Św. Florian
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, ścięta z tyłu figura św. Floriana stojącego na niewysokiej podstawie i zwróconego w trzech czwartych w prawo. Sylwetka świętego jest w C-kształtnym układzie. Pochyloną lekko głowę charakteryzuje pociągła twarz o wyrazistych rysach, półprzymkniętych oczach, długim nosie, zaróżowionych policzkach, nieznacznie rozchylonych ustach i krótkim, ciemnym zaroście. Ciemnobrązowe włosy skręcone w pukle rytmicznie opadają na kark. Święty jest ubrany w srebrzono-złoconą zbroję, przez prawe ramię przewiązana diagonalnie złocona wstęga, spięty na piersiach, złocony płaszcz opada na plecy i ramiona. Na głowie złocona mitra. W prawej, opuszczonej w dół ręce trzyma przechylony cebrzyk z wodą, lewą podtrzymuje złocony sztandar. Przy prawej nodze ma płonący budynek z bramą, krenelażem i oknem.
Zdjęcie nr 2: Całopostaciowa, ścięta z tyłu figura św. Floriana stojącego na niewysokiej podstawie i zwróconego w trzech czwartych w prawo. Sylwetka świętego jest w C-kształtnym układzie. Pochyloną lekko głowę charakteryzuje pociągła twarz o wyrazistych rysach, półprzymkniętych oczach, długim nosie, zaróżowionych policzkach, nieznacznie rozchylonych ustach i krótkim, ciemnym zaroście. Ciemnobrązowe włosy skręcone w pukle rytmicznie opadają na kark. Święty jest ubrany w srebrzono-złoconą zbroję, przez prawe ramię przewiązana diagonalnie złocona wstęga, spięty na piersiach, złocony płaszcz opada na plecy i ramiona. Na głowie złocona mitra. W prawej, opuszczonej w dół ręce trzyma przechylony cebrzyk z wodą, lewą podtrzymuje złocony sztandar. Przy prawej nodze ma płonący budynek z bramą, krenelażem i oknem.
Zdjęcie nr 3: Całopostaciowa, ścięta z tyłu figura św. Floriana stojącego na niewysokiej podstawie i zwróconego w trzech czwartych w prawo. Sylwetka świętego jest w C-kształtnym układzie. Pochyloną lekko głowę charakteryzuje pociągła twarz o wyrazistych rysach, półprzymkniętych oczach, długim nosie, zaróżowionych policzkach, nieznacznie rozchylonych ustach i krótkim, ciemnym zaroście. Ciemnobrązowe włosy skręcone w pukle rytmicznie opadają na kark. Święty jest ubrany w srebrzono-złoconą zbroję, przez prawe ramię przewiązana diagonalnie złocona wstęga, spięty na piersiach, złocony płaszcz opada na plecy i ramiona. Na głowie złocona mitra. W prawej, opuszczonej w dół ręce trzyma przechylony cebrzyk z wodą, lewą podtrzymuje złocony sztandar. Przy prawej nodze ma płonący budynek z bramą, krenelażem i oknem.

Św. Florian

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Myślenice
Miejscowość
Myślenice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny przy wschodniej ścianie południowej kaplicy
Identyfikator
DZIELO/22147
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 110 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Całopostaciowa, ścięta z tyłu figura św. Floriana stojącego na niewysokiej podstawie i zwróconego w trzech czwartych w prawo. Sylwetka świętego jest w C-kształtnym układzie. Pochyloną lekko głowę charakteryzuje pociągła twarz o wyrazistych rysach, półprzymkniętych oczach, długim nosie, zaróżowionych policzkach, nieznacznie rozchylonych ustach i krótkim, ciemnym zaroście. Ciemnobrązowe włosy skręcone w pukle rytmicznie opadają na kark. Święty jest ubrany w srebrzono-złoconą zbroję, przez prawe ramię przewiązana diagonalnie złocona wstęga, spięty na piersiach, złocony płaszcz opada na plecy i ramiona. Na głowie złocona mitra. W prawej, opuszczonej w dół ręce trzyma przechylony cebrzyk z wodą, lewą podtrzymuje złocony sztandar. Przy prawej nodze ma płonący budynek z bramą, krenelażem i oknem.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba najprawdopodobniej powstała w kręgu twórczości Antona Gegenbauera zmarłego w 1773 roku snycerza, uważanego za najwybitniejszego rzeźbiarza w Krakowie w drugiej połowie XVIII wieku. W 1750 roku rozpoczął on studia na wiedeńskiej akademii, a następnie w 1755 roku przybył do Krakowa. Cechy stylowe dzieł Gegenbaurea sytuują go jako przedstawiciela nurtu południowoniemieckiego w rzeźbiarstwie krakowskim. Rzeźbiarz najprawdopodobniej pochodził z miasta Leutkirch w południowowschodniej Badenii-Wirtembergii. Styl artysty jest stosunkowo łatwo rozpoznawalny i znamionuje go wyjątkowa indywidualność. Mariusz Karpowicz w trafny sposób scharakteryzował grupę jego dzieł pisząc, że „postać ludzka prezentuje znaczny stopień odejścia od realizmu – główki małe, ciała wyciągnięte nad miarę o długich, żylastych rękach i nogach, powyginane esowate linie. Autor nie unika brzydoty – przeciwnie, z upodobaniem rzeźbi twarze zdecydowanie brzydkie, wąskie, o wielkich, mięsistych nozdrzach, wyłupiastych, blisko osadzonych oczach i grubych wargach. Ich zadumany smutek jest jednak tak szlachetnego, subtelnego rodzaju, że brzydota tych twarzy wydaje się przystępna, ludzka i sympatyczna przy swych przerysowaniach”. Jak dalej zauważa, podkreślając abstrakcyjność form, jakie przybierają draperie rzeźbionych postaci, „ujawniają się tu najsilniejsze tendencje antyrealistyczne w rzeźbie krakowskiej XVIII w.” Gegenbauer wykonywał głównie drewniane rzeźby, stosując wydłużony kanon proporcji – jak zauważa Anna Dettloff „głowa jest wąska i długa tak, że często zaciera się granica z równie długą szyją”. Osobliwy jest także sposób upozowania, nasuwający skojarzenia z kontrapostem, „w rzeczywistości układ ciała jest […] nienaturalnie komplikowany […] artysta dowolnie wygina ciała figur, całkowicie pomijając rzeczywistość i pracę statyki”. Cechy stylowe rzeźb retabulum św. Józefa, mimo tego, że prezentują mniej zdynamizowany wariant, w sposobie modelowania partii głowy i układu sylwetki wykazują pewne wpływy twórczości warsztatu Antona Gegenbauera.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Flankująca ołtarz boczny św. Józefa w kościele parafialnym w Myślenicach para rzeźb przedstawiających św. Wacława i św. Floriana powstała w drugiej połowie XVIII wieku. Cechy stylowe figur wykazują wpływy twórczości warsztatu Antona Gegenbauera aktywnego w Krakowie w drugiej połowie XVIII wieku.

Osoby związane z dziełem

Zdjęcie nr 1 dla osoby: Florian św.
Florian św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Na szerokim, ćwierćkolistym, wybrzuszonym cokole wmurowanym w północno-wschodni narożnik kaplicy ustawiona kamienna, całopostaciowa, pełnoplastyczna figura Chrystusa. Jezus stojąc zwrócony w trzech czwartych w prawo jest pochylony do przodu, z rękami skrępowanymi sznurem. Lekko przechyloną w prawo głowę charakteryzuje pociągła twarz o sumarycznie opracowanych rysach, małych oczach, prostym nosie i z krótkim zarostem. Długie, falowane włosy opadają na plecy. Nagą sylwetkę sumarycznie modelowaną w partii bioder przesłania sięgające kolan, lekko fałdowane perizonium związane na lewym boku. Krępujący dłonie sznur w formie szerokiej pętli jest narzucony na ramiona Jezusa. Kolumna w kształcie pojedynczej tralki umieszczonej na czworobocznej podstawie. Na cokole napis ujęty prostokątną ramką o wklęsłych narożach „PATRZ GRZESNIKU CO CIERPIĘ I NA MOIE RANY / NIE BICZUY MIE GRZECHAMI BOM DOSC SKA/TOWANY FONDATOR JAN HOŁUJ 1852”.
rzeźba
Chrystus u słupa
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, pełnoplastyczna figura stojącego w kontrapoście anioła zwróconego na wprost. Owalną twarz o pełnych policzkach i podbródku charakteryzuje zadarty nos i zwrócone ku górze oczy. Półdługie, delikatnie kręcone włosy opadają na ramiona. Anioł prawą rękę składa na piersiach, lewą, zgiętą w łokciu kieruje w lewo. Ubrany jest w długą, srebrzoną szatę spodnią odsłaniającą prawą nogę, silnie drapowaną, o podwianym spodzie oraz krótszą, złoconą szatę wierzchnią o szerokich, sięgających łokci rękawach, przepasaną w talii. Tkanina obficie drapowana w drobne fałdki. Skrzydła złożone.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, pełnoplastyczna figura przedstawia Chrystusa Zmartwychwstałego zwróconego na wprost i stojącego w kontrapoście na czworobocznej, profilowanej podstawie. Owalną twarz charakteryzują delikatne rysy i krótki zarost. Długie, brązowe włosy opadają na ramiona. Nagie ciało Jezusa o uwydatnionej muskulaturze i podkreślonej linii żeber osłania białe perizonium przewiązane na biodrach i spięty na prawym ramieniu obszerny, rozwiany czerwony płaszcz o żółtym podszyciu. Na dłoniach, stopach i prawym boku widoczne ślady ran. Prawa, zgięta i odchylona w bok ręka jest uniesiona w geście błogosławieństwa, lewą Jezus podtrzymuje złocony drzewiec czerwonej chorągwi. Głowę okalają wiązki złotych promieni.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, koszowa, z dostępem od zachodu w postaci jednobiegowych schodów z ażurową dekorowaną stylizowanymi blendami balustradą. Oparty na słupie w formie pnia drzewa, które korzeniami wchodzi w trójstopniową podstawę kosz na planie ściętego ośmioboku. Pola ścianek w formie płycin zamkniętych łukiem półkolistym z motywem fryzu arkadkowego. Przed każdą z płycin, ustawiona na konsolce całopostaciowa figurka jednego z czterech ewangelistów trzymających w dłoniach atrybuty (św. Mateusz z księgą i piórem, św. Łukasz ze zwojem i stylusem, św. Jan z kielichem z wężem, św. Marek z księgą). Podstawę kosza obiega gzyms, podwieszenie ujmują konary w promienistym układzie, pomiędzy którymi są symbole ewangelistów: anioł, wół, orzeł i lew. Parapet w formie wklęsło-wypukłego gzymsu. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujętego ramą oraz parą ażurowych wolut; w polu arkada z płaskorzeźbionym przedstawieniem Chrystusa niosącego krzyż, w szczycie napis IHS ujęty wiązkami promienistej glorii. Baldachim utworzony z palmowych liści. Na podniebiu gołębicą Ducha Świętego w glorii promienistej.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca. Kosz na planie wycinka koła, dołem wypukły ujęty rzeźbioną formą wieńca laurowego. Trzy ścianki kosza zwężające się ku górze, wydzielone czterema stylizowanymi pilastrami dźwigającymi niepełne belkowanie tworzące parapet kosza, wyłamane na ich osi; trzony dekorowane cekinami, dolna cześć spływająca na cokół tworzy płyciny dekorowane rozetami. Pola zdobione płycinami: dwie zewnętrzne z rozetami przyjmującymi kształt krzyża, środkowa z płaskorzeźbionym przedstawieniem Chrystusa Dobrego pasterza na tle krajobrazu. U spodu kosza podwieszenie w formie spłaszczonej półkuli, podzielonej czterema lizenami na trzy pola dekorowane rozetami, zakończone szyszką. Zaplecek w formie prostokąta ujęty wąskimi lizenami, zwieńczony podwieszonymi płaskorzeźbionymi draperiami, spływającymi fragmentami tkaniny na boki. W polu drzwi ujęte ramą dekorowaną skręconą wstęgą. Baldachim na planie analogicznym do kosza, ujęty na całej długości niepełnym belkowaniem, wyłamanym w czterech miejscach, z podwieszonym lambrekinem. Stanowi on podstawę dla rzeźbionej góry, na której szczycie stoi figura Mojżesza z tablicami przykazań. Na podniebiu baldachimu rzeźbiona gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze ciemnoturkusowym, ornamentyka i profile złocone, detale srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, pełnoplastyczna figura stojącego w kontrapoście anioła zwróconego na wprost. Owalną twarz o pełnych policzkach i podbródku charakteryzuje zadarty nos i zwrócone ku górze oczy. Półdługie, delikatnie kręcone włosy opadają na ramiona. Anioł obydwie, zgięte w łokciach ręce kieruje w prawo. Ubrany jest w długą, srebrzoną szatę spodnią odsłaniającą lewą nogę, silnie drapowaną, o podwianym spodzie oraz krótszą, złoconą szatę wierzchnią o szerokich, sięgających łokci rękawach, przepasaną w talii. Tkanina obficie drapowana w drobne fałdki. Skrzydła złożone.
rzeźba
Anioł

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Florian", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-florian-10

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności