Konfesjonał

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Jordanów
Miejscowość
Łętownia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Apostołów Szymona i Judy
Miejsce przechowywania
kaplica Matki Boskiej Łętowskiej
Identyfikator
DZIELO/11187
Kategoria
konfesjonał
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku (po 1765 roku)
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie; olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 200 cm
wysokość – 320 cm
głębokość – 80 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Konfesjonał powstał do nowo wybudowanego kościoła w Łętowni w drugiej połowie XVIII wieku, ale po 1765 roku. Został odzłocony w 1902 roku.

Opis

Konfesjonał ustawiony na dwustopniowej podstawie na planie półowalu. Złożony z siedziska z wysokim zapleckiem, zakończonym gzymsem wyłamanym po bokach, dekorowanym kartuszem, ze zwieńczeniem. Siedzisko ujęte dwiema ściankami bocznymi, w górnej połowie przyjmującymi fantazyjną formę rysowaną przez spływy wolutowe, z prześwitami z kratownicą. W partii przedpiersia wypukłe drzwiczki zakończone profilowanym gzymsem. Zaplecek ujęty dwiema ściankami tylnymi w formie spływów wolutowych opadających na półfilary z wazonikami. Zwieńczenie w kształcie zbliżonym do trapezu, flankowane przez spływy wolutowe, zamknięte fragmentem gzymsu przyjmującym formę łuku odcinkowego nadwieszonego, zwieńczonego dużą muszlą. W polu obraz św. Piotra ujęty profilowaną ramą, w kształcie zbliżonym do zwieńczenia. Struktura polichromowana w kolorze niebieskim, profile i ornamentyka złocone, detal srebrzony.

Zarys problematyki artystycznej

Za twórcę konfesjonałów w używanej do dziś formie uważany jest św. Karol Boromeusz, który na soborze trydenckim zaproponował odejście od stosowanych wcześniej siedzeń dla spowiedników. Zasadnicza forma konfesjonału opisana przez Boromeusza została zachowana aż do dzisiaj, jakkolwiek z czasem wprowadzono kilka zmian i udogodnień. Od XVII wieku występują symetryczne klęczniki po obu stronach siedziska spowiednika. Zamknięcie konfesjonału baldachimem nie stanowiło zasady i często budowano je bez górnego nakrycia, jakkolwiek takowe zaczęły pojawiać się w XVIII wieku, a w XIX wieku stosowane były powszechnie, dla zwiększenia poczucia dyskrecji. Konfesjonał w Łętowni został rozbudowany o zwieńczenie z obrazem św. Piotra, które przyjmuje formę typową dla zwieńczeń ołtarzowych w XVIII wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Liczne ubytki mechaniczne podstawy i klęczników, przetarcia polichromii i złoceń, spękania struktury, przetarcia warstwy malarskiej obrazu.

Streszczenie

Konfesjonał powstał do nowo wybudowanego kościoła w Łętowni w drugiej połowie XVIII wieku, ale po 1765 roku. Konfesjonał w Łętowni posiada typową formę dla tego rodzaju dzieł z XVIII wieku, które w tym okresie budowano często bez górnego nakrycia (baldachimu). Został natomiast rozbudowany o zwieńczenie z obrazem św. Piotra, które przyjmuje formę typową dla zwieńczeń ołtarzowych w XVIII wieku.

Bibliografia

Nowowiejski Antoni, "Wykład liturgii Kościoła katolickiego", Warszawa 1893
"Leksykon liturgii", Poznań 2006
Janicka-Krzywda Urszula, "Łętownia. Kościół pw. św Apostołów Szymona i Judy Tadeusza", Kraków 2011

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafialne w Łętowni, Kronika parafialna, s. 19.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Konfesjonał", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/konfesjonal-10

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności