Pieta
Zdjęcie nr 1: Obraz ma kształt stojącego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w nową, szeroką ramę zdobioną pasem ornamentu składającego się z liści i kwiatów, zamkniętego złoconymi profilami. Na rewersie obrazu ukazano Pietę. W centrum kompozycji widoczna jest siedząca u podnóża krzyża Matka Boska ze zmarłym Chrystusem na kolanach. Maria, patrząc lekko w dół, tuli twarz do głowy syna. Po jej rumianych policzkach spływają łzy. Twarz ma małą, okrągłą, z głęboko osadzonymi oczami, prostym nosem i niewielkimi ustami. Lewą ręką obejmuje Chrystusa w talii, prawą podtrzymuje jego prawą rękę. Odziana jest w jasnobrązową, związaną sznurem w talii suknię i granatowy, lamowany złotem płaszcz z białą podszewką. Na głowie ma półprzejrzysty welon i brązową, opadającą na ramiona chustę. Spod sukni widać fragmenty czarnych butów. Na opadającej głowie Chrystusa widoczne są stróżki krwi. Martwy Jezus ma spuchnięte, zamknięte oczy i sine usta. Twarz okala krótka broda oraz opadające na plecy, brązowe, falowane włosy. Muskularny tors zwrócony jest do widza. Jego biodra przepasuje białe perizonium. Na jego dłoniach i stopach widać ślady krwi i rany po gwoździach. Prawą rękę Chrystusa podtrzymuje Maria, lewa opada swobodnie w dół. Skrzyżowane nogi ugięte są w kolanach, lewa stopa jest wysunięta przed prawą. Głowy obu postaci otaczają jasnożółte nimby. W tle, o niskiej linii horyzontu, widoczny jest górzysty krajobraz i zachmurzone niebo, zapowiadające nadchodzący zmierzch. Z lewej strony przy krawędzi obrazu na ziemi leży skrwawiona korona cierniowa.
Zdjęcie nr 2: Obraz ma kształt stojącego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w nową, szeroką ramę zdobioną pasem ornamentu składającego się z liści i kwiatów, zamkniętego złoconymi profilami. Na rewersie obrazu ukazano Pietę. W centrum kompozycji widoczna jest siedząca u podnóża krzyża Matka Boska ze zmarłym Chrystusem na kolanach. Maria, patrząc lekko w dół, tuli twarz do głowy syna. Po jej rumianych policzkach spływają łzy. Twarz ma małą, okrągłą, z głęboko osadzonymi oczami, prostym nosem i niewielkimi ustami. Lewą ręką obejmuje Chrystusa w talii, prawą podtrzymuje jego prawą rękę. Odziana jest w jasnobrązową, związaną sznurem w talii suknię i granatowy, lamowany złotem płaszcz z białą podszewką. Na głowie ma półprzejrzysty welon i brązową, opadającą na ramiona chustę. Spod sukni widać fragmenty czarnych butów. Na opadającej głowie Chrystusa widoczne są stróżki krwi. Martwy Jezus ma spuchnięte, zamknięte oczy i sine usta. Twarz okala krótka broda oraz opadające na plecy, brązowe, falowane włosy. Muskularny tors zwrócony jest do widza. Jego biodra przepasuje białe perizonium. Na jego dłoniach i stopach widać ślady krwi i rany po gwoździach. Prawą rękę Chrystusa podtrzymuje Maria, lewa opada swobodnie w dół. Skrzyżowane nogi ugięte są w kolanach, lewa stopa jest wysunięta przed prawą. Głowy obu postaci otaczają jasnożółte nimby. W tle, o niskiej linii horyzontu, widoczny jest górzysty krajobraz i zachmurzone niebo, zapowiadające nadchodzący zmierzch. Z lewej strony przy krawędzi obrazu na ziemi leży skrwawiona korona cierniowa.
Zdjęcie nr 3: Obraz ma kształt stojącego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w nową, szeroką ramę zdobioną pasem ornamentu składającego się z liści i kwiatów, zamkniętego złoconymi profilami. Na rewersie obrazu ukazano Pietę. W centrum kompozycji widoczna jest siedząca u podnóża krzyża Matka Boska ze zmarłym Chrystusem na kolanach. Maria, patrząc lekko w dół, tuli twarz do głowy syna. Po jej rumianych policzkach spływają łzy. Twarz ma małą, okrągłą, z głęboko osadzonymi oczami, prostym nosem i niewielkimi ustami. Lewą ręką obejmuje Chrystusa w talii, prawą podtrzymuje jego prawą rękę. Odziana jest w jasnobrązową, związaną sznurem w talii suknię i granatowy, lamowany złotem płaszcz z białą podszewką. Na głowie ma półprzejrzysty welon i brązową, opadającą na ramiona chustę. Spod sukni widać fragmenty czarnych butów. Na opadającej głowie Chrystusa widoczne są stróżki krwi. Martwy Jezus ma spuchnięte, zamknięte oczy i sine usta. Twarz okala krótka broda oraz opadające na plecy, brązowe, falowane włosy. Muskularny tors zwrócony jest do widza. Jego biodra przepasuje białe perizonium. Na jego dłoniach i stopach widać ślady krwi i rany po gwoździach. Prawą rękę Chrystusa podtrzymuje Maria, lewa opada swobodnie w dół. Skrzyżowane nogi ugięte są w kolanach, lewa stopa jest wysunięta przed prawą. Głowy obu postaci otaczają jasnożółte nimby. W tle, o niskiej linii horyzontu, widoczny jest górzysty krajobraz i zachmurzone niebo, zapowiadające nadchodzący zmierzch. Z lewej strony przy krawędzi obrazu na ziemi leży skrwawiona korona cierniowa.
Zdjęcie nr 4: Obraz ma kształt stojącego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w nową, szeroką ramę zdobioną pasem ornamentu składającego się z liści i kwiatów, zamkniętego złoconymi profilami. Na rewersie obrazu ukazano Pietę. W centrum kompozycji widoczna jest siedząca u podnóża krzyża Matka Boska ze zmarłym Chrystusem na kolanach. Maria, patrząc lekko w dół, tuli twarz do głowy syna. Po jej rumianych policzkach spływają łzy. Twarz ma małą, okrągłą, z głęboko osadzonymi oczami, prostym nosem i niewielkimi ustami. Lewą ręką obejmuje Chrystusa w talii, prawą podtrzymuje jego prawą rękę. Odziana jest w jasnobrązową, związaną sznurem w talii suknię i granatowy, lamowany złotem płaszcz z białą podszewką. Na głowie ma półprzejrzysty welon i brązową, opadającą na ramiona chustę. Spod sukni widać fragmenty czarnych butów. Na opadającej głowie Chrystusa widoczne są stróżki krwi. Martwy Jezus ma spuchnięte, zamknięte oczy i sine usta. Twarz okala krótka broda oraz opadające na plecy, brązowe, falowane włosy. Muskularny tors zwrócony jest do widza. Jego biodra przepasuje białe perizonium. Na jego dłoniach i stopach widać ślady krwi i rany po gwoździach. Prawą rękę Chrystusa podtrzymuje Maria, lewa opada swobodnie w dół. Skrzyżowane nogi ugięte są w kolanach, lewa stopa jest wysunięta przed prawą. Głowy obu postaci otaczają jasnożółte nimby. W tle, o niskiej linii horyzontu, widoczny jest górzysty krajobraz i zachmurzone niebo, zapowiadające nadchodzący zmierzch. Z lewej strony przy krawędzi obrazu na ziemi leży skrwawiona korona cierniowa.
Zdjęcie nr 5: Obraz ma kształt stojącego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w nową, szeroką ramę zdobioną pasem ornamentu składającego się z liści i kwiatów, zamkniętego złoconymi profilami. Na rewersie obrazu ukazano Pietę. W centrum kompozycji widoczna jest siedząca u podnóża krzyża Matka Boska ze zmarłym Chrystusem na kolanach. Maria, patrząc lekko w dół, tuli twarz do głowy syna. Po jej rumianych policzkach spływają łzy. Twarz ma małą, okrągłą, z głęboko osadzonymi oczami, prostym nosem i niewielkimi ustami. Lewą ręką obejmuje Chrystusa w talii, prawą podtrzymuje jego prawą rękę. Odziana jest w jasnobrązową, związaną sznurem w talii suknię i granatowy, lamowany złotem płaszcz z białą podszewką. Na głowie ma półprzejrzysty welon i brązową, opadającą na ramiona chustę. Spod sukni widać fragmenty czarnych butów. Na opadającej głowie Chrystusa widoczne są stróżki krwi. Martwy Jezus ma spuchnięte, zamknięte oczy i sine usta. Twarz okala krótka broda oraz opadające na plecy, brązowe, falowane włosy. Muskularny tors zwrócony jest do widza. Jego biodra przepasuje białe perizonium. Na jego dłoniach i stopach widać ślady krwi i rany po gwoździach. Prawą rękę Chrystusa podtrzymuje Maria, lewa opada swobodnie w dół. Skrzyżowane nogi ugięte są w kolanach, lewa stopa jest wysunięta przed prawą. Głowy obu postaci otaczają jasnożółte nimby. W tle, o niskiej linii horyzontu, widoczny jest górzysty krajobraz i zachmurzone niebo, zapowiadające nadchodzący zmierzch. Z lewej strony przy krawędzi obrazu na ziemi leży skrwawiona korona cierniowa.

Pieta

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Osiek
Miejscowość
Głębowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Matki Boskiej Szkaplerznej
Miejsce przechowywania
kościół, ściana północna łuku tęczowego
Identyfikator
DZIELO/13290
Kategoria
obraz
Dookreślenie zabytku
Odwrocie obrazu Matki Boskiej Szkaplerznej
Ilość
1
Czas powstania
około 1654 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
olej na desce, drewno srebrzone, złocone, ryte
Wymiary podstawowe
szerokość – 95 cm
wysokość – 112 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 82 cm
Autor noty katalogowej
Ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Dwustronnie malowany obraz Matki Boskiej Szkaplerznej powstał zapewne po 1654 roku, kiedy to w kościele w Głębowicach zaprowadzono Bractwo Szkaplerza Świętego, zatwierdzone przez biskupa krakowskiego Piotra Gębickiego (1642-1657). Uposażenie Bractwu zapewnił właściciel Głębowic Jan Pisarzowski herbu Starykoń (zm. 1652). Wizerunek przeznaczony był najpierw do feretronu, później stanowił ozdobę siedemnastowiecznego ołtarza brackiego. Nastawę zastąpiono nową, późnobarokową z pierwszej ćwierci XVIII wieku. W niej obraz był już zamontowany na stałe. W wyniku przekształceń wyposażenia kościoła po reformie liturgicznej Soboru Watykańskiego II w latach siedemdziesiątych XX wieku ołtarz został zniesiony, a wizerunek zawieszono w nowej ramie na północnej ścianie łuku tęczowego. Na co dzień strona z przedstawieniem Piety nie jest widoczna. Sam wygląd ołtarza z obrazem znany jest ze zdjęć archiwalnych.

Opis

Obraz ma kształt stojącego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w nową, szeroką ramę zdobioną pasem ornamentu składającego się z liści i kwiatów, zamkniętego złoconymi profilami. Na rewersie obrazu ukazano Pietę. W centrum kompozycji widoczna jest siedząca u podnóża krzyża Matka Boska ze zmarłym Chrystusem na kolanach. Maria, patrząc lekko w dół, tuli twarz do głowy syna. Po jej rumianych policzkach spływają łzy. Twarz ma małą, okrągłą, z głęboko osadzonymi oczami, prostym nosem i niewielkimi ustami. Lewą ręką obejmuje Chrystusa w talii, prawą podtrzymuje jego prawą rękę. Odziana jest w jasnobrązową, związaną sznurem w talii suknię i granatowy, lamowany złotem płaszcz z białą podszewką. Na głowie ma półprzejrzysty welon i brązową, opadającą na ramiona chustę. Spod sukni widać fragmenty czarnych butów. Na opadającej głowie Chrystusa widoczne są stróżki krwi. Martwy Jezus ma spuchnięte, zamknięte oczy i sine usta. Twarz okala krótka broda oraz opadające na plecy, brązowe, falowane włosy. Muskularny tors zwrócony jest do widza. Jego biodra przepasuje białe perizonium. Na jego dłoniach i stopach widać ślady krwi i rany po gwoździach. Prawą rękę Chrystusa podtrzymuje Maria, lewa opada swobodnie w dół. Skrzyżowane nogi ugięte są w kolanach, lewa stopa jest wysunięta przed prawą. Głowy obu postaci otaczają jasnożółte nimby. W tle, o niskiej linii horyzontu, widoczny jest górzysty krajobraz i zachmurzone niebo, zapowiadające nadchodzący zmierzch. Z lewej strony przy krawędzi obrazu na ziemi leży skrwawiona korona cierniowa.

Zarys problematyki artystycznej

W relacji ewangelistów ciało Jezusa z krzyża zdjęli a następnie złożyli do grobu Józef z Arymatei i Nikodem (por. Mt 27, 57-60; Mk 15, 42-46; Łk 23, 50-53; J 19, 38-42). Obydwaj, podobnie jak Maria, św. Jan Ewangelista i św. Maria Magdalena oraz osoby towarzyszące zostali wprowadzeni do scen związanych ze zdjęciem z krzyża, opłakiwaniem i złożeniem do grobu. Na powszechne przekonanie wiernych o tym, iż Maria, Matka Jezusa współcierpiąc z Synem, opłakiwała go na Kalwarii, wpłynęły liczne teksty apokryficzne i teologiczno-liturgiczne, co zaowocowało wyodrębnieniem we wczesnym średniowieczu z wielopostaciowych przedstawień tematu Piety, Bolejącej Matki trzymającej na kolanach martwe ciało Chrystusa. W epoce nowożytnej temat ten znalazł swoją realizację przede wszystkim jako ilustracja XIII stacji drogi krzyżowej – Zdjęcie z krzyża. Na uwagę w przedstawieniu głębowickim zasługuje charakterystyczny, stosunkowo sztywny układ prawie że siedzącego na kolanach Matki Chrystusa, którego genezy należy upatrywać w średniowiecznych tzw. pietach schodkowych, najlepiej reprezentowanych przez Pietę z Libiąża z około 1370 roku (Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. Śr. 4).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 462;
Lexikon der christlichen Ikonographie, Bd. 3, Allgemeine Ikonographie L-R, Hrgs. W. Braunfels et al., Rom-Freiburg-Basel-Vien 1994, kol. 197;
M. Kochanowska-Reiche, Mistyczne średniowiecze, Warszawa 2003, s. 31, il. 7;
Sz. Tracz, Bractwa religijne w dekanacie żywieckim (1598-1772), Kraków 2005;
A. Paciorek, A. Kramiszewska, Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa według św. Mateusza z komentarzem teologiczno-biblijnym i ikonograficznym, Lublin 2007, s. 178;


Streszczenie

Wizerunek Piety zdobi rewers brackiego obrazu z przedstawieniem Matki Boskiej Szkaplerznej. Przedstawienie oparte o tradycyjną ikonografię tego wydarzenia powstało przed rokiem 1654, kiedy powstało bractwo Szkaplerza Świętego w Głębowicach.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie stojącego prostokąta wsparte na wysuniętym do przodu gzymsie, obwiedzione profilowanym obramieniem, zwieńczone krenelażem wypełnionym ślepym maswerkowaniem i rozetkami. W polu płyty, nad tablicą inskrypcyjną tarcza z godłem herbu Łabędź, labrami, koroną i klejnotem. Poniżej inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) | Tu spoczywa / Teodor ze Skrzynna Dunin / zmarły 13go czerwca 1853 / w 38mym roku życia swego / pozostały brat prosi / o wstawienie | / do Boga / za Jego duszę”
płyta nagrobna
Epitafium Teodora ze Skrzynna Dunina
Zdjęcie nr 1: Grupa na tęczy składa się z na wpół ludowo rzeźbionego centralnie krucyfiksu z martwym Chrystusem, po bokach którego stoi pełnorzeźbiona Matka Boska Bolesna i św. Jan Ewangelista. Zbawiciel do krzyża został przymocowany trzema gwoździami. Jezus został ukazany jako martwy z zamkniętymi oczami i głową opadającą na piersi. Jego postać jest wysmukła z nienaturalnie potraktowaną muskulaturą korpusu. Ciało jest wychudzone o zapadłej klatce piersiowej z podkreśloną linią żeber i mostkiem. Z prawej strony widoczny jest przebity bok. Nieznacznie rozchylone nogi są sztywne w kolanach. Prawa stopa założona jest na lewą. Pociągła twarz Chrystusa została miękko opracowana bez szczególnej dbałości o szczegóły anatomiczne. Chrystus ma zamknięte oczy, prosty nos oraz lekko otwarte usta otoczone ciemnobrązowym zarostem, przechodzącym w brodę nieznacznie rozdwojoną na końcu. Jego ciemnobrązowe włosy z lekkim puklowaniem opadają pasmem z prawej strony na ramię, a z lewej na kark, odsłaniając wydatną małżowinę lewego ucha. Chrystus ma na głowie srebrzoną laserunkowo, cierniową koronę, spod której na czoło spływają krople krwi. Krew widoczna jest również na jego rękach, torsie i nogach. Charakterystycznie rzeźbione są nieproporcjonalnie duże dłonie o dwóch zgiętych palcach. Biodra Zbawiciela przepasane są złoconym, krótkim perizonium w formie chusty zawiązanej na duży węzeł z festonem opadającym wzdłuż prawego boku. Ponad głową Chrystusa zawieszony jest titulus w formie tabliczki o faliście wycinanych brzegach ze złotym napisem: „INRI”. Stojąca na lekkim wzgórku Matka Boska Bolesna ukazana została w ujęciu trzy czwarte w lewo w nieznacznym kontrapoście. Zgięte w łokciach ręce o nieproporcjonalnie dużych dłoniach ma skrzyżowane na piersi. Maria ma podłużną twarz pozbawioną cech szczególnych. Jej głowę osłania złocona chusta opadająca na ramiona, spod której widoczne są pasma brązowych włosów. Ubrana jest w długą, ciemnoochrową suknię, malowaną laserunkiem, przepasaną w tali oraz płaszcz narzucony na ramiona. Spod sukni widać czubki stóp. Święty Jan Ewangelista został zwrócony trzy czwarte w prawo w lekkim kontrapoście. Stojąc na niewielkim wzgórku, trzyma na wysokości brzucha splecione nieproporcjonalnie duże dłonie. Święty ma pociągłą twarz okoloną półdługimi, mocno kręconymi włosami, których pasma z lewej strony odsłaniają wydatną małżowinę uszną. Bardzo mocno zaakcentowano jego krtań. Apostoł ubrany jest w długą tunikę z charakterystycznym kołnierzykiem, malowaną laserunkiem na ciemnooliwkowo oraz złocony płaszcz narzucony na lewe ramię, którego połę zdaje się przyciskać do pasa prawą ręką. Spod tuniki widoczne są czubki stóp. Na zachowanym fragmencie oryginalnej belki tęczowej widnieje czerwona inskrypcja: „[...]IT ET IN HONOREN SANCTE MARIE / MAGDALE”.
rzeźba
Grupa Ukrzyżowania
Zdjęcie nr 1: Feretron uzyskał formę dwuczęściowej konstrukcji. Górną tworzy wydłużone, owalne obramienie z ażurowej wici akantowo-roślinnej, dekorowanej przy szczycie wydatną rozetą, przechodzące w ścięty po bokach postument, zdobiony na środku z jednej strony płaskorzeźbioną, uskrzydloną główką aniołka, a z drugiej trupią czaszką, którym towarzyszy wić roślinna. Obramienie przymocowane jest do brązowej podstawy w kształcie leżącego graniastosłupa przeprutego dwoma kwadratowymi otworami przeznaczonymi na zakładanie drążków procesyjnych. Obramienie ujmuje pełnoplastyczną rzeźbę dwustronną z przedstawieniem stojącej w lekkim kontrapoście Matki Boskiej w złotej, zamkniętej koronie na głowie. Na wysokości ramion otacza ją promienista mandorla. Na awersie Madonna na wysokości piersi ma złożone ręce do modlitwy. Jej twarz o jasnej karnacji jest pociągła. Ma prosty, wydatny nos i wąskie usta. Spod korony spływają dwa pasma brązowych włosów, układających się na ramionach okrytych złotym płaszczem. Jego poły równolegle wzdłuż postaci opadają ku ziemi, odsłaniając długą, czerwoną tunikę lamowaną pod szyją i przy rękawach złotą taśmą. Z kolei na rewersie Maria prawą rękę ma przyłożoną do piersi, a w lewej, wyciągniętej przed siebie, trzymała niezachowane berło. Także tu Madonna ma mocno pociągłą twarz o prostym nosie i wąskich ustach. Spływające spod korony brązowe włosy układają się na jej ramionach. Ubrana jest w złoty płaszcz, którego poły opadają wzdłuż jej postaci, odkrywając złoty gorset i sięgającą kolan spódnicę, pod którą widoczna jest długa, złota tunika.
feretron
Feretron z przedstawieniem Matki Boskiej
Zdjęcie nr 1: Pole obrazowe feretronu uzyskało kształt owalu ujętego w złoconą, ażurową ramę skomponowaną z liści akantu. Całość obramienia wieńczy zamknięta, korona z krzyżykiem na globie, wypełniona purpurą z obręczą naśladującą kameryzację. Na awersie w polu obrazowym feretronu przedstawiono Chrystusa Bolesnego w typie Ecce Homo. Postać ukazana została w półpostaci z głową lekko przechyloną w prawą stronę. Chrystus ma ręce związane w nadgarstkach. W prawej ręce trzyma trzcinę. Zarówno twarz, jak i tors otrzymały jasną karnację. Jego umęczone oblicze charakteryzuje prosty nos, szeroko otwarte oczy oraz wydatne, czerwone usta. Głowę okalają jasnobrązowe włosy, odsłaniające lewe ucho, które puklami opadają na ramiona. Wokół twarzy widoczny jest krótki zarost przechodzący w charakterystycznie zawiniętą podwójnie brodę. Na głowie ma małą koronę cierniową, spod której ciekną strużki krwi, widoczne na czole, skroniach, włosach, torsie i rękach. Chrystus na ramionach ma narzucony purpurowy płaszcz zakrywający prawe ramię, którego obie poły są zawinięte na wysokości skrępowanych dłoni. Jego postać otaczają delikatnie zaznaczone jasne promienie widoczne na jasnoniebieskim tle całego przedstawienia. Na rewersie pola obrazowego feretronu namalowano wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Madonna została ukazana frontalnie w półpostaci. Prawą ręką wskazuje na trzymane na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. Jej podłużną twarz o ciemnej karnacji charakteryzuje wydatny, prosty nos, migdałowe oczy, mięsiste usta oraz dwa równoległe cięcia widoczne na prawym policzku. Na głowie ma ciemnoniebieski maforion podbity czerwienią i lamowany ciemnoochrową taśmą, odsłaniający fragment szkarłatnej sukni na piersi oraz prawy jej rękaw. Pod szyją namalowano potrójny sznur pereł z zawieszonym na nim srebrnym krzyżykiem. Maria ma na głowie wysoką koronę o obłych sterczynach, dekorowaną imitacją pereł oraz kamieni szlachetnych. Dzieciątko zostało ujęte w trzech trzecich, z głową zwróconą w prawą stronę. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej natomiast trzyma gruby kodeks Ewangelii w szkarłatnej okładce. Mały Jezus ma owalną twarz o ciemnej karnacji. Widoczny jest wydatny nos i usta oraz szeroko otwarte oczy. Ma na sobie szkarłatnoczerwoną tunikę zdobioną srebrnymi rozetkami i lamowaną ciemnoochrową grubą taśmą. Głowę Chrystusa wieńczy wysoka korona, kształtem i dekoracją zbliżona do korony Madonny. Głowy postaci otaczają złocistoochrowe nimby, poszerzone o czerwonożółty otok ze złotymi gwiazdami oraz dodatkowo malowane jasne promienie widoczne na jasnoniebieskim tle obrazu.
feretron
Feretron dwustronny z Ecce Homo i Matką Boską Częstochowską
Zdjęcie nr 1: Pole obrazowe feretronu uzyskało kształt nieregularny. Ujmuje je wklęsło-wypukła profilowana rama, otoczona spływami wolutowymi oraz motywami rocaille. Niski, fazowany postument do którego przymocowano górną cześć feletronu przepruto dwoma kwadratowymi otworami umożliwiającymi włożenie drążków do noszenia. Na awersie feretronu w polu obrazowym ukazano w ujęciu en trois quarts pokutującą świętą Marię Magdalenę ujętą w pozycji półsiedzącej przed grotą. Święta lewą nogę wspiera na kamiennym stopniu. Ma głowę uniesioną w stronę nieba. Prawą rękę wspiera na piersi, w lewej zaś trzyma drewniany krucyfiks oparty o otwartą księgę. Księga spoczywa na skalnej półce. Pod nią widoczna jest zwisająca włosienica, a przed nią leży trupia czaszka. Maria Magdalen ma jasną karnację, duże, zalane łzami oczy, wydatny nos i pełne, rumiane policzki oraz niskie czoło. Głowę otaczają długie, jasnobrązowe włosy rozczesane na środku głowy i opadające do połowy ramion oraz promienisty nimb. Postać odziana jest w sięgającą ziemi niebieską suknię przepasaną cienką, złotą taśmą, z długimi rękawami podwiniętymi do łokci. Przez lewe ramię ma przerzucony jasno różowy płaszcz, którego poła opada za nią. Na kamiennym stopniu, o który nogą wspiera się święta, stoi kulista waza, a obok niej leży dyscyplina. Skały groty porośnięte są trawą. Za Marią Magdaleną na tle wstającej jutrzenki rozpościera się pejzaż z widocznym fragmentem wzgórza oraz drzewem. Na rewersie feretronu w polu obrazowym przedstawiono pokutującą św. Rozalię. Pokutnica została ukazana w 2/3 postaci w ujęciu en trois quart, siedząc przy wejściu do groty. Święta na wysokości piersi ma ręce złożone do modlitwy. O jej lewe ramię oparty jest drewniany krucyfiks. Rozalię charakteryzuje owalna twarz z rumianymi policzkami, prosty, wydatny nos, pełne usta i oczy zwrócone ku górze. Na głowie ma różany wianek spod którego na ramiona opadają długie jasnobrązowe włosy. Ubrana jest w jasnofioletową suknię z długimi rękawami, w partii dekoltu obszytą wąską, złotą taśmą. Na ramionach ma narzucony zielony płaszcz, podbity jasną ochrą, którego wywinięta poła prawie w większości okrywa jej postać. Pod prawym łokciem widoczna jest leżąca na skalnej półce otwarta księga, przed którą leży trupia czaszka. Za Rozalią rozpościera się górzysty pejzaż z motywem niebiesko różowego nieba. U spodu skalnej półki, na której leży księga i czaszka, tuż przy ramie obrazu, widoczny jest napis: „S. Rozalia R:P: 1862.”
feretron
Feletron dwustronny ze św. Marią Magdaleną i św. Rozalią
Zdjęcie nr 1: Pole obrazowe feretronu uzyskało kształt nieregularny. Ujmuje je rzeźbiona, wklęsło-wypukła profilowana rama, otoczona spływami wolutowymi oraz motywami rocaille. Niski, fazowany postument, do którego przymocowano górną część feretronu, przepruto dwoma kwadratowymi otworami umożliwiającymi włożenie drążków do noszenia. Na awersie feretronu w polu obrazowym przedstawiono Matkę Boską z Dzieciątkiem. Maria została ukazana frontalnie, w półpostaci. Na lewym ramieniu trzyma Dzieciątko, któremu prawą ręką podaje jabłko. Madonna ma jasną karnację z rumianymi policzkami. Jej twarz charakteryzuje wydatny, prosty nos, duże, ciemne oczy oraz wyraziste usta. Na głowie ma ciemnogranatowy maforion podbity zielenią, lamowany złotą taśmą dekorowaną naśladownictwem kameryzacji. Spod maforionu wokół głowy widać białą chustę. Maforion jest spięty pod szyją złotą fibulą w kształcie stylizowanego kwiatu. Okrywa on ramiona Marii odsłaniając jednocześnie na piersi i pod prawą ręką fragmenty fioletowej sukni spodniej, także lamowanej złotą taśmą z imitacją kameryzacji. Na prawym ramieniu maforion ozdobiony jest złotą, ośmioramienną gwiazdą w otoku. Matka Boska ma na lekko pochylonej w lewo głowie złotą, zamkniętą koronę, zwieńczoną globem z krzyżykiem. Obręcz i pałąki korony zdobione są malowanymi kamieniami szlachetnymi. Siedzący na lewym ramieniu mały Jezus ujęty został w trzech czwartych. W lewej ręce trzyma kodeks Ewangelii, a prawą sięga po jabłko trzymane przez Matkę w prawej ręce. Dzieciątko o rumianych policzkach ma jasną karnację. Jego twarz jest owalna. Charakteryzują ją duże, ciemne oczy, wydatny nos i czerwone usta. Na głowie ma krótkie, brązowe włosy z charakterystycznymi lokami i kosmykiem wychylającym się spod korony na czole. Mały Jezus ubrany jest w lamowaną złotą taśmą z imitacją kameryzacji szkarłatną tunikę, przewiązaną taką samą taśmą w pasie. Spod niej widoczne są częściowo obie jego stopy obute w sandały. Jezus ma na głowie zamkniętą złotą koronę, zwieńczoną krzyżykiem. Zarówno obręcz, jak i pałąki dekorowane są malarską imitacją kameryzacji. Postacie zostały przedstawione na brązowym tle, rozjaśnionym świetlistymi nimbami widocznymi wokół głowy Madonny i Dzieciątka. Na rewersie feretronu przedstawiono św. Józefa z Dzieciątkiem na rękach. Józef został ukazany stojąc w dwóch trzecich postaci. Ujęty został w trzech czwartych w prawo. Jest to starszy mężczyzna z wyraźnie zwróconą głową w prawą stronę. Nad jego głową widać nieznacznie zaznaczony nimb talerzowy z gwiazdą w środku. Ma siwe włosy i taki sam krótki zarost. Jego twarz jest pociągła o śniadej karnacji z wydatnym nosem, ustami i szeroko otwartymi niebieskimi oczami. Ma na sobie ciemnoniebieską tunikę oraz osuwający się z ramion ciemnoochrowy płaszcz zakrywający zgięte w łokciach ręce, którymi podtrzymuje Dzieciątko. Mały Jezus został ujęty nago w trzech czwartych w lewo z wyraźnie zwróconą głową w tę samą stronę. Odchyla się od Józefa, trzymając w uniesionych rączkach drobne gałązki różanego krzewu. Ma jasną karnację. Jego twarz charakteryzuje wysokie czoło, częściowo zasłonięte przez krótkie, pofalowane włosy. Dzieciątko ma kształtnie malowany nos i usta oraz deltę nosową z lekko przymkniętymi oczami. Biodra Pana Jezusa okrywa biała chusta, odsłaniająca jego nóżki, spod której widać dłonie Józefa. Głowę małego Jezusa otacza świetlisty nimb.
feretron
Feretron dwustronny z Matką Boską z Dzieciątkiem i św. Józefem

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Dwustronnie malowany obraz ma kształt stojącego prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujmuje go szeroka, płaska rama, zdobiona grawerowanym pasem ornamentalnym składającym się z liści i kwiatów. Ornament zamykają złocone profile ramy. Na awersie obrazu wyobrażono Matkę Boską Szkaplerzną, a na rewersie Matkę Boską Bolesną w typie Piety. Matka Boska Szkaplerzna została przedstawiona frontalnie w półpostaci z lekko pochyloną głową w prawo i twarzą widoczną w trzech czwartych. Ubrana jest w czerwoną suknię okrytą niebieskim maforionem lamowanym złotą tasiemką. Spod niego uwidacznia się przeźroczysty welon osłaniający włosy. Jej twarz charakteryzuje łagodne spojrzenie skierowanych w dal, przed siebie, dużych, brązowych oczu. Maria ma jasną karnację, długi prosty nos i wąskie usta o lekko wydatnej dolnej wardze. W lewej dłoni Maryja ma szkaplerz. Do jej policzka tuli się Dzieciątko trzymane obiema rękami na prawym przedramieniu. Jezus lewą ręką chwyta się za podbródek Matki, także trzymając w prawej lekko zgiętej ręce szkaplerz. Dzieciątko ma pociągłą twarz otoczoną kręconymi, krótkimi, jasnymi włosami. Charakteryzuje ją wysokie czoło, rumiane policzki oraz mały nos i wąskie usta. Mały Jezus ubrany jest w złocisto-cynobrową tunikę odsłaniającą jego prawą rękę oraz prawą nóżkę przełożoną przez rękę Matki. Oba szkaplerze na obrazie zdobi niewielkie przedstawienie w półpostaci Matki Boskiej z Dzieciątkiem na obłoku. Trzymany przez Maryję szkaplerz przechodzi przez półkolisty łuk o architektonicznej strukturze widniejący pod postaciami w dolnej części obrazu. Pod nim przedstawiono dusze czyśćcowe w ognistych płomieniach. Postać Madonny i Dzieciątka otaczają świetliste nimby kontrastujące z złocisto-cynobrowym tłem obrazu. Na ich głowach przytwierdzone są w formie aplikacji srebrne, ażurowe i kameryzowane korony zamknięte, utworzone z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego oraz akantowego, zwieńczone kulami z krzyżami równoramiennymi.
obraz
Matka Boska Szkaplerzna

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

SDM_COVER_PHOTO
feretron

Pietà

Zdjęcie nr 1: Rzeźba przedstawia siedzącą Marię trzymającą na kolanach ciało swego syna. Maria ustawiona frontalnie, z torsem skręconym lekko w prawo, ubrana w czerwoną suknię i ciemnoniebieski płaszcz z kapturem na głowie. Prawą ręką podtrzymuje syna, a lewą ujmuje go za prawą rękę. Twarz okrągła, pochylona ku Jezusowi, widać na niej boleść; oczy i włosy ciemne, długi nos i zwięzłe usta. Ciało Chrystusa odziane tylko w perizonium spoczywa na kolanach matki, tułów i głowa proste, nogi w kolanach opadają na ziemię, korpus wychudzony tak, że widać żebra i ślady po gwoździach. Głowa w nienaturalnej pozie, prawie w jednej linii z tułowiem, na twarzy widać ból; oczy zamknięte, usta lekko otwarte. Długie do ramion włosy otaczają głowę, lekko zaznaczona broda.
rzeźba

Pietà

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w rozbudowanej, profilowanej ramie dekorowanej nakładanymi motywami geometrycznymi oraz kwiatowymi, zwieńczonej na osi monogramem maryjnym. W centrum kompozycji, nieco z lewej strony obrazu przedstawienie Marii trzymającej na kolanach martwe ciało Chrystusa. Twarz Marii szeroka, z delikatnie otwartymi ustami, szerokim nosem i wzrokiem skierowanym ku niebu. Matka Boska jest ubrana w czerwoną suknię, ciemnobłękitny płaszcz nałożony na głowę oraz biały welon. Chrystus ukazany w pozycji półleżącej na białym płótnie, z lewą ręką podtrzymywaną przez Marię, prawą opadłą bezwładnie w dół. Twarz szczupła, oczy zamknięte, okolona krótką brodą i długimi, ciemnobrązowymi włosami, spływającymi na ramiona i plecy. Odziany jest w białe perizonium na biodrach, delikatnie drapowane. Wokół głów są zaznaczone nimby. W lewym, dolnym rogu przedstawienia titulus oraz misa, w prawym widoczny fragment krzyża. W tle otwiera się rozległy pejzaż z widokiem na Jerozolimę. Kolorystyka ciemna, ciepła z dominacją brązów.
obraz

Pieta

Zdjęcie nr 1: Rzeźba Matki Boskiej trzymającej na kolanach ciało zmarłego Jezusa. Maria siedzi z prawą nogą wystawioną do przodu, opartą na ziemi, lewą stopę ma cofniętą. Prawą rękę trzyma pod głową Jezusa, lewą podtrzymuje Jego lewe przedramię, głowę ma pochyloną do przodu, wzrok kieruje na Syna. Jest ubrana w czerwoną suknię i niebieski, lamowany złotem płaszcz, na głowie ma biały welon. Bezwładne ciało Jezusa opiera się na kolanach Matki, głowa opada na prawy bok, prawa ręka zwisa w kierunki ziemi, lewa, podtrzymywana, ułożona jest równolegle do ciała. Nogi są zgięte w kolanach, oparte na ziemi, na kończynach i w boku widać ślady ran, wokół bioder i ud ma owinięte białe perizonium.
rzeźba

Pieta

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający Pietę. Matka Boska i Chrystus ukazani do pasa. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, odziana w granatowy maforion z czerwoną podszewką oraz białą podwikę, podtrzymuje ciało Syna na białej tkaninie. Ma drobną, owalną twarz, półprzymknięte oczy, długi nos i wąskie usta, z oczu płyną łzy. Dekorowana koroną cierniową głowa podtrzymywanego przez Matkę Chrystusa zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, natomiast korpus w lewo. Ręce Jezusa są skrzyżowane, oczy zamknięte, usta lekko rozchylone. Na rękach i boku widoczne rany. Głowy obu postaci okolone nimbami. Tło jednolite, ciemne, rozświetlone za głowami postaci. Kolorystyka ciemna, silne kontrasty.
obraz

Pieta

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty drewnianą, profilowaną ramą. W centralnej części kompozycji przedstawiona Matka Boska ukazana frontalnie, w pozycji siedzącej, trzymająca na kolanach martwe ciało Chrystusa. Głowa Marii zwrócona lekko w prawą stronę, wzrok uniesiony ku górze. Postać została przedstawiona jako młoda kobieta o owalnej twarzy, dużych ciemnych oczach i wąskim, prostym nosie. Usta niewielkie, zaznaczone kolorem jasnoczerwonym. Maria prawą ręką podtrzymuje głowę Syna, lewą dotyka jego przedramienia. Jest ubrana w jasnoczerwoną suknię z żółtym kołnierzem oraz jasnobłękitny płaszcz. Na głowę, otoczoną nimbem, ma narzuconą jasnożółtą chustę. Chrystus ukazany jako młody mężczyzna, leżący horyzontalnie na kolanach matki. Głowa przedstawiona na wprost, otoczona nimbem. Oczy zamknięte, nos wydatny, prosty. Włosy i zarost w kolorze ciemnobrązowym. Prawa ręka oraz nogi opadające w dół, lewa ułożona wzdłuż ciała. Tors nagi, z wyeksponowaną raną w boku; wokół pasa i bioder udrapowane białe perizonium. Po bokach Marii ukazane klęczące anioły, trzymające arma Christi: koronę cierniową (anioł po lewej stronie kompozycji) oraz gwoździe (anioł z prawej). Postaci ukazane jako jasnowłosi młodzieńcy ubrani w barwne szaty. Za Matką Boską widoczna pionowa belka krzyża wyznaczająca oś kompozycji oraz, na drugim planie, ciemne obłoki. Kolorystyka obrazu ciemna, przygaszona.
obraz

Pietà

Jak cytować?

Ks. Szymon Tracz, "Pieta", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/pieta-19

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności