Św. Walenty

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Brzeźnica
Miejscowość
Marcyporęba
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Północ
Parafia
Św. Marcina
Tagi
malarstwo XVIII wieku św. Walenty
Miejsce przechowywania
zwieńczenie ołtarza bocznego północnego
Identyfikator
DZIELO/13585
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 55 cm
wysokość – 60 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Obraz został wykonany w XVIII wieku. Ponieważ jego kształt różni się nieznacznie od ramy zwieńczenia ołtarza, można przypuszczać, że został wykonany nieco wcześniej i wtórnie wstawiony do rokokowej nastawy.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym o delikatnie wklęsłych bokach, przedstawiający św. Walentego. W centrum ukazany święty w postawie stojącej, w półpostaci z głową skierowaną w lewo. W prawej dłoni trzyma krucyfiks i palmę męczeństwa, a lewą ugiętą w łokciu wyciąga przed siebie. Twarz okrągła z drobnymi ustami, długim nosem, wzrokiem skierowanym ku górze i silnie zarumienionymi policzkami; okolona krótką brodą i jasnobrązowymi, krótkimi włosami. Ubrany jest w silnie drapowaną albę, czerwony ornat ze złoconą pasmanterią i zieloną podszewką oraz manipularz na lewym przedramieniu. Włosy krótkie, kędzierzawe i jasne. Tło jednolite, czarne, rozświetlone wokół głowy świętego. Rama drewniana, profilowana i złocona w kształcie stojącego prostokąta, o ściętych dolnych narożach, bokach wklęsłych i zakończona łukiem wklęsło-wypukłym.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został namalowany przez nieznanego artystę w XVIII wieku i pierwotnie być może znajdował się w innym ołtarzu bocznym, na co wskazuje nieco inny kształt dzieła niż rama w zwieńczeniu. Na obrazie został ukazany św. Walenty – patron chorych na epilepsję, dżumę, podagrę i choroby nerwowe, małżeństw, zakochanych i diecezji przemyskiej. Informacje na temat jego życia pochodzą wyłącznie z legend. Utożsamiano go z rzymskim prezbiterem, który posługiwał przy uwięzionych chrześcijanach, a także z biskupem Terni. Wbrew zakazowi cesarza Klaudiusza II Gockiego miał m.in. błogosławić śluby legionistów rzymskich oraz towarzyszyć męczennikom idącym na śmierć. Został ścięty za odmowę oddania czci pogańskim bogom i pogrzebany w Terni lub przy Via Flamina w Rzymie, gdzie zbudowano poświęconą mu bazylikę. Ukazana scena przedstawia tradycyjny sposób ujęcia w ikonografii tego świętego, w której przedstawiony jest w albie, ornacie i z krucyfiksem oraz palmą męczeństwa w dłoni.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zły, ubytki warstwy malarskiej, zabrudzenie powierzchni.

Streszczenie

Obraz św. Walentego został namalowany przez nieznanego artystę w XVIII wieku i pierwotnie być może znajdował się w innym ołtarzu bocznym, na co wskazuje nieco inny kształt dzieła niż rama w zwieńczeniu ołtarza. Święty Walenty jest patronem chorych na epilepsję, dżumę, podagrę i choroby nerwowe, małżeństw, zakochanych i diecezji przemyskiej.

Bibliografia

Siemionow Aleksy, "Ziemia wadowicka. Monografia turystyczno-krajoznawcza", 1984
Kołtunowska Anna, "Św. Walenty. 1. Życie, 2. Kult" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 20" , Lublin 2014 , s. 161-162
Jagla Jowita, "Św. Walenty. 3. Ikonografia" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 20" , Lublin 2014 , s. 162-163
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Walenty", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-walenty-6

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności