Trójca Święta

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem Trójcy Świętej tronującej wśród obłoków ze stopami opartymi na globie, wokół którego unoszą się trzy putta. Po lewej stronie kompozycji siedzi Chrystus zwrócony w trzech czwartych w lewo, prawą ręką przytrzymuje krzyż, lewą wyciąga przed siebie, a prawą stopę opiera na globie. Twarz ma pociągłą, o szeroko otwartych oczach i prostym nosie, okoloną jasną, gęstą brodą i jasnobrązowymi włosami opadającymi na plecy. Jezus jest ubrany w czerwony płaszcz, okrywający ramiona, biodra i nogi, lecz odsłaniający tors. Na jego ciele widoczne są ślady męki – przebity bok oraz rany po gwoździach. Po prawej stronie kompozycji siedzi Bóg Ojciec zwrócony w trzech czwartych w prawo, z prawą stopą opartą na globie. W prawej ręce opartej na kolanie trzyma berło, lewą ma ugiętą i uniesioną. Twarz ma pociągłą z wysokim czołem, o starczych rysach, dużych oczach i wąskim nosie, okoloną długą siwą brodą opadającą na pierś oraz siwymi włosami sięgającymi ramion. Jest ubrany w długą, białą tunikę oraz zielony płaszcz spięty na lewym ramieniu, o fioletowej podszewce i złoconej lamówce. Pomiędzy postaciami, u góry widoczna jest gołębica Ducha Świętego unosząca się na tle rozświetlonego nieba. Scena rozgrywa się na tle szaro-różowych, skłębionych obłoków, w górnej części obrazu niebo jaśnieje. Obraz w profilowanej, złoconej ramie.

Zarys problematyki artystycznej

Trójca Święta została ukazana w tradycyjnym, nowożytnym typie ikonograficznym. Boga Ojca przedstawiono pod postacią starca, a Chrystusa jako mężczyznę w sile wieku ubranego w purpurową szatę. Ponad nimi unosi się gołębica Ducha Świętego, która ma rozłożone w locie skrzydła. Bóg Ojciec trzyma atrybut władzy – berło królewskie, a Chrystus trzyma krzyż, symbol własnej męki. Ten sposób ujęcia stworzył Tycjan, malując „Triumf Trójcy Świętej”. Usadowił Boga Ojca i Chrystusa na wspólnym tronie z chmur, a nad nimi umieścił unoszącą się gołębicę. Pomysł rozwinął Peter Paul Rubens na obrazie pod tym samym tytułem, namalowanym między 1620 a 1625 rokiem i przechowywanym w Staatsgalerie Neuburg należącej do Bayerische Staatsgemäldesammlungen. W jego ujęciu dwie osoby Trójcy stawiają stopy na globie otoczonym dołem przez trzy aniołki. Obraz stał się inspiracją dla wielu przedstawień ołtarzowych oraz fresków. Kompozycja była rozpowszechniana za pomocą rycin i stała się wzorem dla wielu późniejszych odwzorowań. Opierają się na nich m.in. dziewiętnasto- i dwudziestowieczne dzieła przechowywane w kościołach w Trybszu, Dobczycach, Waksmundzie, Przytkowicach, Pelczowie, Stryszowie i innych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz z przedstawieniem Trójcy Świętej tronującej w obłokach oparty najpewniej na wzorze graficznym odwzorowującym obraz Petera Paula Rubensa. Bardzo podobne płótna pochodzące z XIX i XX wieku przechowywane są m.in. w kościołach w Trybszu, Dobczycach, Waksmundzie, Przytkowicach, Pelczowie i Stryszowie.

Bibliografia