Nagrobek Jana Tęczyńskiego

Dzieje zabytku

Jan Magnus Tęczyński (1579-1637), wojewoda krakowski i ostatni męski potomek rodziny Tęczyńskich, zmarł w 1637 roku i został pochowany pod posadzką kaplicy na zamku Tenczyn. 31 października 1783, kiedy zamek był już mocno zaniedbany, szczątki zmarłego przeniesiono pod posadzkę tenczyńskiego kościoła św. Katarzyny. Hrabia Artur Potocki wmurował w 1831 roku w w miejscu pochówku pierwszą płytę upamiętniającą zmarłego przodka. Po niewielu latach kamień popękał i w 1894 roku z funduszy hrabiny Katarzyny Adamowej Potockiej wprawiono w posadzkę nawy kościoła nową płytę. W stuletnią rocznicę pochówku Jana Magnusa Tęczyńskiego w kościele (1883) w mury budowli wprawiono tablicę z białego marmuru upamiętniającą zmarłego.

Opis

Płyta w kształcie stojącego prostokąta wykonana z ciemnego kamienia, wmurowana w posadzkę nawy głównej kościoła. Na niej kuty, podkreślony jasnym kolorem napis „JAN / TENCZYŃSKI / †1638”

Zarys problematyki artystycznej

Jan Magnus Tęczyński, którego płyta nagrobna została wmurowana w posadzkę kościoła, a upamiętniająca go tablica w ścianę świątyni, był ważną postacią dla historii wsi. Studiował we Włoszech, przyjaźnił się z uczonymi Akademii Krakowskiej i był protektorem Piotra Kochanowskiego (bratanka Jana). Zasłużył się licznymi fundacjami: rozbudował tenczyński zamek, wraz z siostrą Anną współfundował klasztor Karmelitów w Czernej, sam przyczynił się do powstania klasztoru Kamedułów w Rytwianach. Był ojcem czworga dzieci, z których troje synów zmarło, a córka wyszła za mąż za Łukasza Opalińskiego, marszałka nadwornego koronnego. Tym sposobem stał się ostatnim przedstawicielem rodziny noszącym nazwisko Tęczyński. Został pochowany w kaplicy zamkowej, jednak po latach jego szczątki przeniesiono do tenczyńskiego kościoła. Na płycie, która znajduje się w posadzce, wykuto omyłkowo późniejszą o rok datę śmierci.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

kowski Klemens, Przewodnik po okolicach Krakowa, Kraków 1909, s. 133-139.
Grabowski Ambroży, Kraków i jego okolice, Kraków 1886, s. 254-260.
Księga Wypisowa Tenczyńskiego Bractwa Przenajświętszej Trójcy z lat 1880-1901, oprac. Rafał Szczurowski, Kraków 2007, s. 63.
Łepkowski Józef, Przegląd zabytków przeszłości z okolic Krakowa, Warszawa 1963, s. 39.
Łukasik Anna, Tenczynek – 700 lat historii, Kraków 2014, s. 26-28.
Smoczyński Wincenty, Karta z dziejów Tęczynka, Kraków 1888, s. 15-16.
Zalitacz Jan, Uzdrowisko Krzeszowice i okolice, Chrzanów 2006, s. 147.

Streszczenie

Płyta nagrobna Jana Magnusa Tęczyńskiego, którą dziś można oglądać w posadzce tenczyńskiego kościoła jest drugą z kolei i została ufundowana w 1894 roku przez hrabinę Katarzynę Potocką. Upamiętnia ostatniego przedstawiciela rodziny Tęczyńskich, właściciela dóbr, protektora Piotra Kochanowskiego i fundatora dwóch klasztorów.

Bibliografia