Stacje drogi krzyżowej

Dzieje zabytku

Stacje drogi krzyżowej wykonał w 1857 roku Szczepan Sitarski z Zembrzyc. Stacje zawieszono w kaplicy Matki Boskiej Bolesnej, wybudowanej w 1728 roku, której wystrój poświęcony jest tematyce pasyjnej.

Opis

Czternaście stacji drogi krzyżowej. Obrazy w kształcie stojącego prostokąta, umieszczone w drewnianych i profilowanych ramach zamkniętych wklęsło-wypukłym zwieńczeniem z krzyżem i malowaną banderolą z numerem stacji, po bokach dwa małe wazony płomieniste. U spodu w narożach i pośrodku niewielkie cokoliki, po bokach zdobione pojedynczymi wielopłatkowymi kwiatami, a pośrodku krzyżem równoramiennym na niebieskim tle. Kompozycje wielofiguralne, wyraźnie poruszone; umieszczone na tle Jerozolimy z przedstawieniem architektury i krajobrazu. Kolorystyka żywa, jasna, silny światłocień modelujący ciała i szaty. Stacje opisane są kolejnymi numerami, na ostatniej znajduje się sygnatura artysty:
1. „STATIO I.”
2. „STATIO II.”; „SPQR”
3. „STATIO III.”
4. „STATIO IV.”
5. „STATIO V.”
6. „STATIO VI.”
7. „STATIO VII.”
8. „STATIO VIII.”
9. „STATIO IX.”
10. „STATIO X.”
11. „STATIO XI.”; „JESUS NAZARE[NUS] / REX JUDAEORUM”
12. „STATIO XII.”; „JESUS NAZARENUS / REX JUDAEORUM.”
13. „STATIO XIII.”; „JESUS NAZARENUS / REX JUDAEORUM”
14. „STATIO XIV.”; „Pinxit Szczepan Sitarski A(nno) D(omini) 1857. W Zembrzycach.”

Zarys problematyki artystycznej

Stacje drogi krzyżowej stanowią zespół przedstawień upamiętniających przejście Chrystusa z krzyżem ulicami Jerozolimy od pretorium Piłata poprzez Golgotę, aż do złożenia do grobu. Zwyczaj odprawiania drogi krzyżowej praktykowany jest od czasów wypraw krzyżowych i ma nawiązywać do 14 stacji w Jerozolimie. W XVIII wieku ustalono ostateczną ich liczbę i lokalizację. Dziewięć z nich jest poświadczonych przez Ewangelię, natomiast pozostałe są wywnioskowane z innych fragmentów Biblii i tekstów pozabiblijnych. Obrazy wykonane zostały w technice olej na płótnie w 1857 roku przez Szczepana Sitarskiego (ur. 1819 lub 1820 roku, zm. 1885), malarza z Zembrzyc, działającego głównie w drugiej połowie XIX wieku. Niewiele jest znanych dzieł tego artysty, jest m.in. autorem obrazu „Zdjęcie z krzyża” w kościele w Spytkowicach z 1860 roku, obrazu „Ukrzyżowanie” w kościele Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Zembrzycach z 1867 roku i obrazów Matki Boskiej Szkaplerznej i Chrztu Chrystusa w kościele św. Jana Chrzciciela w Nowym Bystrem z lat osiemdziesiątych XIX wieku. Miał też wykonać polichromie w kościele w Trzebuni. Stacje drogi krzyżowej w kościele w Orawce stanowią zatem jak dotąd nieznany, najwcześniejszy przykład twórczości tego malarza. Najbardziej zbliżony stylistycznie do obrazów w Orawce jest obraz „Zdjęcie z krzyża” w kościele w Spytkowicach, wykonany tylko trzy lata później.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, drobne spękania warstwy malarskiej i zabrudzenia.

Streszczenie

Stacje drogi krzyżowej stanowią zespół przedstawień upamiętniających przejście Chrystusa z krzyżem ulicami Jerozolimy od pretorium Piłata poprzez Golgotę, aż do złożenia do grobu. Obrazy wykonane zostały w technice olej na płótnie w 1857 roku przez Szczepana Sitarskiego, malarza z Zembrzyc.

Bibliografia