Matka Boska Częstochowska
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta ujętego w dekoracyjną ramę ozdobioną złoconym ażurowym motywem wici roślinnej na czerwonym tle. Obie postacie w całości przykrywa drewniana, złocona sukienka wotywna z koronami, odsłaniająca tylko partie twarzy i rąk oraz stopę Dzieciątka. Madonna została ukazana frontalnie w półpostaci. Prawą ręką wskazuje na trzymane na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. Jej podłużną twarz o ciemnej karnacji charakteryzuje wydatny, prosty nos, migdałowe oczy, mięsiste usta oraz dwa równoległe cięcia widoczne na prawym policzku. Na głowie ma maforion odsłaniający fragment sukni lamowanej pod szyją galonem. Maria ma na głowie koronę o wysokich sterczynach dekorowaną imitacją kameryzacji. Dzieciątko zostało ujęte w trzech czwartych w lewo. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej natomiast trzyma gruby kodeks Ewangelii. Mały Jezus ma owalną twarz o ciemnej karnacji. Widoczny jest wydatny nos i usta oraz szeroko otwarte oczy. Ma na sobie tunikę lamowaną pod szyją galonem. Głowę Chrystusa wieńczy korona, kształtem i dekoracją zbliżona do korony Madonny. Korony obu postaci podtrzymuje para aniołów o jasnofioletowych skrzydłach. Wokół głowy Marii i Jezusa umieszczono dwanaście aplikowanych gwiazd na złotym, grzebykowanym tle.

Matka Boska Częstochowska

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Andrychów
Miejscowość
Andrychów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Macieja Apostoła
Identyfikator
DZIELO/24460
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XX wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
olej na płótnie, sukienka drewniana, rzeźbiona, złocona i srebrzona
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz najpewniej wykonano w pierwszej połowie XX wieku w którejś z malarskich pracowni działających w Częstochowie.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta ujętego w dekoracyjną ramę ozdobioną złoconym ażurowym motywem wici roślinnej na czerwonym tle. Obie postacie w całości przykrywa drewniana, złocona sukienka wotywna z koronami, odsłaniająca tylko partie twarzy i rąk oraz stopę Dzieciątka. Madonna została ukazana frontalnie w półpostaci. Prawą ręką wskazuje na trzymane na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. Jej podłużną twarz o ciemnej karnacji charakteryzuje wydatny, prosty nos, migdałowe oczy, mięsiste usta oraz dwa równoległe cięcia widoczne na prawym policzku. Na głowie ma maforion odsłaniający fragment sukni lamowanej pod szyją galonem. Maria ma na głowie koronę o wysokich sterczynach dekorowaną imitacją kameryzacji. Dzieciątko zostało ujęte w trzech czwartych w lewo. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej natomiast trzyma gruby kodeks Ewangelii. Mały Jezus ma owalną twarz o ciemnej karnacji. Widoczny jest wydatny nos i usta oraz szeroko otwarte oczy. Ma na sobie tunikę lamowaną pod szyją galonem. Głowę Chrystusa wieńczy korona, kształtem i dekoracją zbliżona do korony Madonny. Korony obu postaci podtrzymuje para aniołów o jasnofioletowych skrzydłach. Wokół głowy Marii i Jezusa umieszczono dwanaście aplikowanych gwiazd na złotym, grzebykowanym tle.

Zarys problematyki artystycznej

Andrychowski wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej przynależy do niezliczonych kopii jasnogórskiego oryginału, które powstawały w różnych miejscach w Polsce. Najczęściej kopiowano obrazy, które masowo powstawały w działającej w Częstochowie licznych pracowniach malarskich. Oczywiście drukowano także liczne obrazki dewocyjne, które poprzez ruch pątniczy docierały do najdalszych zakątków kraju. Sylweta wizerunku częstochowskiego ostatecznie została ustalona na dwa stulecia po koronacji obrazu 8 września 1717 r. koronami papieża Klemensa XI. Klemensowe korony zostały skradzione na Jasnej Górze w nocy z 22 na 23 października 1909 roku Ale już 29 maja 1910 roku na obraz nałożono nowe z daru św. papieża Piusa X. Wszystko wskazuje na to, że na wizerunku w Andrychowie przedstawiono już nowe korony co pozwala datować wizerunek na pierwszą połowę XIX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono na początku XX wieku

Literatura

A. Kunczyńska-Iracka, Malarstwo ludowe kręgu częstochowskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978, s. 13-65.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej w Andrychowie najpewniej wykonano w pierwszej połowie XX wieku w którejś z malarskich pracowni działających w Częstochowie.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Kosz ambony wykonano na rzucie ośmioboku, wspartego na ośmiobocznym cokole. Bok kosza artykułują pilastry o kompozytowych głowicach i dekorowanych arabeską trzonach, wspartych na postumentach ozdobionych ornamentem geometrycznym. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osi. Pomiędzy pilastrami umieszczono półokrągłe nisze zaopatrzone u spodu w półokrągłe konsole. W niszach ustawiono całopostaciowe, rzeźbione przedstawienia czterech Ewangelistów. Pod amboną podwieszono wolutowe spływy łączące cokół kolejnego pilastru ze znajdującą się na spodzie podwieszenia dekoracyjną szyszką. Na belkowaniu na osi usytuowano pulpit w formie rozwiniętego zwoju pisarskiego wspartego na powiększonym kapitelu kompozytowym, wzorowanym na kapitelu z pilastrów bocznych. Strukturę architektoniczną kosza polichromowanego w kolorze ciemnej kości słoniowej, wnętrze wnęk na niebiesko, a tło trzonów kapiteli i ich głowic na czerwono. Rzeźby czterech Ewangelistów uzyskały polichromię naturalistyczną.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Czworoboczne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, ujęte w dekoracyjną ramę ze zwieńczeniem oraz ażurową wicią akantowo-kwiatową po bokach, ustawiono na postumencie w kształcie leżącego prostopadłościanu dekorowanego profilami o wklęsłych bokach z wywiniętym ornamentem roślinnym. Całość przytwierdzonym do prostopadłościennego cokołu, profilowanego i fazowanego, przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia, wspartego na czterech rzeźbionych lwich łapach. Zwieńczenie uzyskało kształt półkolistego pola z krzyżem równoramiennym w otoku w środku, ujętego dekoracyjną ramą otoczoną na zewnątrz ażurowym ornamentem, zakończonego na szczycie krzyżem. Na awersie w polu obrazowym umieszczono obraz z adoracja św. Franciszka z Asyżu. Święty został ukazany frontalnie stojąc w centrum kompozycji na stopniu przed ołtarzem. Obie rozłożone ręce z widocznymi stygmatami ma uniesione w górze. Prawą zdaje się błogosławić klęczącą przed nim parę. Franciszek ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z półprzymkniętymi oczami o spojrzeniu skierowanym na klęczących z wydatnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie włosy z wyciętą tonsurą oraz brązową broda. Ubrany jest w brązowy habit franciszkańskie przewiązany w pasie sznurem. Przed nim z prawej strony kompozycji klęczy kobieta z mężczyzną ujęci od tyłu w trzech czwartych w prawo. Oboje mają modlitewnie złożone dłonie. Mężczyzna ma ciemne włosy i zarost, ubrany jest w surdut. Kobieta ma krótko upięte włosy oraz czarną suknię z białym kołnierzykiem. Z lewej strony kompozycji stoi brodaty franciszkanin z tonsurą ujęty w profilu w prawo. W lewej ręce trzyma złożony habit, a w prawej sznur. Za Franciszkiem znajduje się prostopadłościenny ołtarz nakryty białym obrusem z ustawionym na nim krucyfiksem i czterema płonącymi świecami w wysokich lichtarzach. Tło dla ołtarza tworzy szarobeżowa wnęka flankowana dwiema lizenami. Na rewersie wyobrażono Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W centrum kompozycji znalazła się wyobrażona w całej postaci w mocnym kontrapoście Madonna stojąca na półksiężycu na obłokach. Maria obie dłonie ma skrzyżowane na piersiach. Jej głowa została ujęta w trzech czwartych w prawo. Jest to młoda dziewczyna o pociągłej twarzy, jasnej karnacji wydatnym nosie i pełnych ustach. Jej spojrzenie uniesionych oczu skierowane jest w górę. Głowę otaczają długie, brązowe włosy spływające na plecy oraz świetlista poświata z dwunastoma gwiazdkami. Niepokalana ubrana jest w białą suknię przewiązaną w talli oraz niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego poły opadają na obłoki. Ponad głową Marii dwa putta unoszą zamkniętą, złotą koronę. Po jej bokach na rozjaśnionym tle na obłokach wyobrażono dwie pary uskrzydlonych aniołków. Pozostałych pięć aniołków igra pośród obłoków poniżej półksiężyca, na którym wspiera się Maria.
feretron
Adoracja św. Franciszka z Asyżu, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Ołtarz boczny przyjął formę przyściennej, jednokondygnacyjnej i jednoosiowej struktury architektonicznej ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy w formie sarkofagu na cokole ustawiono na trójstopniowym podeście. Całą nastawę ustawiono na wysokim, dwustrefowym postumencie, na którym wsparto niski cokół, podtrzymujący zwielokrotnione pilastry o gładkich trzonach i głowicach korynckich oraz flankujący kondygnację dwie pary kolumn. Podpory wspierają wklęsło-wypuklę belkowanie wyłamane na osi kolumn, z umieszczonym na nim na osi pola obrazowego fantazyjnym kartuszem z przedstawieniem gołębicy jako Ducha Świętego. Na belkowaniu, na osi kolumn skrajnych, usytuowano rzeźby stojących aniołów, a na osi kolumn środkowych elementy półkolistego, przerwanego przyczółku z siedzącymi dwoma aniołkami. Zwieńczenie uzyskało kształt leżącego prostokąta o wklęsłych bokach, przechodzących w spływy wolutowe z pilastrami flankującymi pole obrazowe, podtrzymujące wyłamany na osi pilastrów i nadwieszone nad polem obrazowym profilowany gzyms koronujący. Na osi pilastrów ustawiono na nim dwa przyczółki faliste, a na osi retabulum promienistą glorię z chrystogramem "IHS" otoczonym obłokami. Pole obrazowe w kondygnacji uzyskało kształt stojącego prostokąta ujętego profilowaną ramą o nieznacznie wklęsłych bokach i podstawie, zwieńczonego łukiem nadwieszonym z uskokiem. W nim na złoconym tle zawieszono drewniany krucyfiks. Poniżej pola widoczna jest podłużna, prostokątna płycina. W polu zwieńczenia w kształcie obramionego profilem stojącego prostokąta zamkniętego nadwieszonym łukiem odcinkowym zainstalowano obraz z okiem Bożej Opatrzności. Całość retabulum polichromowano na czarno, natomiast kolumny, głowice pilastrów, profile o szaty aniołów i ich skrzydła wyzłocono. Rzeźby aniołów uzyskały polichromię naturalistyczną.
ołtarz
ołtarz boczny Ukrzyżowania
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa uzyskała charakter przyściennego retabulum jednoosiowego, jednokondygnacyjnego ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy przyjął kształt zwężającego się ku dołowi sarkofagu ustawionego na jednostopniowym podeście. Na mensie na osi ustawiono prostopadłościenne tabernakulum obite blachą w formie skrzynki. Drzwiczki do tabernakulum ozdobiono puncowanym krzyżem. Kondygnację nastawy ujmują dwa filary o trzonach zdobionych u góry wolutowymi konsolami i zawieszonymi na taśmie girlandami roślinno-kwiatowymi oraz dwie smukłe kolumny z kapitelami korynckimi, wsparte na wklęsło-wypukłym cokole przerwanym na szerokość pola obrazowego na osi. Cokół artykułują płyciny dekorowane czworobocznym ornamentem roślinnym. Na tle filarów ustawiono rzeźby św. Stanisława Kostki oraz św. Dominika. Pomiędzy filarami widoczne jest prostokątne pole obrazowe ujęte profilowaną ramą, w której umieszczono obraz Niepokalanego Poczęcia. Podpory dźwigają wklęsło-wypukłe belkowanie ustawione na wysokim architrawie dekorowanym czworobocznym ornamentem roślinnym. W osiach skrajnych na belkowaniu umieszczono dwie figury siedzących aniołów. Zwieńczenie nastawy uzyskało kształt leżącego prostokąta o wklęsłych bokach przechodzących w spływy wolutowe, podtrzymujących gzyms koronujący w formie nadwieszonego łuku odcinkowego z krzyżem pośrodku. W polu zwieńczenia umieszczono owalny obraz w profilowanej ramie z przedstawieniem św. Karola Boromeusza. Strukturę ołtarza pomalowano w tonacji jasnobeżowej. Kolumny, profile, ornamenty oraz szaty postaci zostały wyzłocone, a skrzydła aniołów wysrebrzone. Figury w partii ciała otrzymały naturalistyczną polichromię.
ołtarz
Niepokalanego Poczęcia Naświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica uzyskała kształt spiętrzonych jeden na drugim trzech drewnianych prostopadłościanów na rzucie foremnego sześcioboku ustawionych diagonalnie w stosunku do czwartego modułu, jakim jest sześcioboczny cokół także wykonany z drewna. Najniższy prostopadłościan od cokołu oddzielony jest profilowaną listwą, powtórzoną na jego zwieńczeniu w formie gzymsu, będącego jednocześnie cokolikiem dla trzeciego prostopadłościanu zamkniętego od góry profilowanym belkowaniem, na którym wspiera się dekoracyjna przykrywa. Boki pierwszego poziomu są gładkie, natomiast środkowego i ostatniego zostały ozdobione na krawędziach spływami wolutowymi oraz podwieszonym u góry ornamentem z motywem stylizowanych listków. Pomiędzy wolutami środkowego poziomu na bokach prostopadłościanu umieszczono uskrzydlone główki anielskie, natomiast górnego kwiat róży ujęty przez dwa listki. Przykrywę tworzy sześć ażurowo ustawionych esowato wygiętych wolut roślinnych przechodzących u góry w stylizowany kapitel kompozytowy. Na nim umieszczono sześcioboczny, profilowany niski cokolik zwieńczony sceną chrztu w Jordanie. Woluty przykrywy wokół kapitelu ozdobione zostały rzeźbionymi, uskrzydlonymi główkami aniołków. Na szczycie stoi w lekkim zgięciu Chrystus ze złożonymi przed sobą modlitewnie rękami, który przyjmuje chrzest od stojącego obok Jana Chrzciciela. Ponad nimi unosi się gołębica Ducha Świętego.
chrzcielnica
chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Po kilkukrotnych przekształceniach kościół składa się z prostokątnej, czteroprzęsłowej nawy głównej, dwóch, dwuprzęsłowych naw bocznych, przerobionych z dawnych kaplic i jednoprzęsłowego prezbiterium zamkniętego od wschodu apsydą. Na przedłużeniu apsydy otoczonej półkolistym aneksem wzniesiono czworoboczną, piętrową zakrystią. Od zachodu do nawy przylega wysunięta do przodu czworoboczna wieża o ściętych narożach z urządzoną w przyziemiu kruchtą. Wieża uzyskała trzy kondygnacje wyznaczone za pomocą profilowanych gzymsów. Środkowe piętro wieży połączono z bocznymi częściami fasady za pomocą wolut. Na dwóch pierwszych kondygnacjach ścięte naroża artykułowano za pomocą pilastrów o prostych głowicach. Pilastry drugiej kondygnacji ozdobiono krótkimi zwisami kampanul. Kondygnacja trzecia także została wzniesiona na rzucie czworoboku ale o wklęsłych narożach. Jej ściany flankują pary pilastrów o korynckich głowicach podtrzymujące imposty wspierające półkoliście wyłamane na osi belkowanie wspierające baniasty hełm z latarnią zwieńczony krzyżem z koroną. Pomiędzy impostami pod wyłamanym belkowaniem umieszczono tarcze zegarowe. Na trzeciej kondygnacji ponad belkowaniem od zachodu nadwieszono czworoboczny balkon z tralkową balustradą. Sześcioboczną sygnaturkę z latarnią zwieńczoną stożkowym hełmem z ustawioną na szczycie figurką Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej zawieszono na siodłowym dachu kościoła w części wschodniej nawy głównej. Elewacje boczne kościoła rozczłonkowano za pomocą podziałów ramowych lub lizenowych. Wnętrze świątyni nakryto sklepieniem kolebkowym wspartym na gurtach, przechodzących na przyścienne pilastry podtrzymujące odcinki przerwanego belkowania. W ostanim zachodnim przęśle urządzono chór muzyczny wsparty na dwóch filarach z wypukłym na osi parapetem, artykułowanym za pomocą pilastrów i par arkadek. W prezbiterium ustawiono ołtarz główny oraz ambonę, a w nawach ołtarze boczne.
kościół
Kościół św. Macieja Apostoła

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Feretron w typie obrazowym osadzony na niewysokiej, profilowanej podstawie z parą otworów na drążki. Pola obrazowe w kształcie stojących prostokątów ujmuje dekoracyjna, profilowana, złocona rama z rzeźbionym, ażurowym motywem ulistnionej wici, zwieńczona okrągłym medalionem z monogramem chrystologicznym na awersie i maryjnym na rewersie. Awers feretronu zajmuje półpostaciowy wizerunek Jezusa w typie Ecce Homo. Jezus zwrócony jest niemal na wprost. Przechyloną, zwróconą nieznacznie w trzech czwartych w prawo głowę charakteryzuje pociągła twarz o delikatnych rysach, długim nosie i krótkim, brązowym zaroście. Długie, falowane włosy opadają na barki. Głowę wieńczy cierniowa korona i okala promienisty nimb. Na twarzy, szyi i barkach widoczne są drobne stróżki krwi. Nagą klatkę piersiową Jezusa charakteryzuje rytmiczny układ żeber. Skrzyżowane na wysokości talii, zgięte w łokciach ręce związane są w nadgarstkach sznurem, w lewej dłoni trzyma pojedynczą trzcinę. Na ramiona Jezusa narzucony jest osłaniający biodra płaszcz zdobiony aplikacjami w formie rozetek na krótkich, ulistnionych łodyżkach. Elementy takie jak nimb, korona cierniowa, sznur, trzcina i płaszcz są płaskorzeźbione i złocone. Tło utrzymane jest w odcieniu szafiru. Rewers feretronu stanowi wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Ukazana półpostaciowo, zwrócona frontalnie Maria ma nieznacznie w trzech czwartych w lewo skierowaną głowę. Pociągłą, owalną twarz charakteryzują linearnie opracowane rysy o nieco przymkniętych oczach, długim prostym nosie i niewielkich ustach. Na prawym policzku widoczne dwie ukośne linie blizn. Maria ubrana jest w suknię i osłaniający jej głowę i sylwetkę płaszcz zdobiony aplikacjami w formie rozetek na krótkich, ulistnionych łodyżkach. Pod szyją są trzy sznury korali i krzyż. Prawą, uniesioną na wysokości klatki piersiowej dłonią o wyprostowanych palcach, wskazuje na siedzące na jej lewej ręce Dzieciątko, zwrócone w trzech czwartych w prawo. Okrągłą twarz Jezusa charakteryzują rysy dorosłego człowieka, o podobnym do Marii typie fizjonomii. Ubrany jest w długą suknię o trójkątnym dekolcie, zdobioną aplikacjami w formie rozetek. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą ujmuje trzymaną na kolanach zamkniętą księgę. Karnacje postaci są ciemne, a ich głowy wieńczą korony w typie otwartym, okalają nimby z wpisanymi w nie promieniami oraz wieniec 12 gwiazd. Szaty, korony, nimby, gwiazdy i księga są płaskorzeźbione, złocone i srebrzone. Tło jest srebrzone.
feretron

Ecce Homo; Matka Boska Częstochowska

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny, z prostopadłościenną podstawą z otworami na drążki. Na podstawie obrazy z przedstawieniem Chrystusa Błogosławiącego oraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem otoczone drewnianą, profilowaną ramą zdobioną po bokach spłaszczonymi wolutami i zwieńczoną medalionem z monogramami „IHS” po jednej i „MARYA” po drugiej stronie, nad którym znajduje się zamknięta korona. Medalion ujmują c-kształtne elementy, a przestrzeń pod nimi wypełniają rozwinięte kwiaty. Na awersie Chrystus w półpostaci, który lewą rękę przyciska do piersi, a prawą unosi w geście błogosławieństwa. Na owalną twarz, duże ciemne oczy, wąski nos, niewielkie usta, wąsy oraz dzielącą się w dwa pukle brodę. Długie falowane włosy opadają mu na barki. Jest ubrany w żółtą suknię, przez prawy bark ma przerzucony czerwony płaszcz z zielonym podbiciem, wywinięty, łamiący się w obszerne fałdy. Wokół głowy postaci świetlisty nimb; tło stanowią niebieskie, skłębione obłoki. Na rewersie Matka Boska z Dzieciątkiem na prawym ramieniu, w półpostaci, frontalnie, z głową delikatnie przechyloną w prawo, lewą ręką przytrzymując Jezusa. Ma owalną twarz o delikatnych rysach, półprzymknięte oczy, wąski nos i szerokie usta, na głowie dekorowany pasem haftu, biały welon. Ubrana jest w czerwoną suknię z wąskimi rękawami i niebieski, podbity złotem płaszcz wywijający się przy prawej ręce. Dzieciątko siedzi, zwrócone w trzech czwartych w lewo, prawą ręką błogosławi, lewą dotyka dłoni Marii. Ma owalną, pulchną twarz o niebieskich oczach, małym nosie i ustach oraz jasne, falowane włosy. Jest ubrane w sukienkę białą górą, beżową dołem i przewiązaną fioletową szarfą w pasie; stopy bose. Postacie zostały ukazane na tle kamiennej balustrady, ponad którą widać rozłożyste drzewo i fragment ogrodu z kwitnący krzakiem róż po prawej stronie.
feretron

Chrystus Błogosławiący, Matka Boska z Dzieciątkiem

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.
obraz

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.
obraz

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. Na awersie przedstawienie Matki Bożej Różańcowej oraz czterech świętych dominikańskich. Kompozycja dwustrefowa, wielopostaciowa. W górnej połowie obrazu ukazana Matka Boża z Dzieciątkiem na kolanach, siedząca frontalnie na obłokach, ze skrzyżowanymi nogami. Lewą ręką przytrzymuje Dzieciątko, prawą wyciąga w bok, w dłoni trzymając różaniec. Twarz ma owalną, o małych oczach, krótkim nosie i drobnych ustach, okoloną jasnymi włosami, ukrytymi pod welonem. Ubrana jest w jasnoróżową suknię, niebieski płaszcz zarzucony na ramiona i nogi, na głowie ma biały, rozwiany welon, a na stopach sandały. Dzieciątko ukazane w pozycji półleżącej na kolanach Matki, zwrócone w trzech czwartych w lewo, z głową skierowaną w przeciwną stronę, w obu rękach wyciągniętych w lewo trzyma różaniec. Dzieciątko ukazane jako niemal nagie, w partii podbrzusza przesłonięte białą tkaniną. Postacie w górnej strefie ukazane są pośród obłoków, na tle rozjaśnionego brązowo-żółtego nieba. W dolnej strefie dwie pary klęczących świętych zakonników i zakonnic. Po lewej św. Dominik, a za nim niezidentyfikowany dominikanin. Obaj zwróceni w trzech czwartych w lewo, z głowami uniesionymi w górę. Dominik ma dłonie skrzyżowane na piersi. Obaj mają szczupłe twarze, o małych okrągłych oczach, krótkich nosach i pełnych ustach, okolone krótkimi włosami, z tonsurami na głowie. Obaj ubrani są w białe habity z kapturami i szkaplerzami, Dominik ma na ramiona narzucony czarny płaszcz. Na czole ma gwiazdę. Przed nim leży pies trzymający pochodnię w pysku. Po prawej stronie św. Katarzyna Sieneńska, za nią niezidentyfikowana święta. Obie zakonnice zwrócone w trzech czwartych w prawo, z uniesionymi głowami. Święta Katarzyna z wyciągniętymi przed siebie rękami. Zakonnice o szczupłych twarzach, z niewielkimi oczami skierowanymi w górę, prostymi nosami i pełnymi ustami. Ubrane są w białe habity ze szkaplerzami, czarne płaszcz i welony. Święta Katarzyna ma na głowie koronę cierniową, na dłoniach stygmaty. Przed nią, na ziemi leży lilia. Nad głowami świętych aureole. Postacie w dolnej strefie ukazane na tle pejzażu z pagórkami w oddali. Na rewersie obrazu przedstawienie św. Piotra i św. Pawła w całej postaci. W lewej części obrazu Piotr zwrócony w trzech czwartych w prawo, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo. Prawą ręką przytrzymuje pionową belkę odwróconego krzyża, w dłoni trzyma dwa klucze, lewą rękę kładzie na piersi. Twarz ma szczupłą, o małych oczach, zadartym nosie i pełnych ustach, okoloną siwymi, kręconymi włosami i brodą. Ubrany jest w niebieską tunikę oraz jasnobrązowy płaszcz przewiązany diagonalnie przez prawe ramię. Na stopach ma sandały. W prawej części obrazu św. Paweł, ukazany frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowana wprawo. W lewej ręce trzyma miecz skierowany ostrzem w dół, prawą przytrzymuje na boku księgę. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach, prostym nosie i pełnych ustach, okoloną długą brodą i jasnobrązowymi, krótkimi włosami. Ubrany jest w ciemnobrązową tunikę oraz czerwony płaszcz zarzucony na ramiona. Na stopach ma sandały. Wokół głów obu świętych nimby. Postacie ukazane na tle pejzażu. W górnej partii obrazu pośród obłoków, na tle rozświetlonego nieba Oko Opatrzności. Obraz ujęty wąską, profilowaną i srebrzoną ramą.
obraz

Dwustronny obraz: Matka Boska Różańcowa ze świętymi dominikańskimi oraz św. Piotr i św. Paweł

Zdjęcie nr 1: Feretron w typie obrazowym osadzony na niewysokiej podstawie z parą otworów na drążki. Pola obrazowe w kształcie stojących prostokątów ujmuje dekoracyjna rama z rzeźbionym motywem wici winnej latorośli, zwieńczona medalionem z monogramem chrystologicznym na awersie i maryjnym na rewersie. Awers feretronu zajmuje półpostaciowy wizerunek Jezusa w typie Ecce Homo. Jezus zwrócony jest nieznacznie w trzech czwartych w prawo. Przechyloną głowę charakteryzuje pociągła twarz o delikatnych rysach, długim nosie i krótkim, brązowym zaroście. Długie, falowane włosy opadają na barki. Głowę wieńczy cierniowa korona i okala promienisty nimb. Na czole i barkach widoczne są drobne stróżki krwi. Nagi tors Jezusa charakteryzuje rytmiczny układ żeber. Skrzyżowane na wysokości talii, zgięte w łokciach ręce związane są w nadgarstkach sznurem, w lewej dłoni trzyma pojedynczą trzcinę. Na ramiona Jezusa narzucony jest osłaniający biodra, zdobiony motywem kwiatowym płaszcz. Elementy takie jak nimb, korona cierniowa, sznur, trzcina i płaszcz są płaskorzeźbione, złocone i srebrzone. Tło utrzymane jest w odcieniu szafirowym. Rewers feretronu stanowi wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Ukazana półpostaciowo, zwrócona frontalnie Maria ma nieznacznie w trzech czwartych w lewo skierowaną głowę. Pociągłą, owalną twarz charakteryzują linearnie opracowane rysy o nieco przymkniętych oczach, długim prostym nosie i niewielkich ustach. Maria ubrana jest w suknię i osłaniający jej głowę i sylwetkę płaszcz. Prawą, uniesioną na wysokości klatki piersiowej dłonią o wyprostowanych palcach wskazuje na siedzące na jej lewej ręce Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w prawo. Okrągłą twarz Jezusa charakteryzują rysy dorosłego człowieka, o podobnym do Marii typie fizjonomii. Ubrany jest w długą suknię o trójkątnym dekolcie. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą ujmuje trzymaną na kolanach zamkniętą księgę. Karnacje postaci są ciemne, a ich głowy wieńczą korony w typie otwartym i okalają nimby z motywem promieni oraz wieniec 12 gwiazd. Szaty, korony, nimby, gwiazdy i księga są płaskorzeźbione, złocone i srebrzone. Tło utrzymane jest w odcieniu czerwieni.
feretron

Ecce Homo; Matka Boska Częstochowska

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Matka Boska Częstochowska", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-czestochowska-8

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności