Św. Mikołaj z Miry

Dzieje zabytku

Obraz prawdopodobnie sprawiony do ołtarza bocznego z racji otrzymania przez kościół w Rudawie odpustu na św. Mikołaja w 1770 roku. Jego fundatorem był Mikołaj Gędłek. Obraz powstał na początku XX wieku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry półkolistym łukiem, nadwieszonym, w profilowanej, złoconej ramie ozdobionej motywem muszli w połowie długości dłuższych boków. Został umieszczony w polu środkowym ołtarza bocznego prawego. Postać św. Mikołaja ukazana w pozycji stojącej, frontalnie, we wnętrzu na tle upiętej ciemnoczerwonej draperii. Głowa świętego przechylona nieznacznie w prawo. Twarz owalna, okolona długą, siwą brodą. Oczy duże, głęboko osadzone, wzrok skierowany na wprost. Nos wydatny, prosty, usta zaczerwienione. Na głowie złota infuła, ozdobiona kwadratowym zielonym kamieniem szlachetnym. Wokół głowy nimb. Święty unosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej ręce, o którą oparty jest pastorał, trzyma księgę, z leżącymi na niej trzema złotymi kulami. Ubrany jest w granatową sutannę i białą komżę, układającą się w drobne płytkie fałdy. Na piersi ma paliusz, a na ramionach kapę w kolorze szarym o różowej podszewce. Z lewej strony obrazu okno, w nim widoczny pejzaż z rzeką. Nad rzeką most, przy nim św. Mikołaj wręczający trzem pannom sakiewki z posagiem. Na brzegu rzeki łódź, w głębi widoczny zarys architektury, drzewa i zarysy wzgórz, ponad którymi na błękitnym niebie kłębią się białe chmury. Po prawej stronie obrazu stolik nakryty ciemnobłękitną tkaniną, na nim taca z kwiatami, różańcem i figurką. Kolorystyka obrazu stonowana z silnym akcentem bieli komży i różu podszewki płaszcza.

Zarys problematyki artystycznej

Biskup Miry ukazany w typowym ujęciu, w stroju biskupim, z trzema złotymi kulami – tradycyjnymi atrybutami świętego, związanymi z legendą o przekazaniu przez niego trzech złotych kul swojemu biednemu sąsiadowi w Paterze i jego trzem córkom, które nierządem zarabiały na ulicy.
Autorem obrazu jest Antoni Procajłowicz, malarz wykształcony w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Floriana Cynka, Leona Wyczółkowskiego, Jana Stanisławskiego i Jacka Malczewskiego. Tworzył w duchu secesji, zajmując się głównie grafiką i ilustracją książkową oraz tworząc polichromie w kościołach na terenie całego kraju. Obraz jest utrzymany w konwencji barokowej, ale został namalowany szkicowo, szerokimi pociągnięciami pędzla, w tonacji zgaszonej, o kolorystyce jakby zabrudzonej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Rudnica Ewa, Inwentarz kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Rudawie, praca licencjacka napisana w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie pod kierunkiem dr. Józefa Skrabskiego, Kraków 2011.

Streszczenie

Obraz „Św. Mikołaj” powstał na początku XX wieku do ołtarza bocznego. Jego fundatorem był Mikołaj Gędłek, a autorem Antoni Procajłowicz, malarz i grafik, ilustrator książek, jeden z przedstawicieli Młodej Polski.

Bibliografia