Św. Anna Samotrzeć
Zdjęcie nr 1: Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 2: Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 3: Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 4: Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 5: Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 6: Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.
Zdjęcie nr 7: Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.

Św. Anna Samotrzeć

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Małgorzaty i św. Katarzyny
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny, nawa boczna północna (lewa), ściana północna
Identyfikator
DZIELO/23748
Kategoria
płaskorzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII wiek (?)
Fundator
Wiktoria Zemankowa i Zofia Sowińska
Technika i materiał
drewno; cięcie, rzeźbienie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 100 cm
wysokość – 150 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Płaskorzeźba św. Anny Samotrzeć została ufundowana przez Wiktorię Zemankową, cechmistrzynię cechu sukienniczego oraz Zofię Sowińską, radną Kęt. Pierwotnie płaskorzeźba znajdowała się w ołtarzu św. Anny, zaś do 1926 roku w ołtarzu św. Walentego.

Opis

Płaskorzeźba przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Anny Samotrzeć. Ukazana w pozycji siedzącej święta zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną na wprost. Owalną twarz charakteryzują wyraziste, surowe rysy dojrzałej kobiety. Strój św. Anny składa się z sukni, osłaniającego nogi płaszcza zdobionego stylizowaną ornamentyką roślinną oraz osłaniającej głowę chusty związanej na piersiach. Na stopach są sandały. Święta lewą ręką podtrzymuje siedzące na jej kolanach Dzieciątko Jezus zwrócone w trzech czwartych w prawo. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy, włosy są krótkie skręcone. Jezus ubrany jest w długą, przewiązaną w pasie suknię z podwiniętymi rękawami. Prawą rękę wspiera na piersiach, lewą unosi, trzymając w dłoni gałązkę różaną. Po lewej stronie, obok św. Anny stoi Maria ukazana jako kilkunastoletnia dziewczyna. Święta Anna wspiera prawą rękę na prawym ramieniu córki. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo. Owalną twarz charakteryzują młodzieńcze rysy. Ubrana jest w zdobioną ornamentem roślinnym suknię oraz osłaniający nogi, podpięty w pasie płaszcz. Na głowę ma nałożoną opadającą na ramiona chustę, odsłaniającą częściowo włosy. Maria wyciąga ręce w kierunku Dzieciątka Jezus. Na głowach postaci znajdują się zamknięte korony. Odsłonięte partie ciała utrzymane są w bladym odcieniu karnacji. Ubiór oraz atrybuty są złocone. Płaskorzeźba umieszczona jest w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego uskokowym łukiem nadwieszonym, wyłożonej bordowym aksamitem oraz ujętej profilowaną, złoconą ramą.

Zarys problematyki artystycznej

Według tekstów apokryficznych (m.in. „Protoewangelia Jakuba”, „Ewangelia Pseudo-Mateusza”) matką Marii była św. Anna pochodząca z Betlejem, z rodziny kapłańskiej Stolanusa i Emerentiany należących do pokolenia Dawidowego. Jej mężem został, pochodzący z zamożnej rodziny nazaretańskiej, Joachim, którego ród także wywodził się od Dawida. Ich małżeństwo przepełniało całkowite oddanie Bogu, Boskiemu Prawu i bliźnim. Jako małżeństwo bezdzietne, po 20 latach wspólnego życia, pokornie przyjmowali zniesławienie, jakiego doświadczali od społeczności żydowskiej. Brak potomstwa stanowił bowiem wyraz kary Bożej i zhańbienia, Joachimowi np. odmawiano możliwości składania ofiar w świątyni. Postanowił więc opuścić Annę i udać się na pustynię celem czterdziestodniowego postu i modlitwy, Anna natomiast pogrążyła się we wdowiej żałobie. Pogrążonych w gorliwej modlitwie małżonków nawiedził anioł zwiastując im narodziny córki, którą nazwą Marią i która od początku będzie „Bogu oddana i pełna Ducha Świętego”. Według tradycji czterdziestopięcioletnia Anna urodziła Marię 8 września. W 80 dni po narodzeniu dziewczynka została odprowadzona do Świątyni. Po śmierci Joachima Anna miała być jeszcze dwa razy zamężna z Kleofasem (córka Maria Kleofasowa) i Salomasem (córka Maria Salome). Jako wdowa zamieszkała wraz Marią i Józefem. Zmarła w wieku 80 lat i została pochowana obok swego pierwszego męża w Dolinie Jozafata.
Wizerunki św. Anny Samotrzeć z Marią i Dzieciątkiem Jezus pojawiły się na przełomie XIII i XIV wieku w sztuce bizantyńskiej. W kulturze zachodniej ikonografia świętej zaczęła się rozwijać u schyłku średniowiecza w związku ze wzmożonym kultem Matki Boskiej. Z powstających licznie pod wpływem tego zjawiska przedstawień cykli scen życia Marii, wykształcił się szereg typów ikonograficznych św. Anny. Prezentowana płaskorzeźba, mimo iż powstała w epoce baroku, stanowi przykład trwałości motywów średniowiecznych. Prezentuje jeden z czterech podstawowych wariantów przedstawienia św. Anny Samotrzeć, gdzie siedzącej, ukazanej jako matrona świętej, trzymającej na kolanach Dzieciątko Jezus, towarzyszy stojąca obok Maria, przedstawiona jako kilkunastoletnia dziewczyna. Ten typ stanowi próbę podkreślenia „genealogii i hierarchii postaci, przy jednoczesnym dążeniu do większej naturalności, swobody i prawdopodobieństwa układu” oraz relacji między postaciami.
Trzymana przez Dzieciątko gałązka różana stanowi symboliczną zapowiedź jego cierpienia i męki na krzyżu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania bardzo dobry.

Streszczenie

Znajdująca się na jednym z ołtarzy bocznych w kościele parafialnym w Kętach, siedemnastowieczna płaskorzeźba św. Anny Samotrzeć stanowi przykład jednej z kilku wersji ikonograficznych tego przedstawienia, jakie wykształciły się u schyłku średniowiecza. Figura ufundowana została przez kęckie mieszczki.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona zawieszona jest na ścianie, z wejściem w zaplecku. Kosz ambony, na rzucie owalu, artykułują cztery pilastry osadzone na obiegającym jego podstawę cokole, wspierające wyłamujący się ponad nimi gzyms wieńczący. Podwieszenie kosza jest w formie czterech wolutowych kabłąków spiętych spłaszczonym pierścieniem. Zaplecek jest w formie prostokątnej płyciny ujętej parą pilastrów wspierających wyłamujące się ponad nimi belkowanie z wydatnym gzymsem. Zwieńczenie ma formę półkolistego przyczółka. Pola kosza ambony wypełniają płaskorzeźbione przedstawienia trzech świętych Janów. W środkowym znajduje się św. Jan Kanty siedzący przy pulpicie z otwartą księgą, poniżej znajduje się kartusz herbowy, o krawędziach zdobionych ornamentyką akantową, z napisem: „Et lex / clementia / in linqua / eius”, natomiast w medalionie powyżej jest zamknięta księga z siedmioma pieczęciami. Po lewej znajduje się św. Jan Ewangelista, poniżej na kartuszu napis: „Quia verum est testimo/nium eius”, w medalionie zaś klatka. Po prawej jest przedstawienie św. Jana Chrzciciela z kartuszem z napisem: „Et enim / manus Domini / errat /cum / suo” oraz medalionem ze znakiem ręki trzymającej trąbę. Pilastry zdobią motywy kampanulli oraz uskrzydlonych główek anielskich, z których niektóre są na tle konch. Tuż pod gzymsem wieńczącym podwieszona jest girlanda kwiatowa. Belkowanie zaplecka ambony wsparte jest dodatkowo na wolutowych wspornikach, trzony pilastrów zdobią kampanulle. Po środku płyciny zaplecka, nad wejściem znajduje się ujęty akantem kartusz herbowy z napisem: „Docebit vos omnia”. Zwieńczenie ambony zdobią figurki dwóch par aniołków, z czego jedna usytuowana jest na krawędziach przyczółka, druga wypełnia pole tympanonu. Ukazane naprzeciw siebie w pozycjach półleżących, o przeplatających się nogach obuczącz podtrzymują otwartą księgę z napisem: „EVANGELIUM IESU CHRISTI”. Szczyt zwieńczenia jest w formie promienistej glorii z gołębicą Ducha Świętego po środku. Struktura ambony jest pomalowana na biało, podobnie, jak odsłonięte partie ciał aniołków. Detal architektoniczny, ornamnetyka, szaty i skrzydła są złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od strony wewnętrznej klatki schodowej usytuowanej w murze kościoła. Kosz jest na planie ośmioboku z cokołem i podwieszeniem w formie stylizowanego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Po lewej stronie przylega do niego ganek na rzucie czworoboku. Naroża kosza i ganku ujęte są kolumienkami, których trzony w dolnej partii zdobią liście akantu i rozetki, wyżej obiega je para pierścieni, pomiędzy którymi naprzemiennie są kaboszony i rozetki, natomiast górna część jest kanelurowana. Na kompozytowych kapitelach wsparte jest belkowanie parapetu. Zaplecek ambony ujmuje para osadzonych na cokołach kolumienek w dolnej partii zdobionych motywem floralnym, w górnej kanelurowaniem, wpierających wyłamujące się ponad nimi, przerwane belkowanie. Baldachim jest na rzucie ośmioboku. Jego krawędź obiega wyłamujące się na narożach belkowanie. Zwieńczenie ma formę osadzonego na niewysokim cokole stożka o lekko wklęsłych ściankach, nakrytego wklęsło-wypukłym hełmem na rzucie ośmioboku, na którym osadzony jest złocony krzyż o trójlistnych zakończeniach ramion oraz z kręgiem obłoków i wiązkami promieni na ich przecięciu. Płyciny podwieszenia kosza zdobią liście akantu. Na cokole kosza i ganku są girlandy z kwiatami róż, natomiast na fryzie akantowa wić. Ścianki ganku artykułują prostokątne płyciny natomiast kosza – w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Ujęte są profilowaną, złoconą ramą i wypełnione dekoracyjnym motywem wazonu z kompozycją liści akantu o symetrycznym układzie. W polu zaplecka znajduje się płycina w kształcie stojącego prostokąta zamknięta półkolistym łukiem nadwieszonym z górnymi narożnikami zaakcentowanymi przez wklęsłe łuki odcinkowe. Ujęta jest profilowaną, złoconą ramą. Wypełnia ją motyw dekoracyjny złożony z ukazanych na tle krzyżującego się kwiatu lilii i gałązki palmowej, skrzyżowanych kotwicy i krzyża, z sercem gorejącym pośrodku, dodatkowo u dołu kompozycji jest para kwiatów róży, a u góry wstążka. W podniebiu baldachimu znajduje się gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Dolną krawędź baldachimu obiega motyw lambrekinu, belkowanie zdobi ornament kostkowy i wole oczy. Dekorację cokołu zwieńczenia stanowią motywy akantowe, artykułujące naroża akantowe woluty oraz wazony. Natomiast górną część zwieńczenia i hełm zdobią akantowe liście. Struktura ambony utrzymana jest w bieli, czerwieni, błękicie i jasnym różu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, umieszczona jest na filarze, z wejściem od prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą w formie wydzielonych kolumienkami, ażurowych płycin zdobionych w narożu ornamentyką roślinną. Wsparty na ośmiobocznym filarze kosz jest na rzucie ośmioboku. Wydzielone kolumienkami ścianki wypełniają prostokątne płyciny zamknięte łukiem w kształcie rybiego pęcherza, z rzeźbionymi figurami czterech ewangelistów stojących na niewielkich konsolkach. Profilowany parapet ambony zdobi motyw rozetek. Na zaplecku ambony zawieszony jest zegar w drewnianej obudowie. Baldachim na rzucie ośmioboku o krawędziach ujętych fryzem arkadkowym oraz niewielkimi sterczynkami. Zwieńczenie w formie ażurowego pinakla z figurą Jezusa wewnątrz. Struktura ambony pokryta jest ciemnobrązową bejcą, zaś figura utrzymana w odcieniu naturalnego drewna.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Para całopostaciowych, pełnoplastycznych figur przedstawia stojące na niewielkich postumentach anioły zwrócone w trzech czwartych ku wnętrzu zwieńczenia retabulum. Pociągłe twarze o prostokątnym obrysie charakteryzują sumarycznie opracowane rysy z szeroko rozstawionymi, niewielkimi oczami, zarumienione policzki, czubki niewielkich nosów oraz podbródki. Długie, skręcone włosy opadają na plecy. Nagie sylwetki postaci częściowo okrywają złocone, mocno drapowane szaty; anioł po lewej stronie ma osłonięte lewe ramię, a anioł po prawej odkryte ramiona i tors. Na plecach znajdują się duże złocone i srebrzone opuszczone skrzydła. Anioł po lewej stronie retabulum lewą rękę wyciąga nieco do przodu, prawą opuszcza w dół, drugi, po prawej, obydwie ręce wyciąga przed siebie.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Para pełnoplastycznych, całopostaciowych figur przedstawia anioły przyklękające na przerwanym, wolutowym przyczółku zwieńczenia ołtarza. Ich zwrócone niemal w trzech czwartych, młodzieńcze sylwetki są lekko pochylone ku sobie. Owalne, szerokie twarze aniołów charakteryzują pełne, wyraziste, niemal identyczne rysy z dużymi oczami, długimi, prostymi nosami i lekko zarumienionymi policzkami. Ich falowane, brązowe, częściowo przesłaniające uszy włosy łagodnie opadają na plecy. Sylwetki aniołów, charakteryzujące się stosunkowo naturalistycznie opracowaną muskulaturą, okryte są rozwianymi, złoconymi szatami od pasa do kolan u anioła po prawej stronie i częściowo w partii bioder u anioła po lewej. Na plecach mają duże, złocone skrzydła. Anioł po lewej prawą rękę wspiera na piersiach, lewą wyciąga przed siebie, drugi obydwie składa na klatce piersiowej.
rzeźba
Anioł

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Anna Samotrzeć", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-anna-samotrzec-15

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności