Ołtarz główny
Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 2: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 3: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 4: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 5: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 6: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 7: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 8: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 9: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 10: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 11: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 12: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 13: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
Zdjęcie nr 14: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.

Ołtarz główny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Raciechowice
Miejscowość
Gruszów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Rozesłania Świętych Apostołów
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/24742
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
połowa XIX wieku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, złocone, srebrzone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

W 1853 roku została gruntownie odnowiona rzeźba Madonny z Dzieciątkiem przechowywana w ołtarzu głównym kościoła parafialnego w Gruszowie (obecnie w Muzeum Archidiecezjanym w Krakowie). Jerzy Żmudziński wysunął przypuszczenie, iż wówczas dotychczasowe retabulum poddano likwidacji na rzecz nowej, neorenesansowej nastawy.

Opis

Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium zdobionym polichromowanym motywem liści akantu po bokach, pośrodku medalion z monogramem chrystologicznym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki z drzwiczkami zamkniętymi łukiem półkolistym ujętym fryzem arkadkowym, zdobionych monogramem chrystologicznym. Retabulum na niewysokim, zryzalitowanym cokole o zakończeniach w formie konsoli. Osi głównej części nastawy są w formie półkolistych arkad z niszami, wspartych parami kolumn o kapitelach kompozytowych, przy czym środkowa jest większa względem bocznych dźwigających belkowanie. Zwieńczenie części środkowej retabulum przybiera formę zbliżoną do trójkątnego przyczółka. Pola cokołu retabulum zdobi polichromowana i płaskorzeźbiona ornamentyka roślinna. Ścianki niszy pokryte są dekoracją malarską naśladującą wzorzyste tkaniny, a w górnej partii błękitne, gwieździste niebo. Łuki nisz ujmuje ażurowy fryz arkadkowy, dodatkowo obramienie niszy głównej z motywem rozetek. W przyłuczach dekoracja w formie wici roślinnej. Krawędź attyki oraz zwieńczenia zdobi ażurowa wić roślinna. W polu części środkowej znajduje się figura Madonny z Dzieciątkiem, w arkadzie po prawej stronie ołtarza św. Andrzeja, po lewej św. Piotra. Struktura ołtarza utrzymana jest w kolorach białym, niebieskim, zielonym i jasnoczerwonym, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.

Zarys problematyki artystycznej

W XIX wieku rozwijał się, nawiązujący do osiągnięć minionych epok, nurt zwany historyzmem. Bywa on określany mianem „nietwórczego i eklektycznego”, wykorzystującego stosowane dotychczas rozwiązania, poddając je jednak pewnym przekształceniom, bądź niespotykanym dotąd połączeniom. Początkowym założeniem twórców eklektyzmu było odejście od założeń klasycyzmu na rzecz poznawania dawnych epok. W początkowej fazie w wyniku romantycznej fascynacji epoką średniowiecza dominował w tym nurcie neogotyk. Jednak około połowy XIX wieku historyzm przybrał swą zasadniczą formę. Na bazie wyników ówczesnych badań naukowych wykształcił się styl neorenesansowy czerpiący z dorobku sztuki odrodzenia. Pojęcie „renesans”, dla wyodrębnienia tego okresu w dziejach kultury, wykształciło się w latach dwudziestych XIX wieku. Początkowo stosowane było głównie w stosunku do szesnastowiecznej sztuki francuskiej, z czasem objęło także twórczość ogólnoeuropejską w tym piętnasto- i szesnastowieczną sztukę włoską. Pierwsze nawiązana do szesnastowiecznych form włoskich pojawiły się w architekturze już w drugiej połowie XVIII oraz na początku XIX wieku, „starano się wówczas rozszerzyć formułę klasycyzmu, dodając do wzorów starożytnych nowożytną odmianę klasyczności”. Duży wpływ na rozwój wątków neorenesansowych miało ówczesne piśmiennictwo odnoszące się głównie do italskich zabytków. Rozwój form neorenesansowym, czerpanych z epoki odrodzenia, miał miejsce w latach trzydziestych XIX wieku. W konstruowaniu form zarówno wielkiej, jak i małej architektury, czy rzemiosła artystycznego często korzystano z wzorników. Strukturę ołtarza głównego w kościele parafialnym w Gruszowie charakteryzuje harmonia i przejrzystość form. Jej zasadniczy kształt, z półkoliście zamkniętymi trzema arkadami wspartymi na kolumienkach o antykizujących kapitelach oraz zwieńczeniu zbliżonym do trójkątnego przyczółka, nawiązuje do form antycznego łuku triumfalnego i włoskiej architektury XVI wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Ciekawym przykładem wystroju neorenesansowego jest wykonany między drugą a trzecią ćwiercią XIX wieku ołtarz główny w kościele parafialnym w Gruszowie. Jego struktura nawiązuje zarówno do form antycznych, jak i renesansowych.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, stojąca, z dostępem z prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z podestem i balustradą. Kosz wsparty jest na ośmiobocznej, uskokowo profilowanej stopie, a następnie na o ośmiobocznym trzonie dekorowanym płycinami w kształcie pionowych prostokątów. Kosz jest także na rzucie ośmioboku, z wydatną listwą cokołową u nasady, posiadającą formę masywnego wałka i profilowanym gzymsem w partii zwieńczenia. Ścianki kosza wypełnione są płycinami w kształcie pionowych prostokątów zamkniętych półkolistymi łukami nadwieszonymi, z malowanymi przedstawieniami, od lewej: św. Jana Ewangelisty, Jezusa Dobrego Pasterza, św. Łukasza Ewangelisty oraz św. Mateusza Ewangelisty. Wszystkie osoby przedstawione są w półpostaci, ewangeliści ukazani jako piszący w księgach, z atrybutami w narożach obrazów: św. Jan z orłem, św. Łukasz z wołem oraz św. Mateusz z aniołem. Baldachim powtarza rzut kosza ambony, o krawędzi zdobionej lambrekinem; wyżej jest zredukowane belkowanie. Balustrada schodów jest z jedną, sylwetowo wyciętą, dwulalkową tralką z płaskim nodusem. Struktura malowana jest w kolorze jasnobeżowym, detale w kolorze czerwonym, profilowania złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Wolnostojąca chrzcielnica w typie kielichowym osadzona jest na okrągłej, profilowanej, wklęsło-wypukłej stopie. Toczony trzon w dolnej partii zdobi gruszkowy nodus przechodzący w ujęty dwoma pierścieniami (talerzykami) wałek. Czara jest cylindryczna, dołem puklowana, o profilowanym wylewie. Struktura czaszy chrzcielnicy jest profilowana, wklęsło-wypukła i zwieńczona złoconym krzyżem o trójlistnych zakończeniach ramion. Całość utrzymana jest w kolorze bieli, część detali jest złocona.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie leżącego prostokąta, ujęty prostą, ciemnobrązową ramą zawiera przedstawienie rozmowy Jezusa z Samarytanką przy studni. Główne postaci ukazane są pośrodku kompozycji. Po lewej stronie studni siedzi, zwrócony na wprost Jezus. Skierowaną profilem w prawo głowę charakteryzują długie, wspierające się na barkach, brązowe włosy i długi zarost oraz delikatne rysy pociągłej twarzy. Jezus ubrany jest w białą suknię z długimi rękawami oraz przerzucony przez lewe ramię, osłaniający biodra i nogi niebieski płaszcz z czerwoną podszewką. Łokieć lewej ręki wspiera na cembrowinie studni, prawą unosi na wysokości klatki piersiowej. Gest dłoni sugeruje moment rozmowy ze stojącą po drugiej stronie studni, w lekkim wykroku młodą kobietą zwróconą profilem w lewo, o nieco pochylonej sylwetce. Pociągłą twarz charakteryzują delikatne rysy o klasycznym profilu, z długim, prostym nosem. Widoczne spod kremowej chusty rudawe włosy są upięte z tyłu głowy. Kobieta ubrana jest w długą, kremową suknię z długimi, drapowanymi rękawami oraz wydatnym dekoltem, pod biustem spiętą szeroką, czerwoną szarfą. Dodatkowo przez prawe ramię przerzucony jest osłaniający biodra i nogi jasnobrązowy płaszcz. Lewą, opuszczoną wzdłuż ciała ręką podtrzymuje połę płaszcza, prawą trzyma uchwyt stojącego na studni naczynia. Postaci ukazane są na tle rozłożystego drzewa. W głębi rozciąga się pagórkowy krajobraz z krętą rzeką i pojedynczymi drzewami. Po lewej stronie znajduje się zabudowa niewielkiego miasta. W przestrzeni pejzażu widoczne są pojedyncze sylwetki postaci. Kolorystyka obrazu jest nasycona, plama barwna miękko, malarsko opracowana.
obraz
Chrystus i Samarytanka
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty profilowaną, częściowo złoconą, polichromowaną na czarno ramą, zawiera wizerunek Jezusa Ukrzyżowanego w otoczeniu arma Christi. Sylwetkę Jezusa w typie „Cristo morto” charakteryzuje sumarycznie opracowana muskulatura ciała. Głowa wsparta jest na prawym barku. Szeroką twarz charakteryzują wyraziste rysy z długim, prostym nosem i wydatnie zaznaczonymi oczami. Ramiona są w łagodnym zwisie, tors z wyrazistą linią żeber. Biodra przesłania krótkie, związane na lewym boku, białe perizonium. Nogi przebite są jednym gwoździem. Po lewej stronie kompozycji, powyżej poziomego ramienia krzyża jest usytuowany na obłokach kielich. Poniżej znajduje się drabina, włócznia ze skrzyżowanymi płonącymi pochodniami, obok trzcina z zatkniętymi gąbkami. W dole kompozycji, na kamiennej płycie znajduje się dzban, trzy kości do gry, młotek, sakiewka z napisem „30” i wysypującymi się monetami oraz bicz. Prawą stronę kompozycji, powyżej ramienia krzyża zajmuje przedstawienie chusty św. Weroniki na obłokach. Niżej znajduje się dużych rozmiarów kamienny słup w formie tralki opleciony sznurem, którym przytwierdzony jest miecz o głowni zakrzywionej na wzór szabli, pośrodku której jest odcięte ucho. Na słupie stoi zwrócony kogut. Obok znajduje się gorejące serce. U dołu, na kamiennej płycie leżą obcęgi, trzy gwoździe, łańcuch i rękawica. Tło kompozycji jest ciemnoniebieskie.
obraz
Chrystus Ukrzyżowaniu w otoczeniu arma Christii
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty jest profilowaną i dekorowaną złoconym ornamentem ramą. Po środku kompozycji, na jednolitym ciemnym tle ukazany jest ukrzyżowany Jezus w otoczeniu arma Christi. Sylwetkę Jezusa charakteryzuje sumaryczny modelunek. Głowa wsparta jest na prawym barku, ramiona w łagodnym zwisie w kształcie litery "U". Biodra osłonięte są krótkim białym perizonium związanym na prawym boku. Krzyż osadzony jest na czerwonej skale. Po lewej stronie kompozycji znajduje się pionowo ustawiona włócznia ze skrzyżowanymi maczugą i wiązką rózg, niżej jest miecz o zakrzywionej na wzór szabli głowni. W dolnej części kompozycji znajduje się ustawiona ukośnie drabina oraz sakiewka z napisem „30” i wysypującymi się monetami, obcęgi, trzy kości do gry, dzban i młotek. Po prawej stronie analogicznie do włóczni jest usytuowana długa trzcina z gąbką i ze skrzyżowanymi na niej maczugą i płonącą pochodnią, niżej jest bicz. W prawym dolnym rogu znajduje się kamienny słup w formie tralki z przymocowanymi kajdanami; na nim stoi kogut. Tło kompozycji jest jednolite, czarne.
obraz
Chrystus Ukrzyżowany (kopia Chrystusa Kobylańskiego?)
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty jest profilowaną, złoconą i polichromowaną w odcieniu ciemnej czerwieni ramą, zawiera wizerunek Jezusa w typie Ecce Homo. Jezus ukazany jest na wprost, w półpostaci. Zwróconą w trzech czwartych w lewo, przechyloną w bok głowę charakteryzuje owalna twarz o sumarycznie opracowanych rysach, wyraziście zaznaczonych oczach, zwłaszcza dolnych powiekach, szerokich łukach brwiowych, długim prostym nosie, wyraźnym wykroju ciemnych ust. Dodatkowo cechują ją światłocieniowo zaznaczone policzki oraz krótki, dwudzielny, ciemnobrązowy zarost. Długie, skręcone w rurkowe pukle włosy wspierają się na barkach. Częściowo odsłonięty tors Jezusa charakteryzuje sumaryczny modelunek muskulatury oraz zarysu żeber. Na ramiona nałożony jest związany na klatce piersiowej niebieskim troczkiem i przewieszony przez przedramiona czerwony płaszcz. Skrzyżowane w nadgarstkach ręce związane są sznurem. W prawej dłoni Jezus trzyma pojedynczą trzcinę. Głowę wieńczy korona cierniowa i okala promienisty nimb. Na twarzy, szyi, torsie i rękach widoczne są drobne stróżki krwi. Tło przedstawienia jest jednolite, utrzymane w odcieniu ciemnej zieleni. Obraz charakteryzuje intensywna, nasycona kolorystyka. U dołu napis „ECCE HOMO”.
obraz
Chrystus Ecce Homo

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, dwukondygnacyjny ze zwieńczeniem, trójosiowy. Neogotycki na trapezowym postumencie. Mensa wsparta na dwóch kolumnach o schodkowych, bazach w formie ośmioramiennych gwiazd na siedmiobokach z wklęsłymi ramionami. Z każdego ramienia gwiazd strzeliście unosiła się ku kapitelowi wzdłuż trzonu służka, tworząc u dołu romboidalną, wklęsłą siatkę. Struktura ta zachowała się mniej niż w połowie na lewej kolumnie. Kapitel lewy ornamentalnie pokryty regularną siatką ze stylizowanych, suchych gałęzi, które tworzą trzy strefy pól ornamentalnych. Dolne przypominają ostre łuki, krzyżują się w nich gałęzie. Środkowe, romboidalne są puste a górne wypełniają sploty suchego akantu. Prawy kapitel posiada podobne podziały pól, różni się wypełnieniem górnej ze stref, gdzie przestrzeń całkowicie zajmują na przemian bujne winne grona oraz pochylające się kłosy zbóż. Zaplecek pod mensą, od frontu podzielono na sześć stref. Na dwóch zewnętrznych i dwóch środkowych znajdują się przedstawienia płaskorzeźbionych łuków okiennych z maswerkami. Druga płaszczyzna od lewej i prawej ozdobiona jest płaskorzeźbą roślinną. Ryzalitowana w części środkowej kondygnacja pierwsza stanowi tabernakulum na cokole. Zadaszenie spadziste pokryte różnorodnym zdobieniem, flankowane czworokątnymi filarami, na których kapitelach wspierają się ramiona ostrych łuków z wimpergami. Powyżej kapitele filarów stanowią blanki z których wyrastają ażurowe formy zbudowane z kilku esownic stylizowane na oset, zakończone profitkami. Widać wnętrze tabernakulum przez ażurowe, dwuskrzydłowe drzwiczki. Na lewych jest przestrzenna rzeźba Orła w koronie osadzona w nieznacznie uszkodzonej oprawie ze splotów gałęzi. Z prawej podobnie wykonane przedstawienie Pogoni Litewskiej. Konny rycerz ma złamany miecz. W centrum ołtarza w prostokątnej ramie znajduje się owalne pole wewnątrz otoczone ciasnym splotem guzowatych gałęzi. W środkowych punktach owalu z gałęzi wstawiono owalne płaskorzeźby z kości słoniowej ze scenami z życia Chrystusa. W samym środku niewielka rzeźba Jezusa Ukrzyżowanego. Ramę główną flankują postacie Ewangelistów po dwóch z każdej strony, jeden nad drugim, na postumentach i pod gotyckimi baldachimami, najwyższy jest okazalszy. Zwieńczenie ołtarza stanowi wysunięta balustrada zbudowana z ostrołukowych ramion ze sterczynami, centralne ramiona zbiegają się i łączą w sterczynę zakończoną krzyżem. Ołtarz flankowany strzelistymi formami z typowych dla neogotyckiej stylizacji elementami architektonicznymi, w które wkomponowano po jednej postaci świętych z każdej strony.
ołtarz

ołtarz

Zdjęcie nr 1: Nastawa przyścienna, architektoniczna, w kształcie prostokąta, jednoosiowa. W formie późnogotyckiego portalu o otworze wejściowym prostokątnym o zaokrąglonych narożach, ujętym cienkimi kolumienkami na cylindrycznych cokołach oraz laskowaniem, przechodzącymi na prostokątne nadproże z krzyżującymi się laskami. W polu środkowym obraz z przedstawieniem siedzącego na tronie świętego Józefa z Dzieciątkiem na kolanach. Obraz w obramieniu z motywem pręta owiniętego spiralną taśmą. Poniżej prostokątna płyta w takim samym obramieniu, z inskrypcją po polsku, literami stylizowanymi na gotyckie: BOGARODZICO.
ołtarz

Nastawa ołtarza Świętego Józefa

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Podstawa w formie prostego prostopadłościanu na niskim cokoliku, zwieńczona gzymsem, wyżej przechodząca w zwężający się, profilowany cokół na planie prostokąta, na którym osadzony jest krucyfiks. Ramiona krzyża ujęte przy krawędzi bordową opaską, wewnątrz złocone i karbowane. Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do krzyża trzema gwoździami. Ciało w delikatnym zwisie o szeroko rozłożonych ramionach, głowa opada na prawe ramię, nogi są ugięte w kolanach, kolana przylegają do siebie, a stopy są przebite w układzie prawa na lewą. Twarz szczupła o ostrym profilu nosa, okolona krótką brodą. Włosy długie, silnie skręcone w pukle i opadające na tył głowy i prawe ramię. Ciało szczupłe o delikatnie podkreślonej muskulaturze oraz uwypuklonej formie klatki piersiowej, szczególnie linii żeber z zaznaczonymi śladami męki. Na głowie korona cierniowa. Przez biodra przewiązane jest złocone perizonium w formie krótkiej skręconej tkaniny, zawieszonej na sznurze, odsłaniającej prawe biodro, ze zwisem na prawym boku. Na zakończeniu pionowej belki titulus w formie zwoju z napisem „IN / RI”. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała Chrystusa delikatnie sina, perizonium, krzyż i detale złocone oraz srebrzone, postument polichromowany na czarno.
rzeźba

Krzyż ołtarzowy

Zdjęcie nr 1: Mensa w typie sarkofagowym ustawiona na czterech lwich łapach. Ściana frontowa jest dekorowana trzema płycinami. Zewnętrzne mają kształt leżących prostokątów z wklęsłą wewnętrzną krawędzią, a środkowa jest okrągła, wypełniona chrystogramem. Mensa w kolorze jasnoszarego kamienia, łapy białe.
ołtarz

Mensa ołtarzowa

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Ołtarz główny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-125

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności