Maria Magdalena pod krzyżem

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Spytkowice
Miejscowość
Bachowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Zator
Parafia
Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bachowicach
Tagi
ikonografia pasyjna malarstwo religijne malarstwo XX wieku sztuka XX wieku
Miejsce przechowywania
kaplica
Identyfikator
DZIELO/00563
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1. połowa XX wieku
Fundator
Michalina Pieniążkowa
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Jak zapisano w kronice parafii w Bachowicach: „obraz przedstawiający Pana Jezusa Ukrzyżowanego i Marję Magdalenę darowała Pani Profesorowa Michalina Pieniążkowa”. Autor kroniki ksiądz Franciszek Gołba nie podał dokładnego czasu, kiedy to nastąpiło. Można przypuszczać, że wkrótce po ukończeniu budowy kościoła w Bachowicach. Świątynia była wznoszona w latach 1920-1925 według projektu Franciszka Mączyńskiego. Kościół poświęcono w 1925 roku, natomiast prace nad jego wykończeniem i wyposażeniem trwały jeszcze do 1931 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty w drewnianą, złoconą ramę. W centralnej części kompozycji przedstawienie Chrystusa Ukrzyżowanego, do którego piersi przytula się Maria Magdalena. Chrystus ukazany w trzech czwartych z ciałem zwróconym w lewą stronę. Głowa odziana w cierniową koronę pochylona do dołu. Wokół niej świetlisty nimb. Tors muskularny, wypukły z widoczną raną w boku. Ramiona wyprężone, tworzące kształt litery „V”. Perizonium krótkie, białe udrapowane na prawym boku postaci. Maria Magdalena ukazana jako młoda kobieta w jasnoróżowej sukni i ciemniejszym płaszczu. Twarz o regularnych rysach, oczy uniesione do góry. Głowę pochyla w dół, składając ją na piersi Chrystusa. Swoją prawą ręką dotyka rany w jego boku. Na drugim planie, w oddali widoczny pejzaż z widokiem Jerozolimy i ciemnym, ciężkim niebem. Kolorystyka obrazu ciemna, utrzymana w odcieniach brązu.

Zarys problematyki artystycznej

Niestety nie jest znany autor omawianego dzieła ani dokładny czas jego powstania. Obraz przedstawia św. Marię Magdalenę pod krzyżem. Maria była jedną z niewiast, które podążyły za Chrystusem. W Piśmie Świętym została opisana jako kobieta, z której Chrystus wypędził siedem demonów (Łk 8, 2). Święta była obecna na Golgocie podczas ukrzyżowania i była pierwszą osobą, której objawił się zmartwychwstały Zbawiciel. Po jego wniebowstąpieniu Maria Magdalena razem z rodzeństwem i innymi towarzyszami wyruszyła w podróż statkiem pozbawionym steru i dopłynęła do Marsylii. Na miejscu nawrócili oni parę książęcą, św. Łazarz został biskupem Marsylii, a Maria Magdalena udała się na pustynię, gdzie przez 30 lat oddawała się pokucie. W ikonografii często przedstawiana jest jako niewiasta klęcząca przed ukrzyżowanym Chrystusem i tuląca się do jego stóp. Jej atrybutem jest także naczynie na olej, które nawiązuje do sceny obmycia stóp Chrystusowi oraz przypomina przyniesienie do jego grobu wonności służących do namaszczenia ciała. W malarstwie barokowym temat pokutującej Marii Magdaleny stanowił często pretekst do przedstawiania pięknej kobiety w emocjonalnej i ekspresyjnej pozie, której nagie ciało w zmysłowy sposób przesłonięte było wyłącznie włosami lub luźną tkaniną odsłaniającą jego fragmenty. Obraz w kościele bachowickim również nie jest pozbawiony pewnej zmysłowości, która uwidacznia się w czułym geście Marii Magdaleny.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Pociemnienie warstwy malarskiej, odkształcenia i przedarcia płótna.

Streszczenie

Nie jest znany autor omawianego dzieła ani dokładny czas jego powstania. Obraz darowała Michalina Pieniążkowa, zapewne pomiędzy 1925 a 1931 rokiem, kiedy trwały prace nad wykończeniem i wyposażeniem bachowickiej świątyni. Dzieło przedstawia Marię Magdalenę pod krzyżem, która przytula się do piersi ukrzyżowanego Chrystusa. W ikonografii Maria często ukazywana jest jako niewiasta klęcząca przed ukrzyżowanym Chrystusem i tuląca się do jego stóp. Jej atrybutem jest naczynie na olej, które nawiązuje do sceny obmycia stóp Chrystusowi oraz przypomina przyniesienie do jego grobu wonności służących do namaszczenia ciała. W omawianym obrazie zastosowano nieco inną formułę ikonograficzną, nie pozbawioną pewnej zmysłowości właściwej barokowym przedstawieniom Marii Magdaleny.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Maria Magdalena pod krzyżem ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/maria-magdalena-pod-krzyzem

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności