis

Obraz w kształcie prostokąta stojącego, ujęty złoconą, drewnianą ramą dekorowaną jońskim kimationem. Kompozycja dwustrefowa i wielopostaciowa przedstawiająca Wniebowstąpienie Chrystusa. W górnej części obrazu ukazany Jezus unoszący się do nieba na tle obłoków. Postać została przedstawiona frontalnie, całopostaciowo z głową pochyloną lekko do dołu i rękami wyciągniętymi na boki. Chrystusa ukazano jako młodego, długowłosego mężczyznę o owalnej twarzy z zarostem, ubranego w jasnoróżową tunikę oraz błękitny płaszcz. Wokół głowy ma świetlisty nimb. W dolnej części kompozycji, centralnie ukazana Maria otoczona przez podzielonych na dwie grupy apostołów. Matka Chrystusa przedstawiona frontalnie, całopostaciowo z rękami skrzyżowanymi na piersi. Ubrana jest w jasnoczerwoną suknię i ciemnogranatowy płaszcz. Na jej głowie i wokół szyi widoczna jest biała chusta. Z lewej strony obrazu grupa pięciu apostołów ubranych w długie, barwne tuniki oraz szerokie płaszcze. Postaci ukazane z dynamicznych pozach, wpatrujące się w niebo. Dwaj spośród nich, umieszczeni na pierwszym planie w pozycji klęczącej. Z prawej strony obrazu przedstawiona kolejna grupa, tym razem sześciu apostołów. Postaci ukazane w analogicznych jak wcześniej opisano strojach, również unoszą głowy, wpatrując się w niebo. Apostoł na pierwszym planie ubrany w biało-czerwone szaty ukazany w pozycji klęczącej z wyciągniętymi do przodu rękami. Scena została umieszczona na tle kamienistego pejzażu z widocznymi na dalszym planie wzgórzami oraz błękitnym, częściowo zasnutym obłokami niebem. Kolorystyka obrazu jest jasna i pastelowa z dominacją rozbielonego błękitu, różu oraz brązu.

Zarys problematyki artystycznej

Autorstwo ani szczegółowy czas powstania omawianego dzieła nie są niestety znane. Pod względem stylistycznym obraz stanowi całkiem udany przykład malarstwa religijnego pierwszej połowy XX wieku. Przedstawiona scena ukazuje wniebowstąpienie zmartwychwstałego Chrystusa. Wydarzenie to opisują Ewangelie św. Marka (Mk 16, 19) i św. Łukasza (Łk 24, 50-51) oraz Dzieje Apostolskie (Dz 1, 9-11). Chrystus przez 40 dni po zmartwychwstaniu przebywał wśród swoich uczniów. Po upływie tego czasu apostołowie wspólnie udali się na Górę Oliwną. W ich obecności Jezus uniósł się w górę i zniknął. Święto Wniebowstąpienia należy do najważniejszych obchodów roku liturgicznego. W ikonografii chrześcijańskiej przedstawienia najbardziej istotnych świąt nie ulegały z czasem znaczącym zmianom i, jak pisze Władysław Smoleń, były ilustrowane z większą ostrożnością i dbałością o poprawność doktrynalną. Sceny Wniebowstąpienia można podzielić zasadniczo na dwie grupy. Pierwsza, którą reprezentuje omawiany obraz, obejmuje sceny, w których Chrystus unosi się do góry na tle obłoków i widocznej w dole Góry Oliwnej, a towarzyszący mu apostołowie wpatrują się w niebo. Druga grupa to przedstawienia, na których Chrystus już wstąpił do nieba, a śladem, który po nim pozostał, jest odbicie stóp widoczne na skale.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Autorstwo ani szczegółowy czas powstania omawianego dzieła nie są znane. Pod względem stylistycznym obraz stanowi przykład malarstwa religijnego pierwszej połowy XX wieku. Przedstawiona scena ukazuje wniebowstąpienie Chrystusa. Wydarzenie to opisują Ewangelie św. Marka (Mk 16, 19) i św. Łukasza (Łk 24, 50-51) oraz Dzieje Apostolskie (Dz 1, 9-11). Chrystus przez 40 dni po zmartwychwstaniu przebywał wśród swoich uczniów. Po upływie tego czasu apostołowie wspólnie udali się na Górę Oliwną. W ich obecności Jezus uniósł się w górę i zniknął. W ikonografii chrześcijańskiej scena Wniebowstąpienia przedstawiana jest dwojako – zmartwychwstały Chrystus unosi się do góry na tle obłoków, a towarzyszący mu apostołowie wpatrują się w niebo lub Chrystus wstąpił już do nieba, a śladem, który po nim pozostał, jest odbicie stóp widoczne na skale.

Bibliografia