ołtarz boczny św. Jana Kantego i św. Walentego

Dzieje zabytku

Ołtarz powstał w XVII wiek (być może ok. 1680). Częściowemu odnowieniu był poddany w 1884 roku. Kolejne prace konserwatorskie przeprowadzono w 1963 roku. W 1983 roku natomiast Jan Majda odczyścił strukturę, uzupełnił ubytki polichromii i złoceń. Figura św. Walentego powstała w 1837 roku.

Opis

Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem. Ołtarz murowany, prostopadłościenny z murowaną mensą i kamiennym portatylem. Antepedium drewniane, w formie leżącego prostokąta ujętego ramą, w polu scena „Zdjęcie z krzyża” według Rogera van der Wydena. Retabulum osadzone na cokole o zryzalitowanych bokach, na których ustawiona para kolumn ujmujących część środkową nastawy i wspierających wyłamujące się ponad nimi, przerwane w partii architrawu i wybrzuszonego fryzu belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem. Zwieńczenie, w formie bujnego, akantowego kartusza ujmuje przerwany, półokrągły przyczółek. Pola cokołu retabulum zdobią motywy odwróconych kampanuli. Część środkową nastawy ujmuje para ażurowych uszaków z bujnego akantu. W dolnej partii pola środkowego motyw wici akantu i wieńcy laurowych, w górnej natomiast para związanych kokardą ukwieconych gałązek różanych. W zwieńczeniu motyw główki anielskiej oraz trzy figury ubranych w złocone szaty aniołów – jeden w szczycie, dwóch na przerwanym przyczółku. W polu środkowym części retabulum wnęka w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym, ujęta rzeźbioną, złocono-srebrzoną ramą. W środku, figura św. Walentego, na zasuwie obraz przedstawiający św. Jana Kantego. Po bokach nastawy para figur aniołów w złocono-srebrzonych szatach ustawionych na impostach wspartych na parze wolut. Pośrodku zwieńczenia obraz w kształcie stojącego owalu z wizerunkiem św. Marcina z Tours. Struktura marmoryzowana w odcieniach niebieskości i złota, detal architektoniczny i ornamentyka złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Struktura ołtarza św. Jana Kantego nosi znamiona plastyki schyłku XVIII wieku, głównie ze względu na formę belkowania. Retabulum uległo jednak pewnym przekształceniom w XIX wieku, wówczas m.in. dodane zostały cokoły flankujące ołtarz, na których osadzono parę figur aniołów.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Ołtarz boczny św. Jana Kantego i św. Walentego w kościele parafialnym w Myślenicach powstał w XVII wieku. Struktura, o bujnej, akantowej ornamentyce nosi cechy dojrzałego baroku.

Bibliografia