Św. Michał Archanioł
Zdjęcie nr 1: Ścięta z tyłu, całopostaciowa figura św. Michała Archanioła stojącego frontalnie w lekkim kontrapoście, o sylwetce lekko przechylonej w prawo, pokonującego szatana. Twarz owalna o delikatnych rysach. Włosy brązowe, długie, falowane, opadające na plecy. Na głowie złocony diadem. Archanioł ubrany jest w długą, srebrzoną suknię i przerzucony przez lewe ramię złocony, podtrzymywany lewą ręką płaszcz. Na stopach złocone sandały. W uniesionej prawej ręce miecz ognisty. W lewej, osłaniająca tułów okrągła tarcza ze złoconym monogramem chrystologicznym na czerwonym tle. Na plecach złocone skrzydła. Pod stopami postać leżącego na skale szatana o ciemnobrązowej karnacji, z krótkimi, kręconymi, czarnymi włosami, z długim ogonem. W lewej dłoni złocony trójząb.
Zdjęcie nr 2: Ścięta z tyłu, całopostaciowa figura św. Michała Archanioła stojącego frontalnie w lekkim kontrapoście, o sylwetce lekko przechylonej w prawo, pokonującego szatana. Twarz owalna o delikatnych rysach. Włosy brązowe, długie, falowane, opadające na plecy. Na głowie złocony diadem. Archanioł ubrany jest w długą, srebrzoną suknię i przerzucony przez lewe ramię złocony, podtrzymywany lewą ręką płaszcz. Na stopach złocone sandały. W uniesionej prawej ręce miecz ognisty. W lewej, osłaniająca tułów okrągła tarcza ze złoconym monogramem chrystologicznym na czerwonym tle. Na plecach złocone skrzydła. Pod stopami postać leżącego na skale szatana o ciemnobrązowej karnacji, z krótkimi, kręconymi, czarnymi włosami, z długim ogonem. W lewej dłoni złocony trójząb.
Zdjęcie nr 3: Ścięta z tyłu, całopostaciowa figura św. Michała Archanioła stojącego frontalnie w lekkim kontrapoście, o sylwetce lekko przechylonej w prawo, pokonującego szatana. Twarz owalna o delikatnych rysach. Włosy brązowe, długie, falowane, opadające na plecy. Na głowie złocony diadem. Archanioł ubrany jest w długą, srebrzoną suknię i przerzucony przez lewe ramię złocony, podtrzymywany lewą ręką płaszcz. Na stopach złocone sandały. W uniesionej prawej ręce miecz ognisty. W lewej, osłaniająca tułów okrągła tarcza ze złoconym monogramem chrystologicznym na czerwonym tle. Na plecach złocone skrzydła. Pod stopami postać leżącego na skale szatana o ciemnobrązowej karnacji, z krótkimi, kręconymi, czarnymi włosami, z długim ogonem. W lewej dłoni złocony trójząb.

Św. Michał Archanioł

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Klikuszowa
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny, przytęczowy, Najświętszego Serca Jezusa
Identyfikator
DZIELO/10568
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
między czwartą ćwiercią XVII wieku a pierwszą ćwiercią XVIII wieku
Technika i materiał
drewno; cięcie, rzeźbienie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Ścięta z tyłu, całopostaciowa figura św. Michała Archanioła stojącego frontalnie w lekkim kontrapoście, o sylwetce lekko przechylonej w prawo, pokonującego szatana. Twarz owalna o delikatnych rysach. Włosy brązowe, długie, falowane, opadające na plecy. Na głowie złocony diadem. Archanioł ubrany jest w długą, srebrzoną suknię i przerzucony przez lewe ramię złocony, podtrzymywany lewą ręką płaszcz. Na stopach złocone sandały. W uniesionej prawej ręce miecz ognisty. W lewej, osłaniająca tułów okrągła tarcza ze złoconym monogramem chrystologicznym na czerwonym tle. Na plecach złocone skrzydła. Pod stopami postać leżącego na skale szatana o ciemnobrązowej karnacji, z krótkimi, kręconymi, czarnymi włosami, z długim ogonem. W lewej dłoni złocony trójząb.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Michał Archanioł należy do grona archaniołów, w tekście Nowego Testamentu występuje na czele hufców niebieskich, które toczą zwycięską walkę z szatanem (Ap 12, 7). Hebrajskie imię „Mika’el” znaczy tyle co „któż jak Bóg”, były to słowa, które archanioł Michał miał wykrzyknąć w chwili buntu Lucyfera i części aniołów. Stąd w ikonografii ukazywany jest w zbroi, z mieczem lub włócznią w dłoni, z szatanem u stóp. Uważano także, że św. Michał Archanioł stoi u wezgłowia umierających i pełniąc funkcję psychopomposa, odprowadza ich dusze do wieczności. Często zatem bywa ukazywany z wagą, którą odmierza dobre uczynku. W takim kontekście pojawia się także w scenach Sądu Ostatecznego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry, po konserwacji.

Streszczenie

W zwieńczeniu jednego z ołtarzy bocznych w kościele parafialnym w Klikuszowej znajduje się figura św. Michała Archanioła, którego ikonografia stanowi symbol walki dobra ze złem. Rzeźba, podobnie jak retabulum, w którym się znajduje, powstała na przełomie XVII i XVIII wieku.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem prowadzącym od zakrystii. Kosz na planie sześcioboku z podwieszeniem w postaci sześciobocznego stożka zakończonego szyszką. Ścianki kosza flankowane pilastrami podtrzymującymi niepełne belkowanie, zamknięte gzymsem wyłamanym na osi podpór tworzące parapet ambony. Ścianki podstawy dekorowane fantazyjną wicią roślinną złożoną ze stylizowanych liści akantu i kampanul. Ścianki kosza ozdobione prostokątnymi płycinami w złoconych, profilowanych ramach; w polu dekorowane stylizowaną, pionową wicią utworzoną z kampanul wyrastających z muszli. Pilastry ustawione na niskich cokolikach zdobionych rozetami, z trzonami z szerokim pasem utworzonym z liści o ostrych zakończeniach. W zaplecku, w prostokątnej ramie współczesny obraz Jezusa Dobrego Pasterza, namalowany przez Zbigniewa Juszczaka. Baldachim na planie sześcioboku od dołu zdobiony lambrekinem, zamknięty od góry profilowanym gzymsem, w zwieńczeniu z bogato dekorowanym krzyżem łacińskim stojącym na ostrosłupie. U spodu baldachimu gołębica Ducha Świętego na tle promieni ułożonych w wiązki o nierównej długości. Struktura polichromowana na kolor ciemnobrązowy, ornamentyka i profilowania złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica na podstawie na planie pięciu boków z ośmioboku. Stopa ośmioboczna zakończona takimże talerzykiem. Trzon ośmioboczny, dekorowany ostrołukowymi blendami z prostym maswerkiem. Czara ośmioboczna, spłaszczona, jej ścianki dekorowane płycinami z półkolistymi łukami i maswerkiem. Pokrywa ośmioboczna zwężająca się ku górze na kształt cokołu zwieńczonego krzyżem; ścianki dekorowane blendami. Chrzcielnica w kolorze naturalnego drewna; profile i ornamentyka złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednokondygnacyjny, trójosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny z antepedium artykułowanym trzema płycinami. Dwie skrajne, węższe zawierają dekorację złożoną z korony i nasadzonego na nią krzyża pomiędzy liśćmi wawrzynu ustawionymi w słup, środkowa, szersza z motywem krzyża równoramiennego o trójlistnych zakończeniach ramion, ujętego maswerkiem. Predella wklęśle zwężająca się, po bokach artykułowana pięcioma płycinami ze stylizowanymi wiciami roślinnymi. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki, flankowane od frontu parą kolumienek wtopionych w naroża, zamknięte nadwieszonym łukiem półkolistym. Prostokątne, półkoliście zamknięte drzwiczki zdobione płaskorzeźbionym motywem kielicha eucharystycznego. Część środkowa nastawy w formie trójprzelotowego łuku triumfalnego. Każda z ujmujących płytkie wnęki półkolistych arkad wsparta na parze kolumn. Podłucza ujęte dekoracyjnym ornamentem arkadkowym, który w części środkowej przybiera kształt trójliścia. Kolumny wspierają zamykające osie wimpergi. Zwieńczenie części środkowej retabulum osadzone na zdwojonym cokole, ma formę wspartej na parze kolumienek półkolistej arkady, której podłucze wypełnia motyw trójliścia, zamkniętej wimpergą. Całość ujmuje para przypór o zakończeniach ujętych kolumienkami wspierającymi sterczyny. Boczne osie zwieńczone motywem oktogonalnych latarni przekrytych kopułkami. Pola predelli zdobią motywy wici akantowych, boki ujmuje para ażurowych uszaków. W polach wimperg oraz w dolnej partii wnęki części środkowej stylizowana ornamentyka roślinna, w górnej części monogram maryjny. Krawędzie zwieńczenia zdobi motyw wici roślinnej, czołganki oraz sterczyny zwieńczone kwiatonami. We wnęce części środkowej ujęty rzeźbioną, złoconą ramą obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. We wnęce po prawej stronie retabulum figura św. Stanisława Kostki, po lewej św. Alojzego Gonzagi. W zwieńczeniu figura anioła. Polichromia ołtarza utrzymana w kolorach beżu i różu, detale i ornamenty złocone. Kolumny środkowej osi zielone, marmoryzowane, gzymsy w przyczółkach w kolorach niebieskim i czerwonym.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia, na rzucie podłużnym. Korpus nawowy jest jednonawowy i czteroprzęsłowy. Do dwuprzęsłowego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium od północy przylega zakrystia. Na osi kościoła, w przedłużeniu północnego przęsła jest czworoboczna, wysunięta przed lico fasady wieża. Od południa do drugiego przęsła korpusu przylega kruchta. Nawa przekryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami wspartymi na pilastrach, w prezbiterium sklepienie krzyżowo-żebrowe z gurtą wspartą na pilastrach. Przestrzeń prezbiterium od korpusu nawowego oddziela półkolista arkada łuku tęczowego i drewniana balustrada. Artykulację ścian na zewnątrz kościoła stanowi zespół dwuuskokowych przypór, w narożach wieży są czterouskokowe, osadzonych na niewysokim cokole. Do wnętrza prowadzą 3 otwory drzwiowe. Dwuskrzydłowe drzwi w fasadzie ujęte są kamiennym obramieniem zamkniętym łukiem koszowym z kluczem pośrodku, wspartym na gzymsie oraz 2 w północnej ścianie kaplicy bocznej. 2 prostokątne prowadzą przez kruchtę i zakrystię. Ściany korpusu nawowego i prezbiterium przeprute są prostokątnymi oknami zamkniętymi łukiem odcinkowym. Okno na zakończeniu prezbiterium jest formie półkoliście zamkniętej niszy z figurą Matki Boskiej. Kształt okien korpusu i prezbiterium został powtórzony w przyległości prezbiterium. Powyżej wejścia na osi wieży małe okienko zamknięte łukiem koszowym, wyżej nisza zamknięta ostrołukowo. W górnej partii wieży znajdują się cztery, duże, zamknięte półkoliście otwory okienne ujęte prostymi obramieniami. Szczyt wierzy obiega gzyms wieńczący z półkolistym łukiem na osi każdej ze ścian. Dach w formie hełmu z latarnią. Dach prezbiterium i korpusu dwuspadowy, kryty blachą, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę. Kruchta z dachem dwuspadowym, przyległość pulpitowym. Tynki w kolorze beżowym i białym.
kościół
Kościół św. Marcina
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, pełnoplastyczna, ustawiona na niewysokiej, prostopadłościennej podstawie figura Najświętszego Serca Jezusa. Jezus, stojąc w kontrapoście, zwrócony jest na wprost. Lekko przechyloną w lewo głowę charakteryzuje pociągła twarz o delikatnych rysach i krótkim zaroście. Długie, falowane włosy wspierają się na ramionach. Jezus ubrany jest w białą suknię przewiązaną żółtym paskiem i przewieszony przez lewe ramię, osłaniający biodra i nogi czerwony płaszcz o złoconym galonie i niebieskiej podszewce. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą wskazuje na gorejące na piersiach serce. Na dłoniach widoczne są ślady ran.
rzeźba
Najświętsze Serce Jezusa
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty rzeźbioną ramą z motywem wici akantowej, przedstawia Madonnę z Dzieciątkiem. Ukazana w półpostaci Maria zwrócona jest na wprost. W trzech czwartych skierowaną w lewo głowę charakteryzuje owalna twarz o wyrazistych rysach z ciemnymi łukami brwi, dużymi, migdałowatymi oczami o wyraźnych, dolnych powiekach, długim, prostym nosie, kształtnymi ustami w subtelnym uśmiechu i wyraźną linią podbródka. Partie szat pokryte są metalowymi osłonami. Maria ma na sobie srebrną, przewiązaną w pasie suknię zdobioną motywem tulipanów, pod szyją krótkie korale. Głowę, ramiona i ręce osłania srebrny, spięty pod szyją owalną broszą płaszcz obszyty złoconymi galonami, zdobiony motywem ukwieconej wici roślinnej. Matka Boska prawą, uniesioną na wysokości piersi ręką o wyprostowanej dłoni i złączonych trzech palcach wskazuje na trzymane na lewej ręce Dzieciątko. Zwrócony w trzech czwartych w prawo Jezus ukazany jest w pozycji siedzącej. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, wyraziste rysy o dużych oczach z wydanie podkreślonymi liniami powiek, długim nosie, kształtnych ustach w delikatnym uśmiechu, zaróżowionych policzkach oraz wyraźniej linii podbródka. Jezus ma na sobie długą, srebrną, przewiązaną w pasie, zdobioną ukwieconą wicią roślinną suknię o złoconym obszyciu dekoltu i dekoracyjnych galonach przy mankietach dolnej krawędzi. Lewą ręką podtrzymuje małą, zamkniętą, złoconą księgę, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Zwieńczone zamkniętymi, kameryzowanymi koronami głowy okalają – promienisty nimb Jezusa, wieniec z 12 gwiazd Marii. Tło niebieskie, z drobnym deseniem.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Michał Archanioł", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-michal-archaniol-21

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności