św. Stanisław ze Szczepanowa
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.
Zdjęcie nr 2: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.
Zdjęcie nr 3: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.
Zdjęcie nr 4: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.
Zdjęcie nr 5: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.
Zdjęcie nr 6: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.
Zdjęcie nr 7: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.
Zdjęcie nr 8: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.

św. Stanisław ze Szczepanowa

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Andrychów
Miejscowość
Andrychów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Macieja Apostoła
Identyfikator
DZIELO/24457
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1848 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Andrychów
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz św. Stanisław powstał w Andrychowie w 1848 roku w pracowni Konstantego Jurkowskiego, o czym informuje sygnatura w prawym rogu. Dzieło mogło pełnić funkcje zasuwy w ołtarzu bocznym, za czym przemawiają jego wymiary.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono w całej postaci frontalnie w nieznacznym kontrapoście św. Stanisława stojącego nad grobem Piotrowina. Stanisław z uniesioną głową i spojrzeniem w niebo prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma srebrny pastorał o krzywaśni utworzonej z wici roślinnej. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosi i ustach, otoczoną brązowym zarostem. Ubrany jest w humerał, albę obszytą u spodu koronką, przewiązaną w pasie cingulum, szkarłatną stułę oraz taką samą kapę podbitą ciemną zielenią, spiętą pod szyją fibulą i obwiedzioną złocistą, szeroką bortą. Na głowie ma szkarłatną infułę lamowaną złotą tasiemką, a na przedzie zdobioną klejonem. Przed biskupem w lewym rogu kompozycji z czworobocznego otworu w posadzce wyłania się postać wskrzeszonego Piotrowina. Jest to starszy mężczyzna o bladotrupiej karnacji ze złożonymi modlitewnie rękami. Jego wychudłą twarz okala brązowa, krótka broda i włosy. Głowę ma przewiązaną białą chustką. Postać owinięta jest białym całunem. Stanisławowi po bokach towarzyszą dwaj diakoni w ciemnobordowych dalmatykach. Są to młodzi mężczyźni. Diakon z prawej strony śwciętego podtrzymuj połę kapy, a z lewej trzyma procesyjny krzyż. Za nimi z tyłu na jasnobrązowym tle widać zdziwione i przerażone twarze czterech starszych, wąsiastych i krótko obciętych mężczyzn będących świadkami cudu.

Zarys problematyki artystycznej

Andrychowski obraz ze wskrzeszeniem Piotrowina odwołuje się do jednego z wydarzeń z legendy św. Stanisława, w której to krakowski biskup na potrzebę dania świadectwa, że prawomocnie posiadł zapisaną biskupstwu wieś, wskrzesił z grobu na świadectwo dla króla Bolesława Śmiałego jej właściciela - Piotrowina. Wskrzeszony Piotrowin stanie się głównym atrybutem w ikonografii św. Stanisława. Zastosowana przez lokalnego artystę kompozycja swoją genezą sięga do licznych przedstawień tego wydarzenia, które szczególnie popularne stały się na początku wieku XVI, czego przykładu dostarcza np. kwatera ze sceną wskrzeszenia Piotrowina pośród haftownych przedstawień na ornacie Kmity z ok. roku 1504 (Skarbiec katedry krakowskiej na Wawelu) lub na skrzydle poliptyku w kościele parafialnym w Wieniawie z roku 1544. Artysta malując dla andrychowskiego kościoła cud wskrzeszenia św. Stanisława oparł się o dwa popularne wzory graficzne ukazujące to wydarzenie. Pierwszym z nich jest rzymski miedzioryt Jacopa Lauro z 1600 roku, którego kompozycję powtórzono w drugim miedziorycie opublikowanym w Koloni w 1605 roku w oficynie Petera Overadta. W przywołanych przykładach świadkami cudu wskrzeszenia są osoby towarzyszące, w tym jedna ubrana w polski strój szlachecki. Modyfikacja przywołanych wzorów graficznych zaowocowała licznymi przedstawieniami malarskimi, jak np. obraz "Św. Stanisław" Tyburcjusza Nowakowicza z ok. 1627 (Częstochowa, klasztor Paulinów) lub "Wskrzeszenie Piotrowina" Jana Drużela z roku 1647 (Sieradz, klasztor podominikański). Na uwagę zasługuje w obrazie andrychowskim podkreślenie faktu dobrego operowania przez malarza świtem, co uwidacznia się w rozświetlonej twarzy św. Stanisława oraz pierwszego planu, na którym z grobu wstaje Piotrowi. Pozostałe osoby widoczne są w cieniu. Dzięki temu zabiegowi kompozycja uzyskała klimat tajemniczości i cudowności.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono na początku XXI wieku.

Literatura

T. Dobrowolski, Sztuka Krakowa, Kraków 1959, s. 201, ryc. 111;
M. Walicki, Renesansowy poliptyk wieniawski, Warszawa 1960, il. 5;
M. Walicki, W. Tomkiewicz, A. Ryszkiewicz, Malarstwo Polskie. Manieryzm-barok, Warszawa 1971, s. 334-345, il. 82-83;
T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 415;
F. Tschochner, Stanislaus von Krakau, [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, t. 8, Ikonographie der Helligen. Melitius bis Zweiundvierzig Martyrer. Register, Hrsg. W. Braunfels, Rom-Freiburg-Basel-Vien 1994, kol. 389-392;
R. Róg, Kościół w Niepołomicach, Kraków 1998, s. 61;
R. Knapiński, A. Witkowska, Polskie Niebo. Ikonografia hagiograficzna u progu XVII wieku, Pelplin 2007, s. 106, il. 36, s. 170-173, il. 63, s. 222-224, il. 77.

Streszczenie

Obraz św. Stanisław powstał w Andrychowie w 1848 roku w pracowni Konstantego Jurkowskiego, o czym informuje sygnatura w prawym rogu. Dzieło mogło pełnić funkcje zasuwy w ołtarzu bocznym, za czym przemawiają jego wymiary.

Osoby związane z dziełem

Zdjęcie nr 1 dla osoby: Stanisław św.
Stanisław św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Kosz ambony wykonano na rzucie ośmioboku, wspartego na ośmiobocznym cokole. Bok kosza artykułują pilastry o kompozytowych głowicach i dekorowanych arabeską trzonach, wspartych na postumentach ozdobionych ornamentem geometrycznym. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osi. Pomiędzy pilastrami umieszczono półokrągłe nisze zaopatrzone u spodu w półokrągłe konsole. W niszach ustawiono całopostaciowe, rzeźbione przedstawienia czterech Ewangelistów. Pod amboną podwieszono wolutowe spływy łączące cokół kolejnego pilastru ze znajdującą się na spodzie podwieszenia dekoracyjną szyszką. Na belkowaniu na osi usytuowano pulpit w formie rozwiniętego zwoju pisarskiego wspartego na powiększonym kapitelu kompozytowym, wzorowanym na kapitelu z pilastrów bocznych. Strukturę architektoniczną kosza polichromowanego w kolorze ciemnej kości słoniowej, wnętrze wnęk na niebiesko, a tło trzonów kapiteli i ich głowic na czerwono. Rzeźby czterech Ewangelistów uzyskały polichromię naturalistyczną.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Czworoboczne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, ujęte w dekoracyjną ramę ze zwieńczeniem oraz ażurową wicią akantowo-kwiatową po bokach, ustawiono na postumencie w kształcie leżącego prostopadłościanu dekorowanego profilami o wklęsłych bokach z wywiniętym ornamentem roślinnym. Całość przytwierdzonym do prostopadłościennego cokołu, profilowanego i fazowanego, przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia, wspartego na czterech rzeźbionych lwich łapach. Zwieńczenie uzyskało kształt półkolistego pola z krzyżem równoramiennym w otoku w środku, ujętego dekoracyjną ramą otoczoną na zewnątrz ażurowym ornamentem, zakończonego na szczycie krzyżem. Na awersie w polu obrazowym umieszczono obraz z adoracja św. Franciszka z Asyżu. Święty został ukazany frontalnie stojąc w centrum kompozycji na stopniu przed ołtarzem. Obie rozłożone ręce z widocznymi stygmatami ma uniesione w górze. Prawą zdaje się błogosławić klęczącą przed nim parę. Franciszek ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z półprzymkniętymi oczami o spojrzeniu skierowanym na klęczących z wydatnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie włosy z wyciętą tonsurą oraz brązową broda. Ubrany jest w brązowy habit franciszkańskie przewiązany w pasie sznurem. Przed nim z prawej strony kompozycji klęczy kobieta z mężczyzną ujęci od tyłu w trzech czwartych w prawo. Oboje mają modlitewnie złożone dłonie. Mężczyzna ma ciemne włosy i zarost, ubrany jest w surdut. Kobieta ma krótko upięte włosy oraz czarną suknię z białym kołnierzykiem. Z lewej strony kompozycji stoi brodaty franciszkanin z tonsurą ujęty w profilu w prawo. W lewej ręce trzyma złożony habit, a w prawej sznur. Za Franciszkiem znajduje się prostopadłościenny ołtarz nakryty białym obrusem z ustawionym na nim krucyfiksem i czterema płonącymi świecami w wysokich lichtarzach. Tło dla ołtarza tworzy szarobeżowa wnęka flankowana dwiema lizenami. Na rewersie wyobrażono Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W centrum kompozycji znalazła się wyobrażona w całej postaci w mocnym kontrapoście Madonna stojąca na półksiężycu na obłokach. Maria obie dłonie ma skrzyżowane na piersiach. Jej głowa została ujęta w trzech czwartych w prawo. Jest to młoda dziewczyna o pociągłej twarzy, jasnej karnacji wydatnym nosie i pełnych ustach. Jej spojrzenie uniesionych oczu skierowane jest w górę. Głowę otaczają długie, brązowe włosy spływające na plecy oraz świetlista poświata z dwunastoma gwiazdkami. Niepokalana ubrana jest w białą suknię przewiązaną w talli oraz niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego poły opadają na obłoki. Ponad głową Marii dwa putta unoszą zamkniętą, złotą koronę. Po jej bokach na rozjaśnionym tle na obłokach wyobrażono dwie pary uskrzydlonych aniołków. Pozostałych pięć aniołków igra pośród obłoków poniżej półksiężyca, na którym wspiera się Maria.
feretron
Adoracja św. Franciszka z Asyżu, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa uzyskała charakter przyściennego retabulum jednoosiowego, jednokondygnacyjnego ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy przyjął kształt zwężającego się ku dołowi sarkofagu ustawionego na jednostopniowym podeście. Na mensie na osi ustawiono prostopadłościenne tabernakulum obite blachą w formie skrzynki. Drzwiczki do tabernakulum ozdobiono puncowanym krzyżem. Kondygnację nastawy ujmują dwa filary o trzonach zdobionych u góry wolutowymi konsolami i zawieszonymi na taśmie girlandami roślinno-kwiatowymi oraz dwie smukłe kolumny z kapitelami korynckimi, wsparte na wklęsło-wypukłym cokole przerwanym na szerokość pola obrazowego na osi. Cokół artykułują płyciny dekorowane czworobocznym ornamentem roślinnym. Na tle filarów ustawiono rzeźby św. Stanisława Kostki oraz św. Dominika. Pomiędzy filarami widoczne jest prostokątne pole obrazowe ujęte profilowaną ramą, w której umieszczono obraz Niepokalanego Poczęcia. Podpory dźwigają wklęsło-wypukłe belkowanie ustawione na wysokim architrawie dekorowanym czworobocznym ornamentem roślinnym. W osiach skrajnych na belkowaniu umieszczono dwie figury siedzących aniołów. Zwieńczenie nastawy uzyskało kształt leżącego prostokąta o wklęsłych bokach przechodzących w spływy wolutowe, podtrzymujących gzyms koronujący w formie nadwieszonego łuku odcinkowego z krzyżem pośrodku. W polu zwieńczenia umieszczono owalny obraz w profilowanej ramie z przedstawieniem św. Karola Boromeusza. Strukturę ołtarza pomalowano w tonacji jasnobeżowej. Kolumny, profile, ornamenty oraz szaty postaci zostały wyzłocone, a skrzydła aniołów wysrebrzone. Figury w partii ciała otrzymały naturalistyczną polichromię.
ołtarz
Niepokalanego Poczęcia Naświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica uzyskała kształt spiętrzonych jeden na drugim trzech drewnianych prostopadłościanów na rzucie foremnego sześcioboku ustawionych diagonalnie w stosunku do czwartego modułu, jakim jest sześcioboczny cokół także wykonany z drewna. Najniższy prostopadłościan od cokołu oddzielony jest profilowaną listwą, powtórzoną na jego zwieńczeniu w formie gzymsu, będącego jednocześnie cokolikiem dla trzeciego prostopadłościanu zamkniętego od góry profilowanym belkowaniem, na którym wspiera się dekoracyjna przykrywa. Boki pierwszego poziomu są gładkie, natomiast środkowego i ostatniego zostały ozdobione na krawędziach spływami wolutowymi oraz podwieszonym u góry ornamentem z motywem stylizowanych listków. Pomiędzy wolutami środkowego poziomu na bokach prostopadłościanu umieszczono uskrzydlone główki anielskie, natomiast górnego kwiat róży ujęty przez dwa listki. Przykrywę tworzy sześć ażurowo ustawionych esowato wygiętych wolut roślinnych przechodzących u góry w stylizowany kapitel kompozytowy. Na nim umieszczono sześcioboczny, profilowany niski cokolik zwieńczony sceną chrztu w Jordanie. Woluty przykrywy wokół kapitelu ozdobione zostały rzeźbionymi, uskrzydlonymi główkami aniołków. Na szczycie stoi w lekkim zgięciu Chrystus ze złożonymi przed sobą modlitewnie rękami, który przyjmuje chrzest od stojącego obok Jana Chrzciciela. Ponad nimi unosi się gołębica Ducha Świętego.
chrzcielnica
chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Po kilkukrotnych przekształceniach kościół składa się z prostokątnej, czteroprzęsłowej nawy głównej, dwóch, dwuprzęsłowych naw bocznych, przerobionych z dawnych kaplic i jednoprzęsłowego prezbiterium zamkniętego od wschodu apsydą. Na przedłużeniu apsydy otoczonej półkolistym aneksem wzniesiono czworoboczną, piętrową zakrystią. Od zachodu do nawy przylega wysunięta do przodu czworoboczna wieża o ściętych narożach z urządzoną w przyziemiu kruchtą. Wieża uzyskała trzy kondygnacje wyznaczone za pomocą profilowanych gzymsów. Środkowe piętro wieży połączono z bocznymi częściami fasady za pomocą wolut. Na dwóch pierwszych kondygnacjach ścięte naroża artykułowano za pomocą pilastrów o prostych głowicach. Pilastry drugiej kondygnacji ozdobiono krótkimi zwisami kampanul. Kondygnacja trzecia także została wzniesiona na rzucie czworoboku ale o wklęsłych narożach. Jej ściany flankują pary pilastrów o korynckich głowicach podtrzymujące imposty wspierające półkoliście wyłamane na osi belkowanie wspierające baniasty hełm z latarnią zwieńczony krzyżem z koroną. Pomiędzy impostami pod wyłamanym belkowaniem umieszczono tarcze zegarowe. Na trzeciej kondygnacji ponad belkowaniem od zachodu nadwieszono czworoboczny balkon z tralkową balustradą. Sześcioboczną sygnaturkę z latarnią zwieńczoną stożkowym hełmem z ustawioną na szczycie figurką Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej zawieszono na siodłowym dachu kościoła w części wschodniej nawy głównej. Elewacje boczne kościoła rozczłonkowano za pomocą podziałów ramowych lub lizenowych. Wnętrze świątyni nakryto sklepieniem kolebkowym wspartym na gurtach, przechodzących na przyścienne pilastry podtrzymujące odcinki przerwanego belkowania. W ostanim zachodnim przęśle urządzono chór muzyczny wsparty na dwóch filarach z wypukłym na osi parapetem, artykułowanym za pomocą pilastrów i par arkadek. W prezbiterium ustawiono ołtarz główny oraz ambonę, a w nawach ołtarze boczne.
kościół
Kościół św. Macieja Apostoła
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta ujętego w dekoracyjną ramę ozdobioną złoconym ażurowym motywem wici roślinnej na czerwonym tle. Obie postacie w całości przykrywa drewniana, złocona sukienka wotywna z koronami, odsłaniająca tylko partie twarzy i rąk oraz stopę Dzieciątka. Madonna została ukazana frontalnie w półpostaci. Prawą ręką wskazuje na trzymane na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. Jej podłużną twarz o ciemnej karnacji charakteryzuje wydatny, prosty nos, migdałowe oczy, mięsiste usta oraz dwa równoległe cięcia widoczne na prawym policzku. Na głowie ma maforion odsłaniający fragment sukni lamowanej pod szyją galonem. Maria ma na głowie koronę o wysokich sterczynach dekorowaną imitacją kameryzacji. Dzieciątko zostało ujęte w trzech czwartych w lewo. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej natomiast trzyma gruby kodeks Ewangelii. Mały Jezus ma owalną twarz o ciemnej karnacji. Widoczny jest wydatny nos i usta oraz szeroko otwarte oczy. Ma na sobie tunikę lamowaną pod szyją galonem. Głowę Chrystusa wieńczy korona, kształtem i dekoracją zbliżona do korony Madonny. Korony obu postaci podtrzymuje para aniołów o jasnofioletowych skrzydłach. Wokół głowy Marii i Jezusa umieszczono dwanaście aplikowanych gwiazd na złotym, grzebykowanym tle.
obraz
Matka Boska Częstochowska

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie leżącego prostokąta z wklęsłą płyciną z inskrypcją, wsparte na gzymsie z podwieszonymi pod nim stykającymi się wolutami i zwieńczone wydatnym, profilowanym gzymsem z akroterionami na narożach i gotycką tarczą nakrytą otwartą koroną ujętą stylizowaną wicią roślinną. W tarczy druga tarcza o wciętych pobocznicach i głowicy z rytym godłem herbu Jastrzębiec – odwróconej podkowie z krzyżem kawalerskim. Tarcza nakryta otwartą koroną i klejnotem w postaci jastrzębia z godłem w prawym szponie. Na tablicy inskrypcja „THOMAS AB OLWITA / UZNAŃSKI / HAERES BONORUM SZAFLARY OBIIT / A(NNO) D(OMINI) MD CCCXLVIII.” W prawym dolnym rogu tablicy z inskrypcją sygnatura kamieniarza "E(dward) Stehlik / w Krakowie."
płyta nagrobna
Epitafium Tomasza Uznańskiego
Zdjęcie nr 1: Płyta w formie leżącego prostokąta. W polu inskrypcja „D(eo) O(ptimo) M(aximo) / Wincenty Kropatschek / Caal Leśniczy w Niepołomicach / w 65. r(oku) życia swego zmarł d(nia) 20 Listopa/da 1848. r(oku) pozostała w żalu żona wraz / z dziećmi pomnik ten położyła, / duszę jego pobożnym poleca westchnieniom.”
płyta nagrobna
Epitafium Wincentego Kropatscheka
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty profilowaną, złoconą ramą zdobioną w narożach motywami ornamentalnymi, przedstawia scenę Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie. Po prawej stronie kompozycji znajduje się postać klęczącej na klęczniku Marii skierowanej w prawo i odwracającej się ku znajdującemu się za nią archaniołowi Gabrielowi. Głowa Marii jest lekko opuszczona i przechylona na prawe ramię, owalną twarz charakteryzują delikatne, młodzieńcze rysy z długim, nosem, drobnymi ustami i półprzymkniętymi oczami. Ciemne blond włosy widoczne są spod osłaniającej głowę i opadającej na plecy białej chusty. Strój Marii stanowi czerwona, przewiązana w pasie suknia oraz przerzucony przez lewe ramię i osłaniający nogi niebieski płaszcz. Na stopach są sandały. Maria prawą rękę wspiera na piersiach, lewą na otwartej księdze leżącej na pulpicie klęcznika. Po lewej stronie kompozycji ukazana jest przyklękająca na obłokach postać archanioła Gabriela zwróconego w trzech czwartych w lewo. Ukazaną w profilu twarz charakteryzują wyraziste rysy, długie, blond, skręcone włosy opadają na plecy. Archanioł ubrany jest w jasnoróżową suknię o podpiętych dekoracyjnymi zaponami rękawach i dolnym brzegu. Przez lewe ramię przerzucony jest niebieski płaszcz. Na plecach widoczne są skrzydła, na nogach wysoko wiązane sandały. Lewą rękę wznosi ku górze, w prawej zgiętej w łokciu i wyciągniętej przed siebie trzyma kwiat białej lilii. W górnej partii kompozycji, pośród obłoków widoczne są sylwetki aniołków, z których jeden trzyma gałązki różane. Pośrodku, na tle promienistej glorii ukazana jest gołębica Ducha Świętego. Po prawej stronie, tuż przy krawędzi, widoczne jest fragmentarycznie okno ze stojącym na parapecie wysokim wazonem z białymi i różowymi różami oraz lilią. W lewym, dolnym rogu, obok klęcznika znajduje się kosz z motkiem i robótką oraz zamknięta księga. Sygnatura: „A(nno) D(omini) 1848 / Jan Stankiewicz pinx[it] / osw[?] / Fondator / [...] Kod[?]ski”.
obraz
Zwiastowanie
Zdjęcie nr 1: Tablica w kształcie kwadratu wykonana z czarnego marmuru ze złoconym napisem poniżej herbów Starykoń i Grzymała „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / Józefa z Hrabiów Potulickich / HRABINA WIELOPOLSKA / Urodzona d(nia) 23. Marca 1787 r(oku) umarła d(nia) 16 / Marca 1848 r(oku) opatrzona s(więty)mi Sakramentami, / Mąż i Córka Jej kładąc ten pomnik w dowód / żalu oraz wdzięczności ich za ciągłe Jej po/święcenie się dla nich, i za wzór Cnót Chrześci/ańskich im zostawiony / proszą o westchnienie za Jej duszę”.
płyta nagrobna
Epitafium Józefy z Potulickich Wielopolskiej
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty w szeroką, profilowaną i pozłacaną ramę. Kompozycja zamknięta łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami, powyżej domalowane błękitne niebo do prostokątnej ramy obrazu. Pośrodku na tle pejzażu z błękitnym niebem przedstawiona jest św. Barbara zwrócona trzy czwarte w lewo, w pozycji stojącej, z kielichem z hostią w prawej dłoni i palmą męczeństwa w lewej, stojąca na leżącym na ziemi mieczu. Twarz owalna z długim nosem, małymi ustami i wzrokiem skierowanym ku niebu; długie włosy są rozpuszczone na plecy, z lewej strony obrazu jest rozwiany jej biały welon. Święta jest ubrana w długą, niebieską suknię z białymi angażantami. Na plecy ma założony czerwony płaszcz, który lewą połą zasłania jej nogi. Na głowie ma założoną otwartą koronę, a wokół niej świetlisty nimb. Po lewej stronie obrazu wysoka wieża z trzema kolistymi oknami i półkoliście zamkniętym wejściem. Po prawej stronie obrazu scena męczeńskiej śmierci św. Barbary, ukazująca jej ścięcie. Według dokumentacji konserwatorskiej na odwrociu znajduje się napis: „Malował Seb[astian] Wincenty Stolarski w Myślenicach 1880[?] Dnia 16/3”.
obraz
Św. Barbara

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "św. Stanisław ze Szczepanowa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-stanislaw-ze-szczepanowa

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności