Św. Michał Archanioł

Dzieje zabytku

Obraz św. Michała Archanioła zwyciężającego szatana umieszczono w ołtarzu głównym. Ołtarz zamówił i ufundował ksiądz Michał Bochenek, proboszcz parafii w Krzeszowie w latach 1900-1945, tuż po wybudowaniu nowego kościoła w 1903 roku. Wydarzenie to fundator zapisał w kronice parafialnej: „Ja na swój rachunek zamówiłem trzy ołtarze w Tyrolu u Stuflessera (St. Urlich-Gröden)”. Nie wiadomo, kiedy umieszczono w nim wizerunek św. Michała Archanioła.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem ostrym. W centrum kompozycji znajduje się św. Michał Archanioł w dynamicznej pozie, strącający szatana do piekła. Archanioł ukazany w postawie stojącej, z lewą nogą cofniętą do tyłu, prawą depczący szatana, z podniesionymi do góry rękami, w których trzyma włócznię skierowaną ostrzem w dół. Twarz archanioła podłużna, z długim i prostym nosem, wzrokiem skierowanym w dół. Włosy średniej długości, kręcone, rozwiane do tyłu, z zieloną wstążką u góry. Archanioł ubrany jest w zbroję legionisty rzymskiego: ma zieloną tunikę, obszytą złotą lamówką na brzegu, niebieski pancerz, miecz u boku oraz czerwoną szatę rozwianą na wietrze, natomiast u pleców ma białe skrzydła, a nad głową złoty i okrągły nimb. Dół kompozycji zajmuje skaliste, ciemne podłoże, na którym leży nagi szatan ukazany w monstrualnej postaci, ze skrzydłami o ostro zakończonych brzegach i harpunem w prawej dłoni. W górnej części obrazu pejzaż oraz pochmurne niebo. Rama drewniana, profilowana, od wewnątrz złocona, na zewnątrz pomalowana na zielono.

Zarys problematyki artystycznej

Pełne ekspresji dzieło znajdujące się na zasuwie ołtarza głównego w kościele w Krzeszowie, wykonane zostało w XX wieku przez nieznanego artystę i przedstawia św. Michała Archanioła, księcia i wodza chóru anielskiego, który strąca do piekła szatana. Obraz został namalowany według kompozycji zastosowanej przez Rafaela Santiego w 1518 roku w obrazie „Święty Michał pokonuje szatana”, znajdującym się obecnie w Luwrze. Dzieło to powstało pod koniec życia Rafaela i było przeznaczone dla króla Francji Franciszka I, jako prezent od papieża Leona X. Obraz Rafaela był wielokrotnie kopiowany, do czego przyczyniła się wysoka pozycja nowożytnego artysty oraz propagowanie dzieł za pomocą grafiki. W przypadku obrazu św. Michała Archanioła nie bez znaczenia był fakt, że malowidło było własnością królów Francji, dzięki czemu jego najważniejsze interpretacje graficzne zostały wydane w albumach „Cabinet du Roi”, czy „Recueil Crozat”. Grafiki obrazu według Rafaela wykonali, m.in. Gilles Rousselet około 1677/1679 roku i Nicolas Larmessin około 1729/1742 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, spłowiały werniks

Streszczenie

Obraz „Św. Michał Archanioł” znajduje się na zasuwie ołtarza głównego w kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Krzeszowie. Nieznany jest autor dzieła, jednak bez wątpienia wykorzystał on interpretacje graficzne obrazu „Święty Michał pokonuje szatana” Rafaela Santiego z 1518 roku znajdującego się obecnie w Luwrze, który powstał pod koniec życia Rafaela i był przeznaczony dla króla Francji Franciszka I, jako prezent od papieża Leona X. Obraz Rafaela był wielokrotnie kopiowany, do czego przyczyniła się wysoka pozycja nowożytnego artysty oraz propagowanie dzieł za pomocą grafiki.

Bibliografia