Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Nowy Targ
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Tagi
krucyfiks rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
nawa główna, obok ołtarza św. Józefa
Identyfikator
DZIELO/22402
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
1719 rok
Fundator
ksiądz Jan Franciszek Stryżański
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Prawdopodobnie jest to figura, którą według ustaleń Józefa Łepkowskiego i Józefa Jerzmanowskiego ufundował pleban Jan Franciszek Strzyżański w 1719 roku. Podczas ostatniej konserwacji wykonano nowy krzyż z drewna dębowego.

Opis

Rzeźba Chrystusa przybita do krzyża trzema gwoździami, ukazana w typie Cristo morte. Ciało w delikatnym zwisie, sylwetka wydłużona o delikatnie podkreślonej anatomii, nogi lekko ugięte w kolanach. Chrystus ma głowę przechyloną na prawe ramię. Twarz szczupła, z wąskim i długim nosem, zamkniętymi oczami, okolona krótką brodą. Włosy długie ze skręconym lokiem spływającym do przodu po prawej stronie, na głowie założona korona cierniowa. Perizonium zawiązane na węzeł na prawym boku, z jednym końcem zwisającym wzdłuż prawej nogi, złocone. Polichromia ciała naturalistyczna. Krzyż gładki, nad głową Chrystusa titulus w formie pionowej banderoli z napisem „IN / RI”.

Zarys problematyki artystycznej

Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Przedstawienie Ukrzyżowania zredukowane wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu, martwego Chrystusa ma uzmysłowić oglądającym jego osamotnienie w czasie męki. Zbawiciel został ukazany w typie Cristo morte – tzn. jako umarły z zamkniętymi oczami. Jego postać pozbawiona jest ekspresji charakterystycznej dla XVIII wieku, a sylwetka wyraźnie statyczna. Układ ciała Chrystusa o wyprostowanych ramionach, o miękkim sposobie jego modelowania, niemal pozbawionego znamion męki, a także kształt perizonium, pozbawione ekspresji wskazują, iż figura powstała najpóźniej na początku XVIII wieku.

Streszczenie

Rzeźba powstała prawdopodobnie w 1719 roku z fundacji plebana Jana Franciszka Strzyżańskiego. Perizonium przewiązane jest w węzeł na prawym boku i ciasno oplata biodra. Chrystus ukazany jest w typie Cristo morte, a więc jako umarły, już po tym jak skonał na krzyżu.

Bibliografia

Łukaszczyk Mieczysław , "650 lat parafii św. Katarzyny w Nowym Targu", Kalwaria Zebrzydowska 1997
Skorupa Andrzej, Monita Rafał, "Nowy Targ. Kościół św. Katarzyny", Kraków 2012
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły Niżnego Podhala", Kraków 2004
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938

Jak cytować?

Maria Działo, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-73

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności