Sakramentarium

Dzieje zabytku

Sakramentarium powstało pod koniec XVI wieku. Murowana świątynia w Łazanach była wznoszona od 1586 roku. Dokładny czas zakończenia prac nie jest znany. Wiadomo, że 1597 roku trwało jeszcze wznoszenie murów wokół poprzedniego kościoła. W wizytacji biskupiej z 1748 roku zamieszczono informację o wyrytej nad sakramentarium dacie 1594, mówiącej o konsekracji obiektu w tymże roku: „consecrata vero anno 1594to ubi constat ex Inscriptione supra Sacrarium in lapide excavata”.

Opis

Sakramentarium w formie półkoliście zamkniętej niszy w kamiennym obramieniu o architektonicznych formach. Nisza ujęta arkadą ustawioną na cokole dekorowanym rautami. Arkada wypełniona od frontu girlandą oraz trzema kwiatami. W przyłuczach trójkątne pola wypełnione kwiatami. Powyżej fryz z inskrypcją: „ECCE PANIS A(N)GELOR[UM] / FACTUS CIBUS VIATORU(M) / MM”. W zwieńczeniu wolutowo zawinięte odcinki przyczłóka. Pomiędzy nimi drewniana, polichromowana i złocona uskrzydlona główka anielska.

Zarys problematyki artystycznej

Sakramentarium to specjalne pomieszczenie na Najświętszy Sakrament pełniące podobną funkcję co tabernakulum. Sakramentaria najczęściej były umieszczane w prezbiterium, obok ołtarza głównego. Przybierały formę zamykanych nisz ujętych dekoracją o formach architektonicznych. Omawiane sakramentarium posiada cechy renesansowe. Kamienna wnęka została ujęta prostokątną, półkoliście zamkniętą, profilowaną ramą z dekoracją roślinną. We fryzie wykuto majuskułową inskrypcję zaczerpniętą z hymnu eucharystycznego „Lauda Sion”, skomponowanego przez św. Tomasza z Akwinu. Inicjały „MM” umieszczone poniżej być może odnoszą się do osoby Macieja z Mokrska, który był plebanem w Łazanach od 1595 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, pierwotnie sakramentarium było zamykane, obecnie brak drzwiczek.

Streszczenie

Omawiane sakramentarium powstało pod koniec XVI wieku i posiada cechy renesansowe. We fryzie wykuto majuskułową inskrypcję zaczerpniętą z hymnu eucharystycznego „Lauda Sion”, skomponowanego przez św. Tomasza z Akwinu. Inicjały „MM” umieszczone poniżej być może odnoszą się do osoby Macieja z Mokrska, który był plebanem w Łazanach od 1595 roku.

Bibliografia