Św. Izydor Oracz

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Podwilk
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Marcina
Kościół
Św. Marcina
Tagi
Bosak Michał Brożek Franciszek Hymka Wacław św. Izydor
Miejsce przechowywania
prezbiterium, nad wejściem do zakrystii
Identyfikator
DZIELO/13838
Kategoria
płaskorzeźba
Dookreślenie zabytku
Płaskorzeźba
Ilość
1
Czas powstania
1767 rok
Fundator
Michał Bosak
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Podwilk
Technika i materiał
stiuk polichromowany, pozłacany
Wymiary podstawowe
szerokość – 150 cm
wysokość – 80 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Płaskorzeźbę wykonali Franciszek Brożek i Wacław Hymka w 1767 roku z fundacji Michała Bosaka.

Opis

Płaskorzeźba ujęta w fantazyjną ramę utworzoną z zawijających się do środka wolut w kształcie litery „C” spiętych palmetami. Pośrodku ukazany św. Izydor Oracz stojący frontalnie w lekkim rozkroku z prawą ręką wspartą o laskę, lewą złożoną na piersi. Twarz szeroka, okolona krótką brodą. Święty ubrany jest w krótkie, czerwone spodnie, sukmanę sięgająca kolan oraz kapelusz, na stopach ma pełne, brązowe buty. Po prawej stronie kompozycji, u stóp świętego klęczący anioł. W tle pejzaż z bryłą kościoła w Podwilku i klęczącą przed nim postacią ukazaną po lewej stronie, natomiast po prawej pług zaprzężony do dwóch wołów, prowadzony przez anioła. Polichromia w odcieniach pastelowych, tunika i kapelusz świętego brązowy, kościół biały nakryty czerwonym dachem. Obramienie polichromii malowane na czerwono, pośrodku złocone, palmety malowane na niebiesko i złocone. Poniżej płaskorzeźby pole w kształcie leżącego prostokąta o wklęsłych narożach z napisem „Labore praeCIpVe pIIs eXpenIs sVbDlicae pLebIs hVIVs / paroChIae s VbViLkensIs haeC saCra aeDes feLICIter / sVrreXIt”.

Zarys problematyki artystycznej

Według tłumaczenia Łukasza Wiatra inskrypcja umieszczona pod płaskorzeźbą brzmi: „Ten święty gmach stanął szczęśliwie dzięki pracy i szczególnie zbożnym pieniężnym darom oddanego ludu tej podwilczańskiej parafii”. Z kolei chronostych ujawnił datę powstania dzieła: 1767 rok, czyli w czasie wybudowania kościoła w Podwilku. Płaskorzeźba ukazuje św. Izydora Oracza, który zmarł w 1130 roku, ale został kanonizowany dopiero w 1622 roku. Święty został ukazany zgodnie z tradycją ikonograficzną, ubrany w strój polski i w towarzystwie aniołów, którzy orzą za niego pole. Scena ta związana jest z legendą, według której święty tak zatapiał się w modlitwie, że zapominał o wykonywanej przez siebie pracy. Wtedy zstępowały z nieba anioły, które orały za niego pole. Umieszczona w tle, po lewej stronie kompozycji świątynia przedstawia miniaturę kościoła w Podwilku.

Streszczenie

Płaskorzeźbę wykonali Franciszek Brożek i Wacław Hymka w 1767 roku z fundacji Michała Bosaka. Dzieło powstało zatem w czasie wystawienia świątyni w Podwilku. Płaskorzeźba ukazuje św. Izydora Oracza, który zmarł w 1130 roku, ale został kanonizowany dopiero w 1622 roku. W omawianym dziele ukazano go zgodnie z tradycją ikonograficzną, ubranego w strój polski i w towarzystwie aniołów, którzy orzą za niego pole. Umieszczona w tle, po lewej stronie kompozycji świątynia przedstawia miniaturę kościoła w Podwilku.

Bibliografia

Wiater Łukasz , "Z dziejów parafii św. Marcina w Podwilku", Podwilk 2017
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
Skorupa Andrzej, "Kościoły polskiej Orawy", Kraków 1997
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Izydor Oracz", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-izydor-oracz-2

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności