Ołtarz boczny Św. Antoniego

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
chrzanowski
Gmina
Babice
Miejscowość
Babice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Babice
Parafia
Wszystkich Świętych
Miejsce przechowywania
lewe ramię transeptu
Identyfikator
DZIELO/00429
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek (?)
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, złocone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Przemalowany razem z resztą ołtarzy w 1966 roku. Rzeźby św. Piotra i św. Pawła zostały prawdopodobnie przeniesione z nisz dzwonnicy przykościelnej.

Opis

Ołtarz, architektoniczny, przyścienny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa drewniana w postaci stołu wspartego na czterech nogach naśladujących w formie filary z impostowymi kapitelami. Retabulum posadowione na wysokim, dwudzielnym, rozczłonkowanym architektonicznie cokole, dekorowanym prostokątnymi płycinami o złoconych brzegach. Przednie ramiona cokołu ustawione ukośnie w stosunku do osi ołtarza. Na nich kolumny o kompozytowych kapitelach, wysunięte przed pilastry z pseudokorynckimi kapitelami i kanelurowanymi trzonami. Ujęte dołem parą wolut podpory dźwigają wyłamane ponad nimi, pełne belkowanie, przerwane na osi ołtarza. Na nim odcinki przyczółka w postaci wolut. Na architraw belkowania, ponad kapitelami kolumn nałożone pojedyncze liście akantu. Pomiędzy partiami przerwanego belkowania banderola rozpięta w formie półkolistego łuku, z napisem „ŚW(IĘTY) ANTONI MÓDL SIĘ ZA NAMI!". Pola odcinków przyczółka dekorowane złoconymi rocaille'ami. W polu ołtarza prostokątna nisza zamknięta łukiem koszowym z wydatnym kluczem w zwieńczeniu, ujęta złoconą, profilowaną ramą dekorowaną perełkowaniem. W niej pełnoplastyczna figura św. Antoniego Padewskiego. Wysokie, dużych rozmiarów trapezoidalne, ujęte po bokach motywem taśm zwieńczenie zamknięte fragmentem gzymsu w kształcie łuku odcinkowego, na osi którego kartusz wolutowy z motywem gorejącego serca pośrodku. Boki zwieńczenia w górnej partii ujęte parą wolut. Szczyt w formie krzyża na cokole z pary wolutek. W polu owalny obraz w złoconej, profilowanej ramie przedstawiający niezidentyfikowaną świętą. Wizerunek ujmują festony. Po bokach nastawy para figur św. Piotra i św. Pawła na wysuniętych partiach cokołu nastawy. Ołtarz w kolorze białym. Złocenia w partiach ornamentu oraz detalu architektonicznego.

Zarys problematyki artystycznej

Stosunkowo prosta w swej kompozycji struktura ołtarza bocznego poświęconego św. Antoniemu Padewskiemu nawiązuje do retabulum Najświętszego Serca Jezusa. Ołtarze wykazują cechy dziewiętnastowiecznego neobaroku z elementami neoklasycyzmu. Wskazują na to zarówno typowe dla pierwszego detale architektoniczne, jak wydatne, usytuowane ukośnie cokoły kolumn oraz przerwany przyczółek. Neoklasycystyczną wydaje się być forma prostego zwieńczenia zdobiona ornamentyką festonów. Dziewiętnastowieczne dopełnienie stanowi figura świętego, której cechy stylowe wskazują na pochodzenie z warsztatów tyrolskich.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Inwentarz kościoła parafialnego w Babicach, 1982 (autor powołuje się na wcześniejsze źródła).
Kronika parafii babickiej (wpisy od końca XIX w. do 1966 r.), przechowywana na probostwie.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t.1, z. 4: Powiat chrzanowski, Warszawa 1952, s.4.
Natanek P., Informator Architektury krakowskiej 2000. Parafie i Kościoły, Kraków 2000.

Streszczenie

Łączące w sobie elementy stylistyki neobaroku i neoklasycyzmu retabulum św. Antoniego Padewskiego stanowi przykład dziewiętnastowiecznej struktury ołtarzowej.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Ołtarz boczny Św. Antoniego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-sw-antoniego

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności