Matka Boska Częstochowska

Dzieje zabytku

Dzieje obrazu nie są znane.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta, umieszczony w głębokiej, płaskorzeźbionej ramie. Matka Boska została ukazana frontalnie, w półpostaci, z Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce, a prawą na niego wskazująca. Twarz owalna, o ciemnej karnacji, z drobnymi ustami, długim i prostym nosem oraz brązowymi oczami. Na prawym policzku Maria ma namalowane dwie blizny. Dzieciątko zwrócone jest w trzech czwartych w prawo, lewą rączką przytrzymuje księgę, a prawą błogosławi. Twarz o rysach dziecięcych, ciemnej karnacji, z bardzo dużymi oczami i wyraźnie zaznaczonymi brwiami, z płasko namalowanymi, kręconymi włosami.
Na postacie nałożone są drewniane, płaskorzeźbione sukienki i korony. Matka Boska ubrana jest w posrebrzoną suknię oraz złocony płaszcz nakrywający głowę i opadający na ramiona, zdobiony płaskorzeźbionym wzorem z wici roślinnej złożonej z pięcio- i sześciopłatkowych kwiatów oraz jednego słonecznika. Na szyi ma zawieszony złocony sznur korali z krzyżykiem.
Dzieciątko ubrane jest w srebrzoną sukienkę z kołnierzykiem. Obie postacie wokół głów mają także promieniste nimby, a na głowach korony. Tło jednolite, zielone. W narożach podwieszona jest drewniana, płaskorzeźbiona kotara, obwiedzioną ażurową, płaskorzeźbioną i złocona koronką.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz przedstawia wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, jedno z najczęściej powielanych przedstawień Matki Boskiej w sztuce polskiej. Wynika to z faktu, że Maria w odsłonie Częstochowskiej od wieków w historii Polski jest nazywana Królową Polski. Na wybranie tego tytułu dla Madonny Częstochowskiej miały wpływ takie wydarzenia jak: obrona klasztoru na Jasnej Górze podczas wojen polsko-szwedzkich, śluby Jana Kazimierza w 1656 roku, czy koronacja papieskimi diademami w 1717 roku. Ponadto Jasna Góra zawsze była nieodłączonym miejscem kultu religijnego dla wielu Polaków, miejscem pielgrzymek i uroczystości patriotycznych. Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej znajdujący się w kościele w Waksmundzie mógł powstać w warsztacie częstochowskim, gdzie malarstwo cechowe dla zaspokojenia zapotrzebowania pielgrzymów działało prężnie od XVIII aż po początek XX wieku. W pierwszej połowie XIX wieku w ośrodku częstochowskim funkcjonowało średnio od 40 do 60 warsztatów cechowych. Ponieważ wytwórczość ta była anonimowa przypisanie omawianego dzieła do konkretnego warsztatu jest prawie niemożliwe. Nie jest również wykluczone, że dzieło powstało w innym ośrodku malarskim.

Historia tego obrazu nie jest dokładnie znana. W skromnej literaturze dotyczącej kościoła w Waksmundzie obraz jest opisywany jako "barokowy". Przy czym bliższa analiza stylistyczna dzieła wskazuje wyraźnie, iż jest to obraz z przełomu XIX i XX wieku. Być może dzieło stanowi kopię poprzedniego wizerunku, który znajdował się w kościele w Waksmundzie.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej znajdujący się w kościele w Waksmundzie powstał na przełomie XIX i XX wieku.

Bibliografia