Święty Jan Nepomucen

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Andrychów
Miejscowość
Inwałd
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Kościół
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny północno-zachodni
Identyfikator
DZIELO/13501
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
olej na płótnie naklejonym na deskę
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 160 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym z uskokiem, z uszakami po bokach, wklęsłego u dołu. W centrum przedstawienie Jana Nepomucena klęczącego na lewym kolanie na obłoku, zwróconego frontalnie.Owalna twarz świętego charakteryzuje krótki zarost i subtelny uśmiech. Ubrany jest w sutannę, rokietę i mucet z czerwonym podszyciem. Święty lewą ręką podtrzymuje krzyż i palmę męczeństwa, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Głowę Nepomucena okala nimb i aureola z 5 gwiazd. U dołu postaci świętego aniołek trzymający w lewej ręce kłódkę, przykładający palec prawej ręki przykłada do ust w geście milczenia. W dolnym lewym rogu obrazu fragment Wełtawy z kamiennym mostem i tonącym w rzece świętym. Święty Jan Nepomucen ukazany na tle obłoków rozstępujących się w górnej części obrazu, gdzie z prawej strony padają promienie światła, po bokach jest para uskrzydlonych główek anielskich. Obraz ujety jest profilowaną ramą o czarnym zerwnętrzym profilu i złoconym wewnętrznym.

Zarys problematyki artystycznej

Cechy stylowe wizerunku św. Jana Nepomucena oraz niezwykle intensywna kolorystyka świadczą o powiązaniach z prowincjonalnym warsztatem cechowym.
Św. Jan Nepomucen był żyjącym w drugiej połowie XIV wieku czeskim duchownym, spowiednikiem królowej Zofii bawarskiej. Przyjąwszy około 1380 roku święcenia kapłańskie został kanonikiem praskiej katedry na Hradczanach. Ukończył studia prawnicze w Pradze i Padwie po czym pełnił godność kanonika kolegiaty św. Idziego w Pradze. W 1389 roku został mianowany wikariuszem generalnym arcybiskupa praskiego Jana z Jenštejna. W wyniku konfliktu z królem czeskim Wacławem IV z powodu odmowy wyjawienia tajemnicy spowiedzi Zofii bawarskiej (podejrzewanej przez męża o niewierność), Jan Nepomucen został usuniety z dworu, a w 1393 roku skazany na więzienie i śmierć przez zrzucenie z mostu Karola do Wełtawy. Szczątki świętego spoczywają w katedrze na Hradczanach.
Jan Nepomucen został beatyfikowany w 1721 roku, a kanonizowany w 1729 roku. Jego kult rozprzestrzenił się nie tylko w Czechach, ale przez Śląsk dotarł też na terytorium Polski. Według wzroców ikonograficznych święty ukazany jest w stroju kapłańskim – sutannie, rokiecie i birecie. W ręku trzyma gałązkę palmową jako symbol męczeństwa, krucyfiks oraz symbole dotrzymanej tajemnicy jak: klucz, kłódka, zapieczętowany list, pieczęć czy wieniec z pięciu gwiazd z napisem „tacui” – milczałem. Jego patronat obejmuje jezuitów, spowiedników i szczerą spowiedź, dobrą sławę, ale także tonących i dotkniętych klęską powodzi.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania jest dobry.

Literatura

http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/05-21a.php3 [dostęp: 9.12.2017]

Streszczenie

Charakteryzujący się stylistyką malarstwa prowincjonalnego obraz ukazuje jednego z najpopularniejszych na terenie Polski świętych, którego kult został przejęty z Czech.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Święty Jan Nepomucen", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/swiety-jan-nepomucen

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności