Św. Walenty

Dzieje zabytku

Obraz został wykonany w XVIII wieku. Ponieważ jego kształt różni się nieznacznie od ramy zwieńczenia ołtarza, można przypuszczać, że został wykonany nieco wcześniej i wtórnie wstawiony do rokokowej nastawy.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym o delikatnie wklęsłych bokach, przedstawiający św. Walentego. W centrum ukazany święty w postawie stojącej, w półpostaci z głową skierowaną w lewo. W prawej dłoni trzyma krucyfiks i palmę męczeństwa, a lewą ugiętą w łokciu wyciąga przed siebie. Twarz okrągła z drobnymi ustami, długim nosem, wzrokiem skierowanym ku górze i silnie zarumienionymi policzkami; okolona krótką brodą i jasnobrązowymi, krótkimi włosami. Ubrany jest w silnie drapowaną albę, czerwony ornat ze złoconą pasmanterią i zieloną podszewką oraz manipularz na lewym przedramieniu. Włosy krótkie, kędzierzawe i jasne. Tło jednolite, czarne, rozświetlone wokół głowy świętego. Rama drewniana, profilowana i złocona w kształcie stojącego prostokąta, o ściętych dolnych narożach, bokach wklęsłych i zakończona łukiem wklęsło-wypukłym.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został namalowany przez nieznanego artystę w XVIII wieku i pierwotnie być może znajdował się w innym ołtarzu bocznym, na co wskazuje nieco inny kształt dzieła niż rama w zwieńczeniu. Na obrazie został ukazany św. Walenty – patron chorych na epilepsję, dżumę, podagrę i choroby nerwowe, małżeństw, zakochanych i diecezji przemyskiej. Informacje na temat jego życia pochodzą wyłącznie z legend. Utożsamiano go z rzymskim prezbiterem, który posługiwał przy uwięzionych chrześcijanach, a także z biskupem Terni. Wbrew zakazowi cesarza Klaudiusza II Gockiego miał m.in. błogosławić śluby legionistów rzymskich oraz towarzyszyć męczennikom idącym na śmierć. Został ścięty za odmowę oddania czci pogańskim bogom i pogrzebany w Terni lub przy Via Flamina w Rzymie, gdzie zbudowano poświęconą mu bazylikę. Ukazana scena przedstawia tradycyjny sposób ujęcia w ikonografii tego świętego, w której przedstawiony jest w albie, ornacie i z krucyfiksem oraz palmą męczeństwa w dłoni.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zły, ubytki warstwy malarskiej, zabrudzenie powierzchni.

Streszczenie

Obraz św. Walentego został namalowany przez nieznanego artystę w XVIII wieku i pierwotnie być może znajdował się w innym ołtarzu bocznym, na co wskazuje nieco inny kształt dzieła niż rama w zwieńczeniu ołtarza. Święty Walenty jest patronem chorych na epilepsję, dżumę, podagrę i choroby nerwowe, małżeństw, zakochanych i diecezji przemyskiej.

Bibliografia