Portret księdza Wojciecha Purzyckiego

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Zabierzów
Miejscowość
Rudawa
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Krzeszowice
Parafia
Wszystkich Świętych
Tagi
Purzycki Wojciech
Miejsce przechowywania
zakrystia
Identyfikator
DZIELO/06175
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
około 1624 rok
Technika i materiał
technika olejno-temperowa na desce
Wymiary podstawowe
szerokość – 93,5 cm
wysokość – 123 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski, Ewa Rudnicka
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Obraz ufundowany przez księdza Wojciecha Purzyckiego, proboszcza w Rudawie, którego staraniem odnowiono kościół w 1614 roku. Data widniejąca na portrecie jest wtórna, być może dodana w XX wieku, na co zwrócił uwagę Marian Kornecki. Ksiądz Łobczowski, autor monografii świątyni, podał (bez wskazania źródła tej wiadomości), że obraz powstał w 1619 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, z przedstawieniem proboszcza w Rudawie Wojciecha Purzyckiego podtrzymującego kościół, nad którym unosi się w chmurach Trójca Święta. Duchowny jest ukazany w trzech czwartych, w pozycji klęczącej, z głową lekko zwróconą w prawo. Jego twarz jest owalna z głęboko osadzonymi oczami spoglądającymi przed siebie, z zaznaczonymi kośćmi policzkowymi, wydatnym nosem, pełnymi ustami, przykrytymi od góry wąsami. Twarz okala niezbyt długa broda, włosy są krótkie, odsłaniające lewe, duże ucho. Jego lewa jest ręka złożona na piersi, prawa, nieco wysunięta podtrzymuje model kościoła w Rudawie. Fundator ubrany jest w sutannę, białą komżę z opadającymi do kolan, bardzo szeroko rozkloszowanymi rękawami, z ozdobionymi koronką mankietami, zdobiącą także dół komży oraz ciemną pelerynę z kołnierzykiem, spiętą pod szyją i rozchylającą się na boki. Kościół ukazany od strony południowo-zachodniej, o dwuprzęsłowej nawie, z węższym i niższym jednoprzęsłowym prezbiterium, z kwadratową kruchtą od południa i wieżą-dzwonnicą od zachodu, z dwuspadowymi dachami ujętymi sterczynowymi szczytami i wieżyczką na sygnaturkę. Nad kościołem przedstawiona Trójca Święta otoczona promienistą glorią. Od ust fundatora wijący się ku górze i na lewo napis: „DILEXI DECOREM DOMUS DEI NEPERDAS CUM IMPUS DEUS ANIMAM MEAM” (Umiłowałem piękno domu Bożego, nie gub z bezbożnymi duszy mojej Panie). W lewym dolnym narożniku obrazu tarcza z godłem herbu Pomian i syglami w polu „A[albertus] P[urzycki] / P[arochus] R[udaviensis]”. Pod tarczą data „1624”. Tło jednolite, ciemne, zdecydowanie jaśniejsze wokół postaci fundatora i modelu kościoła. Rama obrazu profilowana, złocona, nowsza.

Zarys problematyki artystycznej

Portret ukazuje zasłużonego proboszcza parafii w Rudawie Wojciecha Purzyckiego. Należy do nielicznych tego rodzaju dzieł z pierwszej połowy XVII wieku, w których ukazano proboszcza z modelem remontowanego przezeń kościoła, choć portrety samych proboszczów zachowały się w kilku małopolskich świątyniach (Zalas, Polanka Wielka, Rychwałd). Ujęcie z modelem kościoła dotychczas było zarezerwowane dla najznamienitszych fundatorów, nierzadko świętych. Wobec bardzo słabo rozpoznanego w dotychczasowych badaniach krakowskiego środowiska artystycznego trudno pokusić się o atrybucję dzieła.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Obraz częściowo przemalowany, deska pęknięta, spękania i liczne ubytki warstwy malarskiej, powierzchnia obrazu jest zabrudzona i wymaga odczyszczenia oraz uzupełnienia warstwy malarskiej.

Literatura

Rudnica Ewa, Inwentarz kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Rudawie, praca licencjacka napisana w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie pod kierunkiem dr. Józefa Skrabskiego, Kraków 2011.

Streszczenie

Portret księdza Wojciecha Purzyckiego, proboszcza w Rudawie, z około 1624 roku. Jest to cenny zabytek malarstwa polskiego ze względu na precyzyjną datę powstania i widok kościoła, niezwykle ważny przekaz ikonograficzny zabytkowej świątyni.

Bibliografia

Ziarkowski Dominik, "Kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Rudawie", Kraków 2013
Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian , "Sztuka Ziemi Krakowskiej", Kraków 1982
Łobczowski Józef, "Rudawa. Kościół, probostwo, parafia", Kraków 1916
Samek Jan, "Nawrót do gotyku w sztuce Krakowa pierwszej połowy XVII wieku" , „Folia Historiae Artium” , s. 71-127

Jak cytować?

Józef Skrabski, Ewa Rudnicka, "Portret księdza Wojciecha Purzyckiego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/portret-ksiedza-wojciecha-purzyckiego

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności