Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Rzeźba została wykonana do ołtarza św. Marii Magdaleny w 1710 roku. Nie są znani jej autor ani pochodzenie. Jedyna późniejsza wzmianka, pochodząca z akt z 1855 roku, opisuje figury ołtarza głównego jako zniszczone i z ubytkami pozłoty. Od stycznia do czerwca 2005 roku ołtarz, wraz z opisywaną rzeźbą, został poddany konserwacji w Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie.

Opis

Figura pełna przedstawiająca nieokreśloną świętą męczennicę. Święta stoi frontalnie, spoglądając lekko w lewą stronę. Ma podłużną twarz, małe oczy, wąski nos, niewielkie usta i długie, ciemne włosy spływające falami na ramiona i plecy. W prawej ręce trzyma palmę męczeńską, w lewej trudny do określenia przedmiot umieszczony na podstawce. Ubrana jest w przepasaną, srebrną suknię wykończoną przy dekolcie złotą taśmą oraz złoty płaszcz, który przechodzi przez prawą rękę i jest podczepiony na lewym biodrze.

Zarys problematyki artystycznej

W liturgii chrześcijańskiej ołtarz jest miejscem modlitwy i ofiary mszy świętej. Patrząc z punktu widzenia historii sztuki, ołtarze przybierały z biegiem czasu różne formy – od prostego stołu, po rozbudowane, ozdobne konstrukcje architektoniczne wypełnione treścią i symboliką, z przedstawieniami osób i wydarzeń ważnych dla rozwoju i utrzymania wiary. Głównej scenie towarzyszą często rozstawione symetrycznie, i tak dzieje się również w tym przypadku, postacie świętych męczenników przypominających o poświęceniu, na jakie gotowy jest szczery wyznawca. Można ich zidentyfikować po stosownych podpisach lub towarzyszących im atrybutach. Zdarza się, i takim przykładem jest omawiana święta, że nie sposób wskazać imienia. Trzymany w ręce przedmiot nie pozwala odgadnąć, kto został przedstawiony. O tym, że była to męczennica wiadomo jedynie po trzymanej przez nią gałązce palmowej, jednoznacznym symbolu śmierci poniesionej z powodu wiary.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Od stycznia do czerwca 2005 roku ołtarz, wraz z opisywaną rzeźbą, został poddany konserwacji w Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. I, Województwo krakowskie, red. Jerzy Szablowski, Warszawa 1953, s. 131-132.
Ołtarz [w:] Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Kubalska-Sulkiewicz Katarzyna, Bielska-Łach Monika, Manteuffel-Szarota Anna, Warszawa 2002, s. 287-288.

Streszczenie

Rzeźba nieokreślonej świętej męczennicy jest częścią ołtarza głównego kościoła pw. św. Marii Magdaleny. Nie są znani jej autor ani pochodzenie, powstała najpewniej w czasie prac nad ołtarzem w 1710 roku. Nie da się określić, którą świętą przedstawia, bo atrybuty, z którymi ją ukazano są nieczytelne. Trzymana w prawej ręce palma męczeńska wskazuje jedynie, że poniosła śmierć z powodu swej wiary.