Tabernakulum na ołtarzu głównym

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków-Nowa Huta
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Św. Grzegorza Wielkiego
Miejsce przechowywania
Kościół, ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/06308
Kategoria
tabernakulum
Ilość
1
Czas powstania
około 1700 roku
Technika i materiał
drewno, marmur, alabaster, metal, srebro, kamienie; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, malowanie, trybowanie, cyzelowanie, odlewanie
Wymiary podstawowe
wysokość – 72 cm
Inne wymiary – wysokoscBezRamy: wysokoscFigury: szerkoscBezRamy: szerokoscFigury: wymiarPodstawy: srednica: srednicaCzary: szerokoscRam:
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Umieszczone w kościele w Ruszczy przed rokiem 1777.

Opis

Tabernakulum na rzucie połowy ośmioboku, architektoniczne, na niskim postumencie, trójosiowe, dwudzielne (z wydzieloną gzymsem częścią cokołową), artykułowane kolumienkami o kapitelach kompozytowych oraz wolutami podtrzymującymi kompozytowe kapitele, na wybrzuszonych, zdwojonych cokołach. Belkowanie występujące nad podporami. Ścianka z drzwiczkami zamknięta łukiem półkolistym. Cokoliki, fryz i boczne ścianki tabernakulum zdobione suchym akantem. Drzwiczki jednoskrzydłowe (nowsze, pierwotne dwuskrzydłowe), srebrne, zdobione prostokątną płyciną, z romboidalnymi polami i spłaszczonymi kulami. W narożach stylizowany ornament roślinny. W centrum przedstawienie Chrystusa na krzyżu. Pola bocznych ścianek zdobione imitującymi szufladki mozaikowymi płycinami z różnobarwnych marmurów przedstawiającymi pejzaż z elementami architektury oraz płycinami wykładanymi jasnym drewnem. Pejzażowe płyciny w górnej części tabernakulum ujęte srebrnymi, odlewanymi i cyzelowanym ramkami.
Na tabernakulum umieszczone antytetycznie rzeźby dwóch aniołów: pełnoplastyczne, w ujęciu całopostaciowym, wolnostojące. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji klęczącej, z profilu, pochylony do przodu. W rękach trzyma łódkę na kadzidło. Włosy brązowe, falowane, sięgające do ramion. Twarz pociągła, łukowato wygięte brwi, szeroko otwarte oczy, prosty nos, róż na policzkach. Skrzydła złote. Anioł odziany jest białą tunikę, z krótkimi rękawami i z cienkimi, pionowymi fałdami, załamującymi się na wysokości kolan. Stopy bose. Anioł po prawej ukazany jest w pozycji klęczącej, z profilu, pochylony do przodu. W rękach trzyma trybularz. Włosy brązowe, falowane, sięgające do ramion. Twarz pociągła, łukowato wygięte brwi, szeroko otwarte oczy, prosty nos, róż na policzkach. Skrzydła złote. Anioł odziany jest białą tunikę, z krótkimi rękawami i z cienkimi, pionowymi fałdami, załamującymi się na wysokości kolan. Stopy bose.

Zarys problematyki artystycznej

W literaturze datowane na czas około 1700 roku i uważane za przerobione z barokowego mebla w typie kantorka i przypisywane warsztatowi florenckiemu

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, drobne ubytki polichromii . Rzeźby aniołów – stan zachowania dobry, drobne ubytki polichromii. Odnowione w roku 1879. W latach 1951-1952 konserwacja w pracowni braci Pochwalskich (uzupełnienie ubytków, nowa podstawa, wstawienie do wnętrza blachy pancernej).

Streszczenie

Tabernakulum na rzucie połowy ośmioboku, architektoniczne, na niskim postumencie, trójosiowe, dwudzielne, opięte kolumienkami o kapitelach kompozytowych oraz wolutami podtrzymującymi kompozytowe kapitele, na wybrzuszonych, zdwojonych cokołach. Ścianki dekorowane imitującymi szufladki płycinami wykonanymi mozaikowo z różnobarwnych marmurów z przedstawieniem pejzażu. Płyciny w obramieniach ze srebra. Drzwiczki srebrne, z przedstawieniem Ukrzyżowania. Na tabernakulum dwie rzeźby klęczących aniołów z trybularzem i łódką na kadzidło w dłoniach.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Natanek Piotr, "Informator Archidiecezji Krakowskiej 2000. Parafie i kościoły", Kraków 2000

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Tabernakulum na ołtarzu głównym", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-na-oltarzu-glownym

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności