Wskrzeszenie Piotrowina

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Biskupice
Miejscowość
Łazany
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niegowić
Parafia
Parafia Znalezienia Krzyża Świętego
Tagi
ikonografia świętych malarstwo religijne malarstwo XIX wieku Tadeusz Kuntze-Konicz
Miejsce przechowywania
kościół, ołtarz w kaplicy Lubomirskich
Identyfikator
DZIELO/03500
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Omawiany obraz pochodzi z ołtarza św. Stanisława, który znajdował się w kaplicy Lubomirskich łazańskiego kościoła do 1870 roku. Wówczas ołtarz usunięto z powodu złego stanu zachowania. Z tej nastawy zachował się jedynie omawiany obraz przedstawiający Wskrzeszenie Piotrowina. W 1899 roku z inicjatywy księdza Franciszka Błachuta do Łazan sprowadzono dwa barokowe ołtarze z kościoła parafialnego w Wadowicach. Ołtarz noszący wezwanie św. Jana z Kęt ustawiono w kaplicy Lubomirskich w miejscu wspomnianej, usuniętej nastawy św. Stanisława. W 1900 roku w zwieńczeniu tego ołtarza umieszczono obraz „Wskrzeszenie Piotrowina”.

Opis

Obraz w formie stojącego owalu, ujęty w profilowaną złoconą i srebrzoną ramę. W centrum kompozycji ukazana postać św. Stanisława, zwróconego w trzech czwartych w prawo, pochylającego się nad grobem, z którego wyciąga za rękę Piotrowina. Twarz świętego szczupła, o wyraźnych rysach, długim, prostym nosie, okolona zarostem; włosy krótkie, ciemne. Święty jest ubrany w strój biskupi, składający się z alby i złotej stuły przepasanych w talii sznurem oraz złotej kapy, podbitej czerwienią. Na głowie postaci biała infuła. W lewej ręce świętego złoty pastorał o dekoracyjnej krzywaśni. Piotrowin ukazany w półpostaci, zwrócony profilem w stronę świętego, wspierając się na prawej ręce wychodzi z grobu. Postać naga, z przerzuconym przez głowę i opadającym przez plecy na uda białym całunem. Za świętym widoczna para postaci ubranych w komże, trzymających krzyże procesyjne; po prawej stronie obrazu również dwie postacie w strojach szlacheckich. Postać młodego mężczyzny na drugim planie zasłania nos białą tkaniną. W tle widoczna architektura w formie kolumn na cokołach oraz obłoki. Kolorystyka zgaszona, pastelowa, z wyodrębnionymi kolorystycznie postaciami.

Zarys problematyki artystycznej

Omawiany obraz przedstawia scenę wskrzeszenia Piotrowina przez św. Stanisława. Autor dzieła nie jest niestety znany. Kompozycja została bezpośrednio zapożyczona z obrazu o tym samym tytule i temacie namalowanym przez Tadeusza Kuntze-Konicza dla kościoła św. Stanisława w Rzymie w 1754 roku. Kuntze-Konicz był działającym w XVIII wieku polskim malarzem, wykształconym w Krakowie i Rzymie. Większą część życia spędził we Włoszech, gdzie ze względu na swoje pochodzenie nazywany był „Taddeo Pollacco”. Przedstawiony na obrazie św. Stanisław urodził się około 1030 roku w Szczepanowie, w 1072 roku został konsekrowany na biskupa krakowskiego. Z powodu konfliktu z Bolesławem Śmiałym, z polecenia króla, zamordowano go w 1079 roku podczas odprawiania mszy świętej w kościele św. Michała na Skałce. Wizerunki św. Stanisława charakteryzuje przede wszystkim strój biskupi oraz trzymany przez świętego pastorał. Od XV wieku w ikonografii świętemu towarzyszy sylwetka wychodzącego z grobu Piotra Strzemieńczyka z Janiszowa zwanego Piotrowinem. Według „Żywota św. Stanisława” spisanego przez Wincentego z Kielczy, św. Stanisław miał kupić od Strzemieńczyka dobra ziemskie na rzecz biskupstwa. Po śmierci Piotrowina, jego spadkobiercy upomnieli się o ziemię. Postawiony przed sądem biskup Stanisław, nie mogąc się skutecznie bronić, poprosił o trzy dni na wyjaśnienie nieporozumienia. Czas ten przeznaczył na post, modlitwę oraz odprawienie mszy świętej. Wskrzeszony wówczas Piotrowin miał poświadczyć słuszność słów biskupa, a po rozprawie biskup odprowadził go z powrotem do grobu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry; z widocznymi zabrudzeniami i spękaniami.

Streszczenie

Obraz pochodzi z ołtarza św. Stanisława, który znajdował się w kaplicy Lubomirskich łazańskiego kościoła do 1870 roku. Później nastawę zdemontowano ze względu na zły stan zachowania. W 1900 roku obraz umieszczono w zwieńczeniu sprowadzonego rok wcześniej z wadowickiej fary ołtarza św. Jana z Kęt, w którym obecnie się znajduje. Obraz przedstawia scenę wskrzeszenia Piotrowina przez św. Stanisława. Autor dzieła nie jest znany. Kompozycja została bezpośrednio zapożyczona z obrazu o tym samym tytule i temacie namalowanym przez Tadeusza Kuntze-Konicza dla kościoła św. Stanisława w Rzymie w 1754 roku.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Wskrzeszenie Piotrowina", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/wskrzeszenie-piotrowina-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności