ołtarz boczny św. Jana Kantego i św. Walentego

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Myślenice
Miejscowość
Myślenice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
przy zachodniej ścianie kaplicy południowej
Identyfikator
DZIELO/22160
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
około 1680 roku (?)
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, marmoryzowane, złocone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz powstał w XVII wiek (być może ok. 1680). Częściowemu odnowieniu był poddany w 1884 roku. Kolejne prace konserwatorskie przeprowadzono w 1963 roku. W 1983 roku natomiast Jan Majda odczyścił strukturę, uzupełnił ubytki polichromii i złoceń. Figura św. Walentego powstała w 1837 roku.

Opis

Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem. Ołtarz murowany, prostopadłościenny z murowaną mensą i kamiennym portatylem. Antepedium drewniane, w formie leżącego prostokąta ujętego ramą, w polu scena „Zdjęcie z krzyża” według Rogera van der Wydena. Retabulum osadzone na cokole o zryzalitowanych bokach, na których ustawiona para kolumn ujmujących część środkową nastawy i wspierających wyłamujące się ponad nimi, przerwane w partii architrawu i wybrzuszonego fryzu belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem. Zwieńczenie, w formie bujnego, akantowego kartusza ujmuje przerwany, półokrągły przyczółek. Pola cokołu retabulum zdobią motywy odwróconych kampanuli. Część środkową nastawy ujmuje para ażurowych uszaków z bujnego akantu. W dolnej partii pola środkowego motyw wici akantu i wieńcy laurowych, w górnej natomiast para związanych kokardą ukwieconych gałązek różanych. W zwieńczeniu motyw główki anielskiej oraz trzy figury ubranych w złocone szaty aniołów – jeden w szczycie, dwóch na przerwanym przyczółku. W polu środkowym części retabulum wnęka w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym, ujęta rzeźbioną, złocono-srebrzoną ramą. W środku, figura św. Walentego, na zasuwie obraz przedstawiający św. Jana Kantego. Po bokach nastawy para figur aniołów w złocono-srebrzonych szatach ustawionych na impostach wspartych na parze wolut. Pośrodku zwieńczenia obraz w kształcie stojącego owalu z wizerunkiem św. Marcina z Tours. Struktura marmoryzowana w odcieniach niebieskości i złota, detal architektoniczny i ornamentyka złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Struktura ołtarza św. Jana Kantego nosi znamiona plastyki schyłku XVIII wieku, głównie ze względu na formę belkowania. Retabulum uległo jednak pewnym przekształceniom w XIX wieku, wówczas m.in. dodane zostały cokoły flankujące ołtarz, na których osadzono parę figur aniołów.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Ołtarz boczny św. Jana Kantego i św. Walentego w kościele parafialnym w Myślenicach powstał w XVII wieku. Struktura, o bujnej, akantowej ornamentyce nosi cechy dojrzałego baroku.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "ołtarz boczny św. Jana Kantego i św. Walentego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-sw-jana-kantego-i-sw-walentego

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności