Kościół św. Jana Kantego w Kętach
Zdjęcie nr 1: Kościół usytuowany jest za północną pierzeją zabudowy rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni parafialnej, po jej południowo-wschodniej stronie. Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia (grubość murów od 70 do 160 cm), na rzucie podłużnym (24 m długość, 8,5 m szerokość). Korpus jednonawowy, trójprzęsłowy, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, z dwukondygnacyjną przyległością od północy (zakrystia w przyziemiu). Nawę i prezbiterium przekrywa sklepienie kolebkowe z gurtami wspartymi na parach pilastrów dźwigających wydatne, obiegające wnętrze belkowanie. Nawę od prezbiterium oddziela półkolista arkada łuku tęczowego. Wnętrze doświetlają dwa rzędy okien zamkniętych łukami odcinkowymi. Artykulację ścian na zewnątrz stanowią płyciny ujmujące pary okien. Trójosiową fasadę artykułują pary osadzonych na cokole pilastrów – po dwie po bokach i jedna w polu środkowym wspierające belkowanie. W osi środkowej jest umiejscowiony ujęty profilowanym obramieniem otwór wejściowy z dwuskrzydłowymi drzwiami. Wyżej jest płytka, prostokątna wnęka, u góry zaś okno zamknięte łukiem odcinkowym. W osiach bocznych na cokole fasady osadzona para niszy z rzeźbami św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej. Kapitele pilastrów zdobione motywami festonów owocowo-kwiatowych. Szczyt fasady ujęty parą spływów, zamknięty trójkątnie, po bokach flankowany parą cokołów zwieńczonych wazonami, pole środkowe wydzielone dwiema parami pilastrów zawiera półkoliście zamkniętą niszę z figurą Matki Boskiej, wyżej trójkąt Opatrzności Bożej ujęty promienistą glorią. Dachy korpusu i prezbiterium dwuspadowe, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę w formie latarni. Dach nad przyległością pulpitowy. Tynki kościoła w odcieniach bieli i szarości.
Zdjęcie nr 2: Kościół usytuowany jest za północną pierzeją zabudowy rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni parafialnej, po jej południowo-wschodniej stronie. Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia (grubość murów od 70 do 160 cm), na rzucie podłużnym (24 m długość, 8,5 m szerokość). Korpus jednonawowy, trójprzęsłowy, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, z dwukondygnacyjną przyległością od północy (zakrystia w przyziemiu). Nawę i prezbiterium przekrywa sklepienie kolebkowe z gurtami wspartymi na parach pilastrów dźwigających wydatne, obiegające wnętrze belkowanie. Nawę od prezbiterium oddziela półkolista arkada łuku tęczowego. Wnętrze doświetlają dwa rzędy okien zamkniętych łukami odcinkowymi. Artykulację ścian na zewnątrz stanowią płyciny ujmujące pary okien. Trójosiową fasadę artykułują pary osadzonych na cokole pilastrów – po dwie po bokach i jedna w polu środkowym wspierające belkowanie. W osi środkowej jest umiejscowiony ujęty profilowanym obramieniem otwór wejściowy z dwuskrzydłowymi drzwiami. Wyżej jest płytka, prostokątna wnęka, u góry zaś okno zamknięte łukiem odcinkowym. W osiach bocznych na cokole fasady osadzona para niszy z rzeźbami św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej. Kapitele pilastrów zdobione motywami festonów owocowo-kwiatowych. Szczyt fasady ujęty parą spływów, zamknięty trójkątnie, po bokach flankowany parą cokołów zwieńczonych wazonami, pole środkowe wydzielone dwiema parami pilastrów zawiera półkoliście zamkniętą niszę z figurą Matki Boskiej, wyżej trójkąt Opatrzności Bożej ujęty promienistą glorią. Dachy korpusu i prezbiterium dwuspadowe, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę w formie latarni. Dach nad przyległością pulpitowy. Tynki kościoła w odcieniach bieli i szarości.
Zdjęcie nr 3: Kościół usytuowany jest za północną pierzeją zabudowy rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni parafialnej, po jej południowo-wschodniej stronie. Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia (grubość murów od 70 do 160 cm), na rzucie podłużnym (24 m długość, 8,5 m szerokość). Korpus jednonawowy, trójprzęsłowy, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, z dwukondygnacyjną przyległością od północy (zakrystia w przyziemiu). Nawę i prezbiterium przekrywa sklepienie kolebkowe z gurtami wspartymi na parach pilastrów dźwigających wydatne, obiegające wnętrze belkowanie. Nawę od prezbiterium oddziela półkolista arkada łuku tęczowego. Wnętrze doświetlają dwa rzędy okien zamkniętych łukami odcinkowymi. Artykulację ścian na zewnątrz stanowią płyciny ujmujące pary okien. Trójosiową fasadę artykułują pary osadzonych na cokole pilastrów – po dwie po bokach i jedna w polu środkowym wspierające belkowanie. W osi środkowej jest umiejscowiony ujęty profilowanym obramieniem otwór wejściowy z dwuskrzydłowymi drzwiami. Wyżej jest płytka, prostokątna wnęka, u góry zaś okno zamknięte łukiem odcinkowym. W osiach bocznych na cokole fasady osadzona para niszy z rzeźbami św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej. Kapitele pilastrów zdobione motywami festonów owocowo-kwiatowych. Szczyt fasady ujęty parą spływów, zamknięty trójkątnie, po bokach flankowany parą cokołów zwieńczonych wazonami, pole środkowe wydzielone dwiema parami pilastrów zawiera półkoliście zamkniętą niszę z figurą Matki Boskiej, wyżej trójkąt Opatrzności Bożej ujęty promienistą glorią. Dachy korpusu i prezbiterium dwuspadowe, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę w formie latarni. Dach nad przyległością pulpitowy. Tynki kościoła w odcieniach bieli i szarości.
Zdjęcie nr 4: Kościół usytuowany jest za północną pierzeją zabudowy rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni parafialnej, po jej południowo-wschodniej stronie. Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia (grubość murów od 70 do 160 cm), na rzucie podłużnym (24 m długość, 8,5 m szerokość). Korpus jednonawowy, trójprzęsłowy, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, z dwukondygnacyjną przyległością od północy (zakrystia w przyziemiu). Nawę i prezbiterium przekrywa sklepienie kolebkowe z gurtami wspartymi na parach pilastrów dźwigających wydatne, obiegające wnętrze belkowanie. Nawę od prezbiterium oddziela półkolista arkada łuku tęczowego. Wnętrze doświetlają dwa rzędy okien zamkniętych łukami odcinkowymi. Artykulację ścian na zewnątrz stanowią płyciny ujmujące pary okien. Trójosiową fasadę artykułują pary osadzonych na cokole pilastrów – po dwie po bokach i jedna w polu środkowym wspierające belkowanie. W osi środkowej jest umiejscowiony ujęty profilowanym obramieniem otwór wejściowy z dwuskrzydłowymi drzwiami. Wyżej jest płytka, prostokątna wnęka, u góry zaś okno zamknięte łukiem odcinkowym. W osiach bocznych na cokole fasady osadzona para niszy z rzeźbami św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej. Kapitele pilastrów zdobione motywami festonów owocowo-kwiatowych. Szczyt fasady ujęty parą spływów, zamknięty trójkątnie, po bokach flankowany parą cokołów zwieńczonych wazonami, pole środkowe wydzielone dwiema parami pilastrów zawiera półkoliście zamkniętą niszę z figurą Matki Boskiej, wyżej trójkąt Opatrzności Bożej ujęty promienistą glorią. Dachy korpusu i prezbiterium dwuspadowe, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę w formie latarni. Dach nad przyległością pulpitowy. Tynki kościoła w odcieniach bieli i szarości.
Zdjęcie nr 5: Kościół usytuowany jest za północną pierzeją zabudowy rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni parafialnej, po jej południowo-wschodniej stronie. Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia (grubość murów od 70 do 160 cm), na rzucie podłużnym (24 m długość, 8,5 m szerokość). Korpus jednonawowy, trójprzęsłowy, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, z dwukondygnacyjną przyległością od północy (zakrystia w przyziemiu). Nawę i prezbiterium przekrywa sklepienie kolebkowe z gurtami wspartymi na parach pilastrów dźwigających wydatne, obiegające wnętrze belkowanie. Nawę od prezbiterium oddziela półkolista arkada łuku tęczowego. Wnętrze doświetlają dwa rzędy okien zamkniętych łukami odcinkowymi. Artykulację ścian na zewnątrz stanowią płyciny ujmujące pary okien. Trójosiową fasadę artykułują pary osadzonych na cokole pilastrów – po dwie po bokach i jedna w polu środkowym wspierające belkowanie. W osi środkowej jest umiejscowiony ujęty profilowanym obramieniem otwór wejściowy z dwuskrzydłowymi drzwiami. Wyżej jest płytka, prostokątna wnęka, u góry zaś okno zamknięte łukiem odcinkowym. W osiach bocznych na cokole fasady osadzona para niszy z rzeźbami św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej. Kapitele pilastrów zdobione motywami festonów owocowo-kwiatowych. Szczyt fasady ujęty parą spływów, zamknięty trójkątnie, po bokach flankowany parą cokołów zwieńczonych wazonami, pole środkowe wydzielone dwiema parami pilastrów zawiera półkoliście zamkniętą niszę z figurą Matki Boskiej, wyżej trójkąt Opatrzności Bożej ujęty promienistą glorią. Dachy korpusu i prezbiterium dwuspadowe, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę w formie latarni. Dach nad przyległością pulpitowy. Tynki kościoła w odcieniach bieli i szarości.

Kościół św. Jana Kantego w Kętach

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Małgorzaty i św. Katarzyny
Identyfikator
DZIELO/25201
Kategoria
kościół
Ilość
1
Czas powstania
14 czerwca 1724 (poświęcenie)
Fundator
Sykstus Lubomirski
Technika i materiał
kamień, cegła; murowanie
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

W archiwum parafialnym w Kętach zachował się odpis aktu erekcyjnego kościoła św. Jana Kantego, a w nim informacja, że była to fundacja księcia Sykstusa Lubomirskiego której kapitał wynosił 1000 florenów polskich lokowanych w majątku miasta Kęty – „na gronciech własnych miejskich, to jest na lesie miejskim nazwanym Burgwałd, starodawnymi jego granicami obwałowanym, na stawach miejskich, także łąkach i młynem zasolnym, ze wszystkimi przyległościami pomienionych dóbr”. W zapisie podkreślono również, że ze wspomnianego kapitału suma 70 florenów rocznie będzie przeznaczana na rzecz kaplicy – 60 florenów na uposażenie dla kapelana, 10 florenów na utrzymanie i przyszłe remonty świątyni. Na podstawie tego dokumentu biskup krakowski Piotr Gembicki wydał zgodę na rozpoczęcie budowy zawartą w „Facultas extruendi Capella in Kenty B. Joannis Canty” z 16 września 1644. Zabezpieczenie finansowe kaplicy stanowiła także ofiarność wielu fundatorów reprezentujących zamożniejszą część mieszkańców Kęt jak i okolicznej szlachty. Jedną z najbardziej zasłużonych postaci jest ksiądz Grzegorz Jan Zdziewojski z Łasku będący równocześnie pierwszym prebendarzem kaplicy pw. bł. Jana Kantego. Znaczącym wkładem duchownego było także wzniesienie w sąsiedztwie świątyni domu dla opiekującego się nią kapelana. W zapisie testamentowym pozostawił zastrzeżenie, że dochód z czynszu należy przeznaczać na wino mszalne do kaplicy. Jeszcze jedną sylwetką ważnego fundatora świątyni jest Adam „de Brzezie” Paszkowski herbu Zadora. Także jego fundacja, uruchomiona w 1673 roku, bazująca na kapitale 1000 florenów, dawała roczny dochód 70 florenów wypłacanych po 35 florenów w święto narodzenia św. Jana Chrzciciela i w Boże Narodzenie. Patronat nad dziełem objęła Akademia Krakowska. Dzieje świątyni, która według tradycji została wzniesiona w miejscu, w którym urodził się św. Jan Kanty, obejmują dwa etapy, pierwotnie stanowiła ją murowana, jednonawowa kaplica wzniesiona na kamiennym fundamencie, o kamiennych murach z dodatkiem cegły. Z jej struktury zachowały się fragmenty fundamentów. Pobieżny jej opis zachował się w „Dziejopisie Żywieckim” Andrzeja Komonieckiego, który odnotował, „że mała była i ciemna od wielkiego ołtarza […] stojąc ta kaplica stara od zmurowania swego lat 67”. Po niemal 70 latach podjęto decyzję o wzniesieniu nowej, nieco większej budowli. Decyzja ta wiązała się także z faktem znacznego wzrostu ruchu pielgrzymkowego spowodowanego przede wszystkim beatyfikacją Jana Kantego w 1676 roku oraz sprowadzeniem do Kęt przez księdza Marcina Oślińskiego jego relikwii w 1702 roku. Znaczący wpływ zarówno na lokalny kult świętego, jak i wzrost ofiar na rzecz kaplicy miała także szerząca się w latach 1707-1708 epidemia. Dodatkowo w latach 1689-1703 gruntownie przebudowano kolegiatę św. Anny w Krakowie. Obowiązek finansowania nowego przedsięwzięcia i nadzór nad pracami objęli dwaj związani z Kętami duchowni – urodzony w mieście ok. 1650 roku Jan Chryzostom Pyzowicz, doktor filozofii, od 1687 roku prebendarz kościoła Świętego Krzyża a od około 1699 roku proboszcz fary oraz wspomniany ksiądz Marcin Ośliński, profesor i rektor Akademii Krakowskiej, który spędził w mieście dzieciństwo i młodość. Jak odnotował Andrzej Komoniecki oraz upamiętniono na wmurowanej wewnątrz kościoła tablicy, najważniejsze etapy przebudowy świątyni ukończone zostały w 1715 roku. Symboliczne jej oddanie miało miejsce 20 października w dzień wspomnienia św. Jana Kantego, budowla nie była jednak jeszcze ukończona, „bo jeszcze nie (…) wytynkowana ani posadzką kamienną ułożona”, imponowała jednak „[w]spaniałością, wysokością i rozprzestrzenieniem”. Nowy kościół był zatem znacznie większy i bardziej przestrzenny od pierwotnego. Zarówno podczas XVIII, jak i XIX wieku kościół nie uległ znaczniejszym ingerencjom w strukturę zatem jego obecna forma jest niemal niezmieniona od 1715 roku. Wyjątek stanowi jedynie konstrukcja dachu, który, podobnie jak dom prebendarza, uległ całkowitemu zniszczeniu podczas pożaru miasta w 1797 roku. opiekunem świątyni był wówczas ksiądz Stanisław Petulski, który natychmiast rozpoczął działania mające na celu naprawę zniszczeń. Wówczas także najprawdopodobniej zbudowano barokową w formie wieżyczkę na sygnaturkę. W XIX i XX wieku prowadzono drobne zabiegi modernizacyjne oraz konserwatorskie, jednak najbardziej efektowna konserwacja architektury kościoła – jego zewnętrznych elewacji, miała miejsce w 2013 roku, kiedy także pokryto dach świątyni blachą miedzianą.

Opis

Kościół usytuowany jest za północną pierzeją zabudowy rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni parafialnej, po jej południowo-wschodniej stronie.
Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia (grubość murów od 70 do 160 cm), na rzucie podłużnym (24 m długość, 8,5 m szerokość). Korpus jednonawowy, trójprzęsłowy, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, z dwukondygnacyjną przyległością od północy (zakrystia w przyziemiu). Nawę i prezbiterium przekrywa sklepienie kolebkowe z gurtami wspartymi na parach pilastrów dźwigających wydatne, obiegające wnętrze belkowanie. Nawę od prezbiterium oddziela półkolista arkada łuku tęczowego. Wnętrze doświetlają dwa rzędy okien zamkniętych łukami odcinkowymi. Artykulację ścian na zewnątrz stanowią płyciny ujmujące pary okien. Trójosiową fasadę artykułują pary osadzonych na cokole pilastrów – po dwie po bokach i jedna w polu środkowym wspierające belkowanie. W osi środkowej jest umiejscowiony ujęty profilowanym obramieniem otwór wejściowy z dwuskrzydłowymi drzwiami. Wyżej jest płytka, prostokątna wnęka, u góry zaś okno zamknięte łukiem odcinkowym. W osiach bocznych na cokole fasady osadzona para niszy z rzeźbami św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej. Kapitele pilastrów zdobione motywami festonów owocowo-kwiatowych.
Szczyt fasady ujęty parą spływów, zamknięty trójkątnie, po bokach flankowany parą cokołów zwieńczonych wazonami, pole środkowe wydzielone dwiema parami pilastrów zawiera półkoliście zamkniętą niszę z figurą Matki Boskiej, wyżej trójkąt Opatrzności Bożej ujęty promienistą glorią. Dachy korpusu i prezbiterium dwuspadowe, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę w formie latarni. Dach nad przyległością pulpitowy. Tynki kościoła w odcieniach bieli i szarości.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobra.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona zawieszona jest na ścianie, z wejściem w zaplecku. Kosz ambony, na rzucie owalu, artykułują cztery pilastry osadzone na obiegającym jego podstawę cokole, wspierające wyłamujący się ponad nimi gzyms wieńczący. Podwieszenie kosza jest w formie czterech wolutowych kabłąków spiętych spłaszczonym pierścieniem. Zaplecek jest w formie prostokątnej płyciny ujętej parą pilastrów wspierających wyłamujące się ponad nimi belkowanie z wydatnym gzymsem. Zwieńczenie ma formę półkolistego przyczółka. Pola kosza ambony wypełniają płaskorzeźbione przedstawienia trzech świętych Janów. W środkowym znajduje się św. Jan Kanty siedzący przy pulpicie z otwartą księgą, poniżej znajduje się kartusz herbowy, o krawędziach zdobionych ornamentyką akantową, z napisem: „Et lex / clementia / in linqua / eius”, natomiast w medalionie powyżej jest zamknięta księga z siedmioma pieczęciami. Po lewej znajduje się św. Jan Ewangelista, poniżej na kartuszu napis: „Quia verum est testimo/nium eius”, w medalionie zaś klatka. Po prawej jest przedstawienie św. Jana Chrzciciela z kartuszem z napisem: „Et enim / manus Domini / errat /cum / suo” oraz medalionem ze znakiem ręki trzymającej trąbę. Pilastry zdobią motywy kampanulli oraz uskrzydlonych główek anielskich, z których niektóre są na tle konch. Tuż pod gzymsem wieńczącym podwieszona jest girlanda kwiatowa. Belkowanie zaplecka ambony wsparte jest dodatkowo na wolutowych wspornikach, trzony pilastrów zdobią kampanulle. Po środku płyciny zaplecka, nad wejściem znajduje się ujęty akantem kartusz herbowy z napisem: „Docebit vos omnia”. Zwieńczenie ambony zdobią figurki dwóch par aniołków, z czego jedna usytuowana jest na krawędziach przyczółka, druga wypełnia pole tympanonu. Ukazane naprzeciw siebie w pozycjach półleżących, o przeplatających się nogach obuczącz podtrzymują otwartą księgę z napisem: „EVANGELIUM IESU CHRISTI”. Szczyt zwieńczenia jest w formie promienistej glorii z gołębicą Ducha Świętego po środku. Struktura ambony jest pomalowana na biało, podobnie, jak odsłonięte partie ciał aniołków. Detal architektoniczny, ornamnetyka, szaty i skrzydła są złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od strony wewnętrznej klatki schodowej usytuowanej w murze kościoła. Kosz jest na planie ośmioboku z cokołem i podwieszeniem w formie stylizowanego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Po lewej stronie przylega do niego ganek na rzucie czworoboku. Naroża kosza i ganku ujęte są kolumienkami, których trzony w dolnej partii zdobią liście akantu i rozetki, wyżej obiega je para pierścieni, pomiędzy którymi naprzemiennie są kaboszony i rozetki, natomiast górna część jest kanelurowana. Na kompozytowych kapitelach wsparte jest belkowanie parapetu. Zaplecek ambony ujmuje para osadzonych na cokołach kolumienek w dolnej partii zdobionych motywem floralnym, w górnej kanelurowaniem, wpierających wyłamujące się ponad nimi, przerwane belkowanie. Baldachim jest na rzucie ośmioboku. Jego krawędź obiega wyłamujące się na narożach belkowanie. Zwieńczenie ma formę osadzonego na niewysokim cokole stożka o lekko wklęsłych ściankach, nakrytego wklęsło-wypukłym hełmem na rzucie ośmioboku, na którym osadzony jest złocony krzyż o trójlistnych zakończeniach ramion oraz z kręgiem obłoków i wiązkami promieni na ich przecięciu. Płyciny podwieszenia kosza zdobią liście akantu. Na cokole kosza i ganku są girlandy z kwiatami róż, natomiast na fryzie akantowa wić. Ścianki ganku artykułują prostokątne płyciny natomiast kosza – w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Ujęte są profilowaną, złoconą ramą i wypełnione dekoracyjnym motywem wazonu z kompozycją liści akantu o symetrycznym układzie. W polu zaplecka znajduje się płycina w kształcie stojącego prostokąta zamknięta półkolistym łukiem nadwieszonym z górnymi narożnikami zaakcentowanymi przez wklęsłe łuki odcinkowe. Ujęta jest profilowaną, złoconą ramą. Wypełnia ją motyw dekoracyjny złożony z ukazanych na tle krzyżującego się kwiatu lilii i gałązki palmowej, skrzyżowanych kotwicy i krzyża, z sercem gorejącym pośrodku, dodatkowo u dołu kompozycji jest para kwiatów róży, a u góry wstążka. W podniebiu baldachimu znajduje się gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Dolną krawędź baldachimu obiega motyw lambrekinu, belkowanie zdobi ornament kostkowy i wole oczy. Dekorację cokołu zwieńczenia stanowią motywy akantowe, artykułujące naroża akantowe woluty oraz wazony. Natomiast górną część zwieńczenia i hełm zdobią akantowe liście. Struktura ambony utrzymana jest w bieli, czerwieni, błękicie i jasnym różu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, umieszczona jest na filarze, z wejściem od prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą w formie wydzielonych kolumienkami, ażurowych płycin zdobionych w narożu ornamentyką roślinną. Wsparty na ośmiobocznym filarze kosz jest na rzucie ośmioboku. Wydzielone kolumienkami ścianki wypełniają prostokątne płyciny zamknięte łukiem w kształcie rybiego pęcherza, z rzeźbionymi figurami czterech ewangelistów stojących na niewielkich konsolkach. Profilowany parapet ambony zdobi motyw rozetek. Na zaplecku ambony zawieszony jest zegar w drewnianej obudowie. Baldachim na rzucie ośmioboku o krawędziach ujętych fryzem arkadkowym oraz niewielkimi sterczynkami. Zwieńczenie w formie ażurowego pinakla z figurą Jezusa wewnątrz. Struktura ambony pokryta jest ciemnobrązową bejcą, zaś figura utrzymana w odcieniu naturalnego drewna.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Para całopostaciowych, pełnoplastycznych figur przedstawia stojące na niewielkich postumentach anioły zwrócone w trzech czwartych ku wnętrzu zwieńczenia retabulum. Pociągłe twarze o prostokątnym obrysie charakteryzują sumarycznie opracowane rysy z szeroko rozstawionymi, niewielkimi oczami, zarumienione policzki, czubki niewielkich nosów oraz podbródki. Długie, skręcone włosy opadają na plecy. Nagie sylwetki postaci częściowo okrywają złocone, mocno drapowane szaty; anioł po lewej stronie ma osłonięte lewe ramię, a anioł po prawej odkryte ramiona i tors. Na plecach znajdują się duże złocone i srebrzone opuszczone skrzydła. Anioł po lewej stronie retabulum lewą rękę wyciąga nieco do przodu, prawą opuszcza w dół, drugi, po prawej, obydwie ręce wyciąga przed siebie.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Para pełnoplastycznych, całopostaciowych figur przedstawia anioły przyklękające na przerwanym, wolutowym przyczółku zwieńczenia ołtarza. Ich zwrócone niemal w trzech czwartych, młodzieńcze sylwetki są lekko pochylone ku sobie. Owalne, szerokie twarze aniołów charakteryzują pełne, wyraziste, niemal identyczne rysy z dużymi oczami, długimi, prostymi nosami i lekko zarumienionymi policzkami. Ich falowane, brązowe, częściowo przesłaniające uszy włosy łagodnie opadają na plecy. Sylwetki aniołów, charakteryzujące się stosunkowo naturalistycznie opracowaną muskulaturą, okryte są rozwianymi, złoconymi szatami od pasa do kolan u anioła po prawej stronie i częściowo w partii bioder u anioła po lewej. Na plecach mają duże, złocone skrzydła. Anioł po lewej prawą rękę wspiera na piersiach, lewą wyciąga przed siebie, drugi obydwie składa na klatce piersiowej.
rzeźba
Anioł

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta zamkniętego trójbocznie. W centrum kompozycji ukazano w całej postaci w kontrapoście św. Barbarę, zwrócona w trzech czwartych w lewo z uniesioną i nieznacznie odchyloną głową. W prawej podniesionej wysoko ręce męczenniczka trzyma kielich z jaśniejącą hostią, zaś w lewej, opuszczonej miecz skierowany ostrzem w dół. Ma owalną, pełną twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach, ciemnych oczach, prostym nosie i małych ustach. Ubrana jest w białą suknię spodnią, różową suknie wierzchnią sięgającą kolan, a w partii talii widoczny jest gorset. Na prawym ramieniu święta ma zarzucony bladoniebieski płaszcz. Nad Barbarą unosi się putto, trzymające nad jej głową wieniec. Po lewej stronie obrazu, w tle przedstawienie widoczna jest wieża z rozbudowanym krenelażem. W głębi ukazano niewielką sekwencję pejzażową.
obraz
Św. Barbara

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Kościół św. Jana Kantego w Kętach", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/kosciol-sw-jana-kantego-w-ketach

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności