Ukrzyżowanie

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Klikuszowa
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/10650
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1999 rok
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz namalował w 1999 roku krakowski artysta Zbigniew Juszczak.

Opis

Obraz w kształcie zbliżonym do kwadratu, zamkniętego nadwieszonym łukiem półkolistym zawiera scenę Ukrzyżowania. Oś kompozycji stanowi ciemnobrązowy krzyż, o lekko wygiętej belce poziomej, do którego przybity jest Jezus. Smukłą sylwetkę charakteryzuje wyraźnie zarysowana muskulatura. Odchylona głowa zwrócona jest w trzech czwartych prawo. Pociągłą twarz charakteryzują duże, załzawione oczy o wzroku kierowanym ku górze, lekko rozchylone usta i krótki zarost. Długie włosy opadają na plecy i lewe ramię. Głowę wieńczy korona cierniowa. Ramiona ukazane są w głębokim, U-kształtnym zwisie. Tułów, o przebitym, prawym boku, cechuje wyraźnie zarysowana linia żeber. Biodra przesłania krótkie, białe perizonium o długich zwisach po bokach. Lekko zgięte w kolanach nogi przybite są jednym gwoździem. Pod krzyżem, po prawej stronie klęczy św. Maria Magdalena ubrana w szarobłękitną suknię i czerwony płaszcz. Pochyloną w dół głowę osłania opadająca na ramiona biała chusta. Święta prawą ręką obejmuje krzyż na wysokości stóp Jezusa, lewą wskazując na nie. Tuż obok stoi zwrócona profilem w lewo Matka Boska. Odchylając głowę do tyłu spogląda na Jezusa. Ubrana jest w niebieską suknię i niebieski płaszcz, głowę Marii osłania biała, opadająca na ramiona chusta. Prawa, zgięta w łokciu ręka uniesiona jest do góry, lewa opuszczona w dół. Obok Marii stoi zwrócony nieznacznie w trzech czwartych św. Jan Ewangelista. Pociągłą twarz, o młodzieńczych rysach ujmują sięgające ramion, bujne blond włosy. Święty ubrany jest jasnobrązową suknię i obszerny, ciemnozielony płaszcz o bordowym podszyciu. Tło sceny stanowi pejzaż o znacznie obniżonej linii horyzontu, z rzeką i kamiennym mostem. Niebo pokryte jest ciemnymi, skłębionymi chmurami, spomiędzy których przebijają delikatne promienie światła. W prawym dolnym rogu jest sygnatura „ZB(IGNIEW) JUSZCZAK '99”. Obraz ujęty jest drewnianą, profilowaną ramą zdobioną marmoryzacją, złoceniem i srebrzeniem.





Zarys problematyki artystycznej

Obraz namalował w 1999 roku krakowski artysta Zbigniew Juszczak urodzony w 1960 roku. Absolwent Wydziału Grafiki na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, studia ukończył w 1985 roku. Był uczniem profesora Jacka Gaja (ur. 1938), grafika i rysownika. Artysta trudni się głównie rysunkiem, malarstwem sztalugowym, projektowaniem wnętrz oraz konserwacją dzieł sztuki.
Obraz wykonany u schyłku XX wieku został utrzymany w nurcie tradycyjnego dla sztuki nowożytnej sposobu ukazywania sceny śmierci Jezusa. Od początku kształtowania się plastyki chrześcijańskiej Ukrzyżowanie stanowiło najistotniejszy wątek męki Jezusa. Z bogatej ikonografii średniowiecznych przestawień, często rozbudowanych o motywy budzące szereg wątpliwości teologicznych, w wyniku postanowień soboru trydenckiego (1545-1563) wyeliminowano głównie treści, które nie zostały zaczerpnięte z tekstów kanonicznych. W malarskich przedstawieniach z XVII i XVIII wieku ukrzyżowanemu Jezusowi towarzyszą zatem „matka Jego i siostra matki Jego, Maria, żona Kleofasa, i Maria Magdalena” (J 19, 25) oraz Jan Ewangelista, uczeń, „którego miłował” (J 19, 26). Najczęściej jednak ograniczano się do ukazywania Matki Boskiej i św. Jana stojących po obydwu stronach krzyża lub obok siebie po jednej z nich oraz św. Marii Magdaleny klęczącej u stóp Jezusa. Przedstawiona na klikuszowskim obrazie święta, jedną ręką obejmująca krzyż, drugą wskazująca na postać Jezusa, na wzór osiemnastowiecznych wizerunków stanowi przykład „realizacji typowej formuły ikonograficznej wyznaczającej Marii Magdalenie rolę przedstawicielki nawróconych grzeszników, dla których Jezus złożył ofiarę na krzyżu”. Innym zabiegiem kompozycyjnym, nawiązującym do malarstwa XVIII wieku, jest obniżenie linii horyzontu eksponujące pokryte ciemnymi, skłębionymi chmurami niebo potęgujące dramatyzm przedstawionego wydarzenia.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania jest bardzo dobry.

Streszczenie

Jednym ze współczesnych elementów wyposażenia kościoła parafialnego w Klikuszowej jest obraz przedstawiający scenę Ukrzyżowania. Malowidło powstało w 1999 roku w pracowni krakowskiego artysty Zbigniewa Juszczaka.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Ukrzyżowanie", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ukrzyzowanie-14

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności