Najświętsza Maria Panna Niepokalanie Poczęta

Dzieje zabytku

Pierwotnie obraz mógł stanowić część feretronu.

Opis

Obraz płaskorzeźbiony w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej. W centrum kompozycji ukazana Maria stojąca na globie ziemskim, depcząca prawą stopą węża, a lewą półksiężyc. Dłonie ma szeroko rozłożone na boki, od których odchodzą dwie szerokie wiązki promieni. Twarz drobna z małymi ustami, długim nosem, przechylona na prawe ramię. Włosy bardzo długie, sięgające do kolan, ciemnobrązowe i falowane. Maria ubrana jest w długą, złoconą suknię oraz płaszcz spięty na szyi klamrą. Wokół głowy ma nimb z 12 gwiazd. W górnych narożach na tle srebrzonych obłoków pary uskrzydlonych główek anielskich, skierowane w różne strony. Tło gładkie, malowane w kolorze błękitnym, po bokach żółte obłoki. Rama ażurowa utworzona jest z bujnej wici roślinnej utworzonej z akantu, a w górnej części z gałązek z kwiatami i kłosami zbóż. W zwieńczeniu ukośna kratka, a u dołu niewielka palmetka.

Zarys problematyki artystycznej

Płaskorzeźbę „Matka Boska Niepokalanie Poczęta” wykonał nieznany artysta w XIX wieku. Matka Boska została ukazana w tradycyjnej konwencji ikonograficznej, w nawiązaniu do słów z Apokalipsy św. Jana: „I wielki znak ukazał się na niebie: Niewiasta w słońce obleczona, I księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu” (Ap 12, 1). Symbolika księżyca pod stopami Marii jest wieloznaczna. Przeważnie tłumaczy się go jako symbol zła. Według komentatorów Apokalipsy rogi księżyca powinny być skierowane ku dołowi, gdyż oświetlało go z góry słońce, w które odziana jest Niewiasta. Zwykle jednak, ze względów kompozycyjnych artyści kierowali je ku górze, podobnie jak na płaskorzeźbie w kościele w Sance. Wąż oplatający glob ziemski umieszczony pod stopami Marii również oznacza walkę ze złem. Nawiązuje też do wydarzeń Starego Testamentu, w których postać Ewy odczytuje się jako prefigurację Matki Boskiej.

Streszczenie

Płaskorzeźbę „Matka Boska Niepokalanie Poczęta” wykonał nieznany artysta w XIX wieku. Matka Boska została ukazana w tradycyjnej konwencji ikonograficznej, w nawiązaniu do słów z Apokalipsy św. Jana.

Bibliografia