Św. Florian

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Myślenice
Miejscowość
Myślenice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny przy wschodniej ścianie południowej kaplicy
Identyfikator
DZIELO/22147
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 110 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Całopostaciowa, ścięta z tyłu figura św. Floriana stojącego na niewysokiej podstawie i zwróconego w trzech czwartych w prawo. Sylwetka świętego jest w C-kształtnym układzie. Pochyloną lekko głowę charakteryzuje pociągła twarz o wyrazistych rysach, półprzymkniętych oczach, długim nosie, zaróżowionych policzkach, nieznacznie rozchylonych ustach i krótkim, ciemnym zaroście. Ciemnobrązowe włosy skręcone w pukle rytmicznie opadają na kark. Święty jest ubrany w srebrzono-złoconą zbroję, przez prawe ramię przewiązana diagonalnie złocona wstęga, spięty na piersiach, złocony płaszcz opada na plecy i ramiona. Na głowie złocona mitra. W prawej, opuszczonej w dół ręce trzyma przechylony cebrzyk z wodą, lewą podtrzymuje złocony sztandar. Przy prawej nodze ma płonący budynek z bramą, krenelażem i oknem.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba najprawdopodobniej powstała w kręgu twórczości Antona Gegenbauera zmarłego w 1773 roku snycerza, uważanego za najwybitniejszego rzeźbiarza w Krakowie w drugiej połowie XVIII wieku. W 1750 roku rozpoczął on studia na wiedeńskiej akademii, a następnie w 1755 roku przybył do Krakowa. Cechy stylowe dzieł Gegenbaurea sytuują go jako przedstawiciela nurtu południowoniemieckiego w rzeźbiarstwie krakowskim. Rzeźbiarz najprawdopodobniej pochodził z miasta Leutkirch w południowowschodniej Badenii-Wirtembergii. Styl artysty jest stosunkowo łatwo rozpoznawalny i znamionuje go wyjątkowa indywidualność. Mariusz Karpowicz w trafny sposób scharakteryzował grupę jego dzieł pisząc, że „postać ludzka prezentuje znaczny stopień odejścia od realizmu – główki małe, ciała wyciągnięte nad miarę o długich, żylastych rękach i nogach, powyginane esowate linie. Autor nie unika brzydoty – przeciwnie, z upodobaniem rzeźbi twarze zdecydowanie brzydkie, wąskie, o wielkich, mięsistych nozdrzach, wyłupiastych, blisko osadzonych oczach i grubych wargach. Ich zadumany smutek jest jednak tak szlachetnego, subtelnego rodzaju, że brzydota tych twarzy wydaje się przystępna, ludzka i sympatyczna przy swych przerysowaniach”. Jak dalej zauważa, podkreślając abstrakcyjność form, jakie przybierają draperie rzeźbionych postaci, „ujawniają się tu najsilniejsze tendencje antyrealistyczne w rzeźbie krakowskiej XVIII w.” Gegenbauer wykonywał głównie drewniane rzeźby, stosując wydłużony kanon proporcji – jak zauważa Anna Dettloff „głowa jest wąska i długa tak, że często zaciera się granica z równie długą szyją”. Osobliwy jest także sposób upozowania, nasuwający skojarzenia z kontrapostem, „w rzeczywistości układ ciała jest […] nienaturalnie komplikowany […] artysta dowolnie wygina ciała figur, całkowicie pomijając rzeczywistość i pracę statyki”. Cechy stylowe rzeźb retabulum św. Józefa, mimo tego, że prezentują mniej zdynamizowany wariant, w sposobie modelowania partii głowy i układu sylwetki wykazują pewne wpływy twórczości warsztatu Antona Gegenbauera.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Flankująca ołtarz boczny św. Józefa w kościele parafialnym w Myślenicach para rzeźb przedstawiających św. Wacława i św. Floriana powstała w drugiej połowie XVIII wieku. Cechy stylowe figur wykazują wpływy twórczości warsztatu Antona Gegenbauera aktywnego w Krakowie w drugiej połowie XVIII wieku.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Florian", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-florian-10

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności